Σπουδές στην Ελλάδα με προδιαγραφές εξωτερικού
Περισσότεροι από 10.000 νέοι θα στραφούν και φέτος στην ιδιωτική εκπαίδευση για να εξασφαλίσουν ένα σίγουρο και σταθερό μέλλον, αναζητώντας μία αξιόπιστη λύση για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, οι ελληνικές οικογένειες θα επενδύσουν στη σταθερή αξία της παιδείας, αναζητώντας την καλύτερη δυνατή λύση, μία πυξίδα γνώσεων σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο τεχνολογικό περιβάλλον. Σε συνθήκες σκληρού ανταγωνισμού εντός ελληνικών και ξένων επιχειρήσεων, οι νέοι που θα μείνουν εκτός ΑΕΙ-ΤΕΙ, θα επιλέξουν ανάμεσα σε ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού με βασικά κριτήρια το κόστος και την ποιότητα εκπαίδευσης. Ακολουθεί ένας οδηγός με σημαντικές πληροφορίες για αυτήν την επιλογή.
Η αναγνώριση των τίτλων σπουδών
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν όσοι ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα που συνεργάζεται με δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα του εξωτερικού, είναι αυτό της αναγνώρισης του τίτλου σπουδών και των επαγγελματικών δικαιωμάτων.
Η χώρα μας για λόγους που σχετίζονται περισσότερο με πολιτικές και κοινωνικές παραμέτρους, είχε μείνει πίσω, δημιουργώντας προβλήματα μέσω των φορέων αναγνώρισης πτυχίων εξωτερικού, με το να μην ενσωματώνει πλήρως τις ευρωπαϊκές Οδηγίες. Για παράδειγμα, ουδείς ιδιωτικός εκπαιδευτικός φορέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μπορεί να φέρει τον τίτλο του Πανεπιστημίου, καθώς κάτι τέτοιο απαγορεύεται από το νόμο και αποτελεί και το λόγο που τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια/κολέγια, παρότι συνεργάζονται με γνωστά και καταξιωμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού, δεν αποκαλούνται και δεν προβάλλονται ως Πανεπιστήμια.
Σύμφωνα, όμως, με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία από το 1989 με βάση την Οδηγία 48/1989 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι απόφοιτοι που έχουν πτυχία πανεπιστημίων της ΕΕ έχουν πλήρη αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η χώρα μας έχει καταδικαστεί επανειλημμένα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη αναγνώριση πτυχίων. Αρχικά, το 2010, με το Προεδρικό Διάταγμα 38 και αργότερα με τον Νόμο 4093/2012, και τον Νόμο 4111/2013, η χώρα μας εναρμονίστηκε με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία σε ό,τι αφορά στο θέμα της αναγνώρισης των πτυχίων των αποφοίτων των κολεγίων και υπό την προϋπόθεση ότι αυτά προέρχονται από πανεπιστήμια χωρών της Ε.Ε.
Σπουδές στην Ελλάδα με το αμερικανικό σύστημα
Για τη φοιτητική ζωή στο Deree – The American College of Greece και το αμερικανικό μοντέλο εκπαίδευσης μίλησε στο CNN Insights η Ματίλντα Χατζηπαναγιώτου, Dean of Students.
Όπως ανέφερε, «το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα είναι ότι η φοιτητική ζωή στο Deree και στο αμερικανικό μοντέλο εκπαίδευσης είναι θεσμοποιημένη και είναι και δομημένη. Έχει μία στοχοθεσία. Αφορά στην ουσία ότι συμβαίνει εκτός τάξης, είναι ένας χώρος στον οποίο ο φοιτητής τοποθετείται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας και της προσοχής μας και ο φοιτητής αντιμετωπίζεται ως ένα πολύπλευρο άτομο, που δεν πρέπει να αναπτυχθεί μόνο ακαδημαϊκά αλλά πρέπει να αποκτήσει δεξιότητες που είναι πάρα πολύ σημαντικές για τη ζωή τους αφού αποφοιτήσει. Από την πρώτη ημέρα που οι φοιτητές έρχονται στο campus, στο orientation day, o στόχος είναι ο μαθητής να βιώσει όσα υπάρχουν μέσα στο πλαίσιο της φοιτητικής του ζωής. Οι μέθοδοι με τις οποίες γίνεται ο προσανατολισμός των σπουδαστών τις έχουμε υιοθετήσει από το αμερικανικό μοντέλο και που έχουμε προσαρμόσει στην ελληνική πραγματικότητα».
Δείτε εδώ αναλυτικά τη συνέντευξη.
Η διαδικασία αναγνώρισης από το ΣΑΕΠ
Ο κάτοχος πτυχίου πανεπιστημίου κράτους – μέλους της ΕΕ με φοίτηση σε κολλέγιο υποβάλλει τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά στο ΣΑΕΠ (Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων) και ζητεί την αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας του τίτλου τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης που κατέχει με αυτόν που απονέμεται στο πλαίσιο του ημεδαπού εκπαιδευτικού συστήματος.
Το ΣΑΕΠ μπορεί να ζητήσει από τον αιτούντα γραπτή δοκιμασία, κάτι που συνήθως συμβαίνει όταν θεωρηθεί ότι η εκπαίδευση που αυτός έλαβε αφορά ουσιωδώς σε διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα από εκείνα που καλύπτονται από τους τίτλους που απονέμονται στο πλαίσιο του ημεδαπού εκπαιδευτικού συστήματος ή/και εφόσον η διάρκεια της εκπαίδευσής του υπολείπεται χρονικά από εκείνη που απαιτείται στην Ελλάδα. Με την υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 896Β’/10-3-2014) «Όροι, προϋποθέσεις και διαδικασία πραγματοποίησης γραπτής δοκιμασίας επαγγελματικής ισοδυναμίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57Α’ του ΠΔ 38/2010» συνεστήθη και η Κεντρική Επιτροπή Οργάνωσης και Διεξαγωγής Γραπτής Δοκιμασίας, η οποία θα διενεργεί τις Πανελλαδικές Εξετάσεις.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, η διαδικασία αυτή, από τη στιγμή που έχει συσταθεί το όργανο, θα έπρεπε εντός έξι μηνών να ολοκληρώνεται. Παρά ταύτα και επειδή μέχρι και σήμερα η Επιτροπή Πανελλαδικών Εξετάσεων δεν έχει λειτουργήσει, βρίσκονται σε εκκρεμότητα χιλιάδες αιτήσεις για αναγνώριση πτυχίων.
Πώς αναγνωρίζονται επαγγελματικά τα πτυχία
Το θέμα της αναγνώρισης των πτυχίων παραμένει ζωτικής σημασίας για τους αποφοίτους των κολεγίων. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:
– Αναγνώριση Επαγγελματικής Ισοδυναμίας Τίτλων Ανώτατης Εκπαίδευσης για τους κατόχους πτυχίων από ευρωπαϊκά πανεπιστήμια που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της Οδηγίας 36/2005, δηλαδή πτυχίων σε γνωστικά αντικείμενα που οδηγούν σε μη νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, όπως για παράδειγμα, το Μάρκετινγκ, η Πληροφορική, η Διοίκηση Επιχειρήσεων, η Ναυτιλία κ.α.
– Αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων με βάση την Οδηγία 36/2005 που αφορά τα νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, δηλαδή εκείνα που χρειάζονται Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος, όπως του γιατρού, του μηχανικού, του δικηγόρου κλπ
Αρμόδιο όργανο για τη χορήγηση της επαγγελματικής ισοδυναμίας των πτυχίων των αποφοίτων κολεγίων με εκείνα των αποφοίτων των ελληνικών ΑΕΙ είναι το Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ), το οποίο αποφαίνεται για τη χορήγηση της ισοδυναμίας.
Βάσει των όσων ισχύουν στο νόμο ( 4093/12-11-2012 (Α’222) και 4111/25-1-2013 (ΦΕΚ18Α’), “τα κολέγια είναι πάροχοι υπηρεσιών μη τυπικής μεταλυκειακής εκπαίδευσης και κατάρτισης που παρέχουν αποκλειστικά και μόνο ανώτατη εκπαίδευση σε σύμπραξη με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της EE. Οι σπουδές αυτές μπορούν να οδηγούν στην απόκτηση τίτλου bachelor τουλάχιστον τριετούς διάρκειας σπουδών και φοίτησης ή μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών".
Διευκρινίζεται ότι το ΣΑΕΠ λειτουργεί στα πρότυπα του ΔΟΑΤΑΠ (πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ) και επισημαίνεται ότι έχει την επιπρόσθετη υποχρέωση να συνυπολογίζει και την τυχόν επαγγελματική πείρα την οποία έχει αποκτήσει ήδη ο αιτών, χωρίς όμως να απαιτεί το σύνολο της φοίτησης να έχει πραγματοποιηθεί στο εξωτερικό.
BCA College: 45 χρόνια προσφοράς και επιτυχίας
Για το μέλλον της εκπαίδευσης, το παρελθόν του BCA College και το παρόν των κολλεγίων μιλά στο CNN Insights o Χάρης Δασκαλάκης, εκτελεστικός διευθυντής του BCA College.
Ο κ. Δασκαλάκης, απαντώντας στην ερώτηση ποια είναι τα πλεονεκτήματα του BCA College σε σχέση με τον ανταγωνισμό, τονίζει: «Το BCA College είναι ένα από τα παλαιότερα κολλέγια της Ελλάδας. Φέτος είναι το 45ο έτος λειτουργίας του και ήταν ένα κολλέγιο που δημιουργήθηκε για να καλύψει ένα κενό που υπήρχε τότε στην αγορά, σε σπουδές marketing, ναυτιλιακών και ξενοδοχειακού management. Τις ίδιες ειδικότητες που προσφέραμε προ 45 ετών, τις προσφέρουμε και σήμερα. Θεωρούμε ότι αυτές είναι οι ειδικότητες που η Ελλάδα έχει και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και θα πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση. Άρα οι σπουδές αυτές είναι που εξασφαλίζουν το γεγονός ότι έχουμε 85% απορροφητικότητα στους αποφοίτους μας. Τα προγράμματα σπουδών είναι δομημένα με τέτοιον τρόπο, ώστε σε αυτές τις ειδικότητες να μπορούμε να έχουμε τις καλύτερες δυνατότητες απορρόφησης στην αγορά».
Δείτε εδώ ολόκληρη τη συνέντευξη
Πως να επιλέξετε ένα ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα
Η επιλογή ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος είναι μια ιδιαίτερα σημαντική διαδικασία κατά την οποία, θα πρέπει να προσεχθούν ορισμένα βασικά σημεία, προκειμένου να αποφεύγονται προβλήματα και να υπάρξει η δυνατότητα αναγνώρισης του τίτλου σπουδών που θα αποκτήσει ο υποψήφιος.
Άδεια λειτουργίας από το υπουργείο Παιδείας
Η άδεια λειτουργίας του εκπαιδευτικού φορέα, από το υπουργείο Παιδείας, είναι κομβικής σημασίας και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για οποιαδήποτε άλλη συζήτηση. Το πρώτο μέλημα του ενδιαφερόμενυς είναι να ελέγξει αν υπάρχει στη σχετική ιστοσελίδα του υπουργείου, ενώ αναγράφεται και στα ενημερωτικά φυλλάδια που εκδίδει ο φορέας.
Διευκρινίζεται ότι το πρόγραμμα των σπουδών καθορίζεται από το ξένο πανεπιστήμιο που συνεργάζεται το κολέγιο και όχι από το υπουργείο Παιδείας.
Μητροπολιτικό Κολλέγιο: Σπουδές σε 55 επιστημονικά πεδία
“Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι το μεγαλύτερο από πλευράς αριθμού φοιτητών” θα πει στο CNN Insights η κ. Καλλιόπη Ροδοπούλου, διευθύνουσα σύμβουλος του Κολλεγίου. Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο προσφέρει σπουδές σε 55 επιστημονικά πεδία, σε όλα τα παραϊατρικά επαγγέλματα και ο επόμενος μεγάλος στόχος είναι να μπει σύντομα και στις ιατρικές επιστήμες. Όπως είπε η κ. Ροδοπούλου, ήδη τρέχει κάτι πολύ καινοτόμο για το Κολλέγιο που είναι η πρώτη ευρωπαϊκή ακαδημία ναυτικών σπουδών.
Σύμφωνα με την κυρία Ροδοπούλου, το Μητροπολιτικό Κολλέγιο διαθέτει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, που είναι ότι “έχει οργανωθεί σαν ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην αναγνώρισή τους από το διεθνές δίκτυο πανεπιστημίων Compostela στο οποίο συμμετέχουν πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο. Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι το μοναδικό εκπαιδευτικό ίδρυμα στην Ελλάδα από τον ιδιωτικό τομέα που είναι μέλος του Compostela Group.”
Δείτε εδώ ολόκληρη τη συνέντευξη
Η συνεργασία με το πανεπιστήμιο του εξωτερικού
Το παραπάνω καθορίζει και το ποιο θα πρέπει να είναι το δεύτερο σημείο που θα πρέπει να διερευνηθεί. Το συνεργαζόμενο πανεπιστήμιο του εξωτερικού, όπως προαναφέρθηκε, καθορίζει το πρόγραμμα σπουδών, προσδιορίζει τα μαθήματα και το είδος του, καθώς και τις απαιτήσεις που υπάρχουν για την παρακολούθηση τους και την επιτυχή έκβαση των εξετάσεων σε αυτά. Όλα τα παραπάνω κατά κανόνα περιγράφονται στις επίσημες ιστοσελίδες των πανεπιστημίων αυτών.
Ο έλεγχος των Κολλεγίων από τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια καθορίζεται από τη μεταξύ τους συμφωνία συνεργασίας. Σε γενικές γραμμές, τα ξένα πανεπιστήμια ασκούν συστηματικό έλεγχο στη λειτουργία των Κολεγίων με τακτικές επιθεωρήσεις, έγκριση του εκπαιδευτικού προσωπικού, έλεγχο των θεμάτων των εξετάσεων, έλεγχο των εργασιών και βαθμολόγηση των γραπτών εξετάσεων. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, τα αποτελέσματα των εξετάσεων εξάγονται από επιτροπές του αλλοδαπού πανεπιστημίου.
Εγγραφή στο εξωτερικό και έκδοση τίτλου σπουδών από το εξωτερικό
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο για την αναγνώριση του πτυχίου από το ελληνικό κράτος είναι το πού γίνεται η εγγραφή του φοιτητή (θα πρέπει να γίνεται στον φορέα του εξωτερικού) καθώς και ποιος είναι ο φορέας έκδοσης του πτυχίου (θα πρέπει και πάλι να είναι το ίδρυμα του εξωτερικού καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πανεπιστήμια πλην των κρατικών).
Αναγνώριση πτυχίου στη χώρα προέλευσης
Για να μπορέσουν να εφαρμοστούν οι ευεργετικές διατάξεις της ΕΕ για τα πτυχία του εξωτερικού, θα πρέπει ο τίτλος σπουδών να αναγνωρίζεται στην χώρα, στην οποία εκδόθηκε και λειτουργεί το ίδρυμα. Για παράδειγμα ένα πτυχίο από αγγλικό πανεπιστήμιο θα πρέπει να αναγνωρίζεται πρώτα από όλα στην Βρετανία για να μπορεί να αναγνωριστεί στη συνέχεια και στην Ελλάδα. Η αναγνώριση αυτή μπορεί να διασταυρωθεί είτε από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της χώρας δραστηριότητας του πανεπιστημίου, είτε από τον αρμόδιο κρατικό φορέα.
Για οποιαδήποτε απορία ή διευκρίνηση θα πρέπει κανείς να απευθυνθεί στην Διεύθυνση Κολεγίων του υπουργείου Παιδείας ή/και στον Σύνδεσμο Ελληνικών Κολεγίων, ο οποίος αποτελεί τον κοινό φορέα που έχουν συστήσει τα ελληνικά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα για την προώθηση των συμφερόντων του κλάδου, την ενημέρωση του κοινού και την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων.Το οικονομικό κόστος καθορίζει την επιλογή
Με το κόστος σπουδών να διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα, τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αποτελεί τον βασικό παράγοντα επιλογής από την πλευρά των φοιτητών. Σε κάθε περίπτωση, τα δημόσια πανεπιστήμια χωρών όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, τα οποία δεν απαιτούν δίδακτρα (παρά μόνο μια μικρή συμμετοχή, ετήσια ή εξαμηνιαία) και σε συνδυασμό με το υψηλό επίπεδο σπουδών που παρέχουν, παραμένουν σταθερές επιλογές.
Στη Βρετανία - παρά το Brexit παραμένει ο δημοφιλέστερος προορισμός - το κόστος ζωής ανέρχεται περί τα 1.200 με 1.500 ευρώ το μήνα, ενώ σε αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το κόστος των διδάκτρων. Για προπτυχιακά προγράμματα ανέρχεται σε περίπου 11.500 ευρώ ανά έτος (στην Ουαλία και στην Β. Ιρλανδία σε 4.500 ευρώ περίπου και στην Σκοτία σε 2.300 λίρες). Για τα μεταπτυχιακά προγράμματα το κόστος σπουδών αρχίζει από 3.500 ευρώ και μπορεί να ξεπεράσει και τα 25.000 ευρώ αν πρόκειται για MBA.
Στη Γερμανία και σύμφωνα με τα στοιχεία της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Συναλλαγών, το σύνολο της δαπάνης -και συγκεκριμένα κόστος ζωής και δίδακτρα- για έναν προπτυχιακό φοιτητή εκτιμάται ότι ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 8.700 ευρώ τον χρόνο.
Για την εισαγωγή σε κάποιο από τα 315 κρατικά ιδρύματα που διαθέτει η χώρα (εκ των οποίων τα 113 είναι πανεπιστήμια), είναι φυσικά απαραίτητη η γνώση της γερμανικής γλώσσας σε επίπεδο τουλάχιστον Β2 βάσει του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς ή η κατοχή άλλου πιστοποιητικού γλωσσομάθειας αντίστοιχου επιπέδου. Αν κάποιος επιθυμεί να σπουδάσει στη Γερμανία, θα πρέπει να έχει απολυτήριο λυκείου ή International Baccalaureate (δηλαδή το διεθνές απολυτήριο με το οποίο κάποιος μπορεί να σπουδάσει απευθείας στο εξωτερικό). Σε ορισμένους κλάδους σπουδών όπως ιατρική, οδοντιατρική, φαρμακευτική και ψυχολογία, υπάρχει περιορισμένος αριθμός θέσεων. Αυτό σημαίνει ότι μόνο άτομα με πολύ καλή επίδοση έχουν πιθανότητα να εισαχθούν σε αυτές τις σχολές.
Εάν κάποιος επιθυμεί να παρακολουθήσει ένα μεταπτυχιακό, επιπέδου Master, θα πρέπει να κατέχει πτυχίο το οποίο να είναι τριετούς τουλάχιστον φοίτησης (Bachelor). Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει σε αυτή την περίπτωση να επικοινωνήσει απευθείας με το πανεπιστήμιο.
Στη Γαλλία το κόστος ζωής ανέρχεται περί τα 1.200 ευρώ τον μήνα για το Παρίσι και περί τα 800 ευρώ για μικρότερες πόλεις. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχεία όσον αφορά στην στέγαση, είναι ότι οι αλλοδαποί φοιτητές μπορούν να επωφελούνται -όπως και οι Γάλλοι φοιτητές- από τα επιδόματα στέγης. Η εγγραφή στα πανεπιστήμια βρίσκεται κάπου μεταξύ 200 ευρώ έως 600 ευρώ, ανάλογα με το ίδρυμα.
Τα πανεπιστήμια κάνουν δεκτούς στο πρώτο έτος όλους τους κατόχους του γαλλικού απολυτηρίου «Baccalaureat» (Απολυτήριο Λυκείου με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις) και δεν υπάρχει όριο κατώτατης βαθμολογίας. Στα μεταπτυχιακά, οι απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων γίνονται δεκτοί στο δεύτερο έτος των προγραμμάτων Master, αρκεί να είναι στο ίδιο αντικείμενο σπουδών του πρώτου τους πτυχίου Bachelor.
Απαραίτητο είναι το πιστοποιητικό γλωσσομάθειας της γαλλικής με ελάχιστο επίπεδο το Β2 (κάποια ιδρύματα ζητούν υψηλότερο). Αν αυτό δεν υπάρχει ο υποψήφιος μπορεί να δώσει στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών ένα τεστ γνώσεων (TCF, TEF), το οποίο γίνεται αποδεκτό από τα γαλλικά πανεπιστήμια.
Όσον αφορά το επίπεδο της γλώσσας που απαιτείται, αυτό ποικίλλει ανάλογα με το πανεπιστήμιο. Γενικά, ζητείται γνώση των γαλλικών σε επίπεδο Β2.
Δίκτυο Ευρυδίκη: Το κόστος σπουδών σε όλη την Ευρώπη
Βουλγαρία: Τα ιδρύματα αποφασίζουν το ύψος των διδάκτρων, αλλά το ανώτατο ποσό καθορίζεται από την Κυβέρνηση. Ξεκινούν από €153 μέχρι €767 ετησίως, ανάλογα με το πρόγραμμα σπουδών που επιλέγει ένας φοιτητής. Κάποιες κατηγορίες φοιτητών απαλλάσσονται.
Ιρλανδία: Περίπου το 60% των φοιτητών πληρώνουν δίδακτρα, τα οποία ονομάζονται «εισφορά του φοιτητή» και ανέρχονται σε €3.000 τον χρόνο.
Ισπανία: Το ποσό των διδάκτρων καθορίζεται ανάλογα με τον κλάδο σπουδών, τον αριθμό των ECTS και τον αριθμό των εξετάσεων στις οποίες αποτυγχάνει ένας φοιτητής. Επίσης, τα ποσά είναι διαφορετικά ανά περιοχή. Το 71% των προπτυχιακών φοιτητών πληρώνουν δίδακτρα, κατά μέσο όρο €1110 ετησίως.
Γαλλία: Το ύψος των διδάκτρων καθορίζεται από το υπουργείο Παιδείας και είναι €184 για τα προπτυχιακά προγράμματα. Πρόσθετα τέλη τα οποία σχετίζονται με το σύστημα κοινωνικής ασφάλειας και ανέρχονται σε €215 το χρόνο, πληρώνουν όλοι οι φοιτητές ηλικίας 20-28 ετών. Επίσης, κάποια πανεπιστήμια προσθέτουν διοικητικά τέλη για συγκεκριμένες υπηρεσίες.
Στις λεγόμενες Grades Ecoles, τα δίδακτρα ξεκινούν από €610 ετησίως αλλά μπορεί να φτάσουν μέχρι τις €10.000, ανάλογα και με το οικογενειακό εισόδημα. Διευκρινίζεται όμως, ότι υπάρχουν και ορισμένες τέτοιες σχολές που όχι μόνο δεν επιβάλλουν δίδακτρα, αλλά μπορεί ακόμα και να πληρώνουν ορισμένους φοιτητές.
Ιταλία: Τα ιδρύματα καθορίζουν το ύψος των διδάκτρων στην αρχή του ακαδημαϊκού έτους στη βάση κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων και ανάλογα με τον κλάδο σπουδών. Κατά μέσο όρο οι φοιτητές πληρώνουν €1.220 ετησίως.
Λουξεμβούργο: Όλοι οι φοιτητές πληρώνουν κόστος εγγραφής, που ανέρχεται στα €400 για το πρώτο και δεύτερο εξάμηνο και στα €200 για το τρίτο, τέταρτο, πέμπτο και έκτο.
Ολλανδία: Τα δίδακτρα καθορίζονται σε κεντρικό επίπεδο και για τη φετινή χρονιά, ανέρχονται για όλους τους φοιτητές σε €1.964.
Πορτογαλία: Όλοι οι φοιτητές πληρώνουν δίδακτρα τα οποία κυμαίνονται από €656 μέχρι €1.063.
Λετονία: Αριθμός θέσεων είναι επιχορηγημένες και κατ’ επέκταση οι σπουδές είναι δωρεάν. Για τις υπόλοιπες θέσεις σπουδών, τα δίδακτρα κυμαίνονται από €720 μέχρι €6.403.
Λιθουανία: Επίσης υπάρχουν επιχορηγημένες θέσεις, που προσφέρουν δωρεάν φοίτηση. Παρόλα αυτά, περίπου οι μισοί φοιτητές πληρώνουν για να σπουδάσουν από €1.076 ως €11.610.
Ουγγαρία: Εδώ συναντάμε φοιτητές που χρηματοδοτούνται από το κράτος και εκείνους που είναι αυτοχρηματοδοτούμενοι. Το 2015, το 64,7% των φοιτητών χρηματοδοτήθηκε από την Πολιτεία. Για τους υπόλοιπους, το κόστος σπουδών ξεκινά στα €744 και μπορεί να ξεπεράσει τις €14.000.
Ρουμανία: Και εδώ οι φοιτητές χωρίζονται σε αυτούς που χρηματοδοτούνται από το κράτος και τους αυτοχρηματοδοτούμενους. Για εκείνους που πληρώνουν, τα δίδακτρα κυμαίνονται από €542 μέχρι €5.205 ανάλογα με το πρόγραμμα.
Δανία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα ούτε στα προπτυχιακά, ούτε στα μεταπτυχιακά προγράμματα.
Κύπρος: Η πολιτεία καλύπτει τα δίδακτρα των προπτυχιακών φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια του νησιού μας, τα οποία βάσει της έκθεσης, ανέρχονται σε €3.417 το χρόνο. Οι δε μεταπτυχιακοί φοιτητές πληρώνουν από €4100 μέχρι €10.250 ανάλογα με το πρόγραμμα σπουδών. Να σημειώσουμε επίσης ότι τα δίδακτρα για τους διεθνείς φοιτητές (από χώρες εκτός ΕΕ) ανέρχονται σε €6.834 ετησίως.
Μάλτα: Μηδενικό είναι το κόστος σπουδών σε προπτυχιακό επίπεδο.
Σλοβενία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα παρά μόνο τέλη εγγραφής, τα οποία δεν υπερβαίνουν τα €20 με €30.
Γερμανία: Δωρεάν σπουδές παρέχουν τα γερμανικά πανεπιστήμια. Ελάχιστα και συγκεκριμένα μόλις δέκα ιδρύματα, έχουν καθορίσει χαμηλά διοικητικά τέλη. Επίσης, σε πέντε ακαδημαϊκά ιδρύματα, οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν δίδακτρα από €400-€500 ανά εξάμηνο, σε περίπτωση που υπερβούν την κανονική διάρκεια των σπουδών του.
Φινλανδία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα ή άλλα τέλη.
Σουηδία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα για τους Σουηδούς και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
Τσεχία: Οι σπουδές είναι δωρεάν. Οι φοιτητές πληρώνουν ένα ενδεικτικό ποσό που δεν υπερβαίνει τα €19 με την έναρξη των σπουδών τους. Σε περίπτωση όμως, που δεν πάρουν πτυχίο εντός της κανονικής διάρκειας σπουδών, τότε πρέπει να καταβάλουν δίδακτρα.
Εσθονία: Οι φοιτητές που συμπληρώνουν 30 ECTS ανά εξάμηνο και 60 ECTS το χρόνο, σπουδάζουν δωρεάν. Αν δεν τα καταφέρουν, τότε πληρώνουν ένα ποσό ανά ECTS. Για τους πλείστους κλάδους ανέρχεται στα €50, σε κάποιους άλλους όμως, φτάνει τα €100 ή και €120 ανά ECTS.
Κροατία: Το κόστος για το πρώτο έτος σπουδών, καλύπτεται από κράτος, όπως επίσης και για τα επόμενα χρόνια, δεδομένου ότι ο φοιτητής πετύχει 55 ECTS. Αν όχι, πληρώνει περίπου €1000.
Αυστρία: Δεν υπάρχουν δίδακτρα. Αν όμως, ένας φοιτητής χρειαστεί να επεκτείνει τη διάρκεια των σπουδών του, τότε πληρώνει €363 για κάθε εξάμηνο.
Πολωνία: Οι φοιτητές σπουδάζουν δωρεάν. Χρεώνονται ένα ποσό σε περίπτωση που χρειαστεί να επαναλάβουν κάποιο μάθημα. Επίσης, πληρώνουν διοικητικά τέλη για έκδοση φοιτητικής κάρτας και διπλώματος.
Σλοβακία: Όλοι πληρώνουν διοικητικά τέλη από €10 ως €100. Οι σπουδές είναι δωρεάν, αρκεί να τελειώσεις στην ώρα σου. Διαφορετικά, είσαι υποχρεωμένος να πληρώνεις €1.800 ετησίως.
Πρώτοι που φεύγουν, Έλληνες και Κύπριοι
Αναλογικά με τον πληθυσμό, η χώρα μας στη δεύτερη θέση στην Ευρώπη, μετά την Κύπρο, σε αριθμό νέων από 18 έως 25 ετών, που φεύγουν από τη χώρα και μεταναστεύουν για σπουδές –κυρίως- στην Αγγλία, ενώ άλλοι προορισμοί τους σύμφωνα με τις προτιμήσεις που έχουν δηλώσει είναι Πανεπιστήμια και Κολέγια των ΗΠΑ και της Αυστραλίας.
Συγκεκριμένα ο πίνακας κατάταξης έχει ως εξής:
Γερμανοί: 2014-15: 14.060, αντίστοιχα το 2013-14: 14.520
Γάλλοι: 2014-15: 11.500, αντίστοιχα το 2013-14:11.725
Ιρλανδία: 2014-15: 11.490, αντίστοιχα το 2013-14: 12.620
Ελλάδα: 2014-15: 10.670, αντίστοιχα το 2013-14: 10.910
Κύπριοι: 2014-15: 10.295, αντίστοιχα το 2013-14: 10.840
Ιταλοί: 2014-15: 9.550, αντίστοιχα το 2013-14: 8.320
Οι κύριοι τομείς εκπαίδευσης, που προτιμούν είναι οι εξής:
-Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων: 38.7%
-Τεχνολογικές επιστήμες (Μηχανικοί και Τεχνολόγοι Μηχανικοί): 32.7%
-Νομικά: 25.0%
-Αρχιτεκτονική: 24.4%
-Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας: 21.9%
Κείμενο - Συνεντεύξεις: Τάσος Οικονόμου
Σκηνοθεσία: Σεραφείμ Ντούσιας
Στούντιο: Περικλής Χατζηνάκος, Κατερίνα Μέξη, Γιώργος Αποστολόπουλος
Επιμέλεια longform: Τάσος Οικονόμου
Συντονισμός: Ανδρέας Παναγόπουλος