Αποποιήσεις κληρονομιών φέρνουν οι αλλαγές στο Νόμο Κατσέλη
Τα τελευταία χρόνια χιλιάδες κληρονόμοι αρνούνται την περιουσία των γονιών ή των συγγενών τους για να αποφύγουν τα υπέρογκα φορολογικά βάρη και κυρίως τον ΕΝΦΙΑ. Τα στοιχεία των Ειρηνοδικείων είναι αποκαλυπτικά. Το 2013 οι αποποιήσεις κληρονομιών ανήλθαν σε 29.199, το 2014 σε 41.388, το 2015 σε 45.628 και το 2016 σε 54.422.
Μπορεί το τρέχον έτος οι αποποιήσεις κληρονομιών να έχουν ξεπεράσει ήδη τις 100.000, ωστόσο οι οιονεί για το 2018 είναι εξαιρετικά κακοί. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην τεχνική συμφωνία που συνομολόγησε η κυβέρνηση με τους θεσμούς στη βάση της οποίας θα επέλθουν πριν τα Χριστούγεννα αλλαγές στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (ν. 3869/2010), το γνωστό «Νόμο Κατσέλη».
Η νομοθεσία προβλέπει πως σε περίπτωση θανάτου του πρωτοφειλέτη περνάνε στους κληρονόμους τόσο τα θετικά στοιχεία της περιουσίας του όσο και τα χρέη που είχε αναλάβει.
Το υφιστάμενο πλαίσιο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά αναφέρει πως εάν ο οφειλέτης είχε ξεκινήσει τη διαδικασία του Νόμου Κατσέλη και απεβίωσε πριν το δικαστικό συμβιβασμό ή πριν την απόφαση για ρύθμιση των χρεών του, η διαδικασία διακόπτεται. Σε αυτή την περίπτωση προκειμένου να προστατευθούν οι κληρονόμοι από τα χρέη του, θα πρέπει να ξεκινήσουν πάλι στο όνομά τους και για λογαριασμό τους τη διαδικασία (εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 3869/2010 και εφόσον δεν προβούν σε αποποίηση ).
Ωστόσο, ο ίδιος νόμος προβλέπει ότι εάν πριν το θάνατο του δανειολήπτη είχε επέλθει σε κάποιο στάδιο εξωδικαστικός ή δικαστικός συμβιβασμός μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών του, τότε αυτός ο συμβιβασμός δεσμεύει τις τράπεζες και για τις οφειλές που περνούν στους κληρονόμους του .
Αυτή η ευνοϊκή διάταξη πλέον καταργείται, καθώς με τις τροποποιήσεις που συμφώνησαν δανειστές και κυβέρνηση στο Νόμο Κατσέλη θα παύσει να ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2018. Έτσι, σε περίπτωση που ο οφειλέτης αποβιώσει οι κληρονόμοι του δεν θα μπορούν να κάνουν χρήση της ευνοϊκής ρύθμισης, αλλά θα πρέπει να αναλάβουν το χρέος στην αρχική του μορφή. Αυτό θα ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από εκείνες που το ακίνητο χρησιμοποιείται ως πρώτη κατοικία από τους κληρονόμους .
Αυτή η εξέλιξη θα προκαλέσει νέο κύμα αποποιήσεων κληρονομιών , καθώς στις περισσότερες των περιπτώσεων οι κληρονόμοι δανειοληπτών που έχουν υπαχθεί στο Νόμο Κατσέλη έχουν οι ίδιοι οφειλές και ρυθμίσεις που τους κατατρέχουν και δεν μπορούν να επωμιστούν και πρόσθετα χρέη, τα οποία μάλιστα δεν μπορούν να διευθετηθούν με ευνοϊκό τρόπο.