Οι δύο προτάσεις για Grexit που σημάδεψαν την οκταετία Σόιμπλε στο τιμόνι της ευρωζώνης
Μεγάλη κάλυψη θα λάβει το σημερινό Eurogroup του Λουξεμβούργου από τα διεθνή ΜΜΕ, καθώς θα είναι το τελευταίο του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Μετά από 8 χρόνια παρουσίας στο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης και μετά από 113 γεμάτες δράση συνεδριάσεις του Eurogroup, στις οποίες πρωταγωνίστησε, ο Σόιμπλε θα αποχαιρετίσει τους ομολόγους του κλείνοντας έναν κύκλο που στιγμάτισε την πολιτική της Ευρώπης στα χρόνια της κρίσης.
Ο ρόλος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην ελληνική υπόθεση είναι αμφιλεγόμενος, καθώς από τη μία αναγνωρίζεται ως ο δαμαστής του λαϊκισμού των Ελλήνων πολιτικών, από την άλλη είναι ο εμπνευστής και θεμελιωτής της βλαπτικής λιτότητας, που εξέθρεψε τα λαϊκιστικά κόμματα στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες.
Στην οκταετή ιστορία της ελληνικής κρίσης δύο είναι οι δημοσιοποιημένες παρεμβάσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που έχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα και οι δύο σχετίζονται με το Grexit. Η πρώτη παρέμβαση έγινε στις 16 Σεπτεμβρίου 2011 στο Βρότσλαβ της Πολωνία και η δεύτερη στο Eurogroup της 10ης Ιουλίου 2015.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2011 στο ξενοδοχείο «Mόνοπολ» στο Βρότσλαβ της Πολωνία ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρουσίασε στον τότε Έλληνα υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο μια γερμανική πρόταση για έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ που σύμφωνα με τις εκ των υστέρων αφηγήσεις του Έλληνα πολιτικού, προέβλεπε την άμεση έξοδο της χώρας από το ευρώ με παράλληλη επιβολή capital controls. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, όλες οι καταθέσεις πάνω από 3.000 θα μετατρέπονταν άμεσα από ευρώ σε δραχμές, ενώ θα επιτρεπόταν η εκταμίευση 50 ευρώ την εβδομάδα για κάθε πολίτη.
Σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 10 Ιουλίου 2015, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μέσω «non-paper» που έστειλε στις χώρες της ευρωζώνης -μετά τις παλινωδίες της ελληνικής κυβέρνησης και ειδικά του τότε υπουργού των Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη- έθεσε πλέον γραπτώς και επισήμως την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
«Σε περίπτωση που η βιωσιμότητα του χρέους και η αξιόπιστη προοπτική εφαρμογή δεν μπορούν να διασφαλιστούν εκ των προτέρων η Ελλάδα θα πρέπει, μέσω ταχέων διαπραγματεύσεων, να τεθεί σε ένα time out από την ευρωζώνη, με ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους. Αυτή η λύση θα συνοδεύεται από στήριξη για την Ελλάδα ως κράτος-μέλος της ΕΕ και για τους Έλληνες πολίτες, με ενίσχυση της ανάπτυξης, ανθρωπιστική και τεχνική βοήθεια στα επόμενα χρόνια. Θα συνοδευόταν επίσης από την ενίσχυση της διακυβέρνησης της νομισματικής ένωσης», ανέφερε το γερμανικό «non-paper».
Τα τελεσίγραφα που έγιναν συμβιβασμοί
Και οι δύο αυτές παρεμβάσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε χαρακτηρίστηκαν «τελεσιγραφικές». Ωστόσο και οι δύο τελικά οδήγησαν σε συμβιβασμό, με τις ελληνικές κυβερνήσεις να λαμβάνουν πρόσθετα μέτρα, αλλά και πρόσθετη στήριξη - αλληλεγγύη από τη ευρωζώνη.
Είναι ενδεικτικό πως πέντε εβδομάδες μετά τα γεγονότα της Πολωνίας, στις 27 Οκτωβρίου 2011 συνομολογήθηκε το δεύτερο πολυετές πρόγραμμα της ΕΕ και του ΔΝΤ με την Ελλάδα, το οποίο οδήγησε το 2012 στη θηριώδη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που διακρατούσαν ιδιώτες. Το τελεσίγραφο της 10ης Ιουλίου 2015 οδήγησε ομοίως στη «συνθηκολόγηση» της κυβέρνησης Τσίπρα στη Σύνοδο Κορυφής για το ευρώ της 13ης Ιουλίου 2015 και στην αποκρυστάλλωση του τρίτου προγράμματος στήριξης για την Ελλάδα, το οποίο εφαρμόζεται σχετικά ικανοποιητικά σήμερα.
Σίγουρα για έναν Ευρωπαϊστή πολιτικό όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε οι προτάσεις για την έξοδο της Ελλάδος από την ευρωζώνη δεν αποτελούν ιστορικά θετικές αναφορές. Αλλά όπως αποδείχτηκε, αυτές οι απειλές εξαπολύθηκαν με σκοπό αφενός να υπάρξει συμμόρφωση των ελληνικών αρχών, αφετέρου παραδειγματισμός για τους λοιπούς απείθαρχους της ευρωζώνης. Και ομολογουμένως ο σκοπός επετεύχθη.