Kρυοσυντήρηση: Σιωπηλή «επανάσταση» στις επιλογές

H σχεδόν ανύπαρκτη καταστροφή βιολογικού υλικού που τις συνοδεύει, έδωσε τη δυνατότητα ασφαλούς κατάψυξης εμβρύων, ωαρίων και ωοθηκικού ιστού με θετικές επιπτώσεις στην ασφάλεια, στην αποτελεσματικότητα και στις επιλογές των γυναικών.

Τις θετικές αυτές επιπτώσεις της κρυοσυντήρησης αναφέρει ο Γρηγόριος Γκριμπίζης, Ιατρός Μαιευτήρας- Γυναικολόγος, Καθηγητής Μαιευτικής- Γυναικολογίας και Διευθυντής της Α’ Μαιευτικής- Γυναικολογικής Κλινικής, ΑΠΘ στο Γ.Ν Παπαγεωργίου, πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου «Κλινικής Γένεσις» και της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής «Fertilia».

Ασφαλής εξωσωματική γονιμοποίηση με μεγαλύτερα ποσοστά εγκυμοσύνης

Η εμβρυομεταφορά κρυοσυντηρημένων εμβρύων σε φυσικό κύκλο είναι πλέον η ενδεικνυόμενη πρακτική στους κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης. Συγκεκριμένα, η κρυοσυντήρηση των εμβρύων που προκύπτουν από τη διέγερση των ωοθηκών, σε συνδυασμό με τα νεότερα σχήματα θεραπείας, έχει μηδενίσει τον κίνδυνο υπερδιέγερσης των ωοθηκών, κάνοντας την εξωσωματική ασφαλή. ‘Ομως την έκανε και πιο αποτελεσματική. Διότι, το ενδομήτριο του φυσικού κύκλου ή ενός κύκλου εκτός διέγερσης είναι πιο υποδεκτικό και το παράθυρο εμφύτευσης πιο συγχρονισμένο, αυξάνοντας τα ποσοστά εγκυμοσύνης.

Διατήρηση γονιμότητας σε ογκολογικές ασθενείς

Η δυνατότητα κρυοσυντήρησης ωαρίων και ωοθηκικού ιστού διαφοροποίησε εντελώς τις ευκαιρίες διατήρησης γονιμότητας σε ογκολογικές ασθενείς. Οι νεότερες θεραπείες έχουν αλλάξει το προσδόκιμο επιβίωσης των νεαρών ογκολογικών ασθενών, όμως, παράλληλα, τόσο η χημειοθεραπεία όσο και η ακτινοβολία ελαττώνουν δραματικά την ποσότητα και την ποιότητα των ωαρίων. Η «επείγουσα» κατάψυξη ωαρίων ή/και ωοθηκικού ιστού πριν τις ογκολογικές θεραπείες και η μεταγενέστερη χρήση τους, αποτελεί σήμερα μια απόλυτα εφικτή και ασφαλή επιλογή. Η βαθιά αποκτηθείσα γνώση της φυσιολογίας των ωοθηκών καθώς και η σύγχρονη επιλογή μεγάλου φάσματος φαρμακευτικών πρωτοκόλλων, συνέβαλαν αποφασιστικά σε αυτή τη διαδικασία.

Σήμερα, καμία νεαρή ογκολογική ασθενής, δεν πρέπει να μένει χωρίς ενημέρωση σχετικά με τη δυνατότητα κρυοσυντήρησης ωαρίων. Άλλωστε το κράτος μας, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα της κρυοσυντήρης, συνδράμει ενεργά στη διαδικασία, εγκρίνοντας και παρέχοντας δωρεάν κατά προτεραιότητα, όλη τη φαρμακευτική αγωγή.

Είναι γνωστό, επίσης, ότι και καλοήθεις γυναικολογικές παθήσεις, όπως η ενδομητρίωση (αναλόγως του σταδίου), μπορεί να έχουν βλαπτικές επιπτώσεις στα αποθέματα των ωοθηκών. Όταν η επίτευξη εγκυμοσύνης δεν είναι άμεση προτεραιότητα των γυναικών με ενδομητρίωση, θα πρέπει η χειρουργική ή/και φαρμακευτική αντιμετώπισή της να συνδυάζεται με κρυοσυντήρηση ωαρίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Γαλλία η δαπάνη σε αυτές τις περιπτώσεις καλύπτεται από το κράτος.

Αναπρογραμματισμός βιολογικού γυναικείου ρολογιού

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων έδωσε τη δυνατότητα «υπέρβασης» και «αναπρογραμματισμού» του βιολογικού γυναικείου ρολογιού, μετατρέποντας τη γονιμότητα από αναπαραγωγική «υποχρέωση» σε συνειδητή επιλογή χωρίς χρονικούς περιορισμούς. Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, στις επαγγελματικές και προσωπικές προτεραιότητες, μετέθεσαν σημαντικά την ηλικία στην οποία η σύγχρονη γυναίκα επιχειρεί τη δημιουργία οικογένειας και την απόκτηση παιδιού. Όμως, αυτό που δεν ήταν εφικτό να υπερβούμε, ήταν το γυναικείο βιολογικό «ρολόι».

Η μείωση της γονιμότητας είναι σημαντική μετά το 35ο έτος και ταχύτατη μετά το 40ο έτος της ηλικίας. Οι μεγάλες κοινωνικές πιέσεις για απόκτηση παιδιού, σε συνδυασμό με την επιβάρυνση του ηλικιακού παράγοντα, συχνά οδηγούσε σε προσωπικούς συμβιβασμούς επιλογής συντρόφου και σε μεγάλες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των γυναικών. Η χαρακτηριζόμενη και ως «κοινωνική» κατάψυξη ωαρίων αποτελεί πλέον μια καθιερωμένη πρακτική σε αυτές τις περιπτώσεις με υψηλό προσδόκιμο μελλοντικής επίτευξης εγκυμοσύνης και δημιουργίας οικογένειας.

Τέλος, είναι γνωστό ότι, κατά τη διάρκεια της διέγερσης, πολλές φορές, προκύπτει μεγάλος αριθμός ωαρίων και εμβρύων προς εμβρυομεταφορά και κρυοσυντήρηση. Τα υψηλά ποσοστά κύησης που σήμερα συνοδεύουν την εξωσωματική γονιμοποίηση έχουν οδηγήσει σε ένα όλο και αυξανόμενο αριθμό πλεοναζόντων κρυοσυντηρημένων εμβρύων. Έτσι, τα ζευγάρια που ολοκλήρωσαν ήδη την οικογένεια τους, συχνά βρίσκονται αντιμέτωπα με το δίλημμα της μελλοντικής καταστροφής τους ή της διάθεσής τους.

Η εναλλακτική μέθοδος χρήσης μόνο περιορισμένου αριθμού ωαρίων για άμεση γονιμοποίηση και η κρυοσυντήρηση των υπολοίπων ωαρίων, δίνει την επιλογή της «διαδοχικής» χρήσης τους εφόσον απαιτηθεί, και της δωρεάς ή καταστροφής ωαρίων και όχι εμβρύων, αποφεύγοντας ηθικά διλήμματα.