Θεόδωρος Σκυλακάκης: Υγεία – ενέργεια – επενδύσεις - τουρισμός: Το τετράπτυχο της οικονομίας το 2022

Στο μέτωπο της υγείας, η μείωση των κρουσμάτων και προπαντός των νοσηλειών, καθώς η Δέλτα υποκαθίσταται σχεδόν εξολοκλήρου από την Όμικρον, η συνεχής πρόοδος των εμβολιασμών και η άφιξη των αντιϊκών φαρμάκων, οδηγούν σταδιακά -προ νέου απροόπτου- στην μετάβαση του ιού από την πανδημική στην ενδημική φάση. Μια φάση, κατά την οποία θα παραμένουν μεν κάποιες, πολύ μικρότερες των σημερινών, υγειονομικές επιπτώσεις, όχι όμως και οι οικονομικές.

Αντίθετα, η έξοδος από την πανδημική φάση θα οδηγήσει σε μια σοβαρή βελτίωση της οικονομικής ψυχολογίας, με θετικές επιπτώσεις στην κατανάλωση λόγω και των πολύ σημαντικών πρόσθετων αποταμιεύσεων που έχουν συσσωρεύσει τα νοικοκυριά στη διάρκεια της πανδημίας, οι οποίες προσεγγίζουν τα 21 δισ. ευρώ.

Όσον αφορά στις εξελίξεις στις αυξήσεις των διεθνών τιμών των καυσίμων (προπαντός του φυσικού αερίου), αυτές πράγματι αποτελούν μια σημαντική αβεβαιότητα για τον προϋπολογισμό του 2022. Κάθε 10 ευρώ αύξηση του φυσικού αερίου, για παράδειγμα, οδηγεί σε άμεση μείωση ύψους 600 εκατ. ευρώ του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και αντίστοιχα του εθνικού μας εισοδήματος. Στα τέλη Δεκεμβρίου είδαμε τις διεθνείς ενεργειακές τιμές να υποχωρούν. Η υποχώρηση όμως αυτή, περιορίστηκε σημαντικά λόγω των γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων. Με δεδομένη την υψηλή εξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς και τις υψηλές τιμές στα συμβόλαια ρύπων, οι τιμές της ενέργειας θα αποτελέσουν για το 2022 μια πολύ σημαντική οικονομική μεταβλητή, επηρεάζοντας το ύψος του ΑΕΠ, τον πληθωρισμό και το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.

Η κυβέρνηση έχει κάνει στο ενεργειακό, μια από τις μεγαλύτερες παρεμβάσεις στην Ευρώπη για να μετριάσει τις άμεσες επιπτώσεις στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Το «κλειδί», όμως, για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος μακροπρόθεσμα βρίσκεται στις νέες επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), οι οποίες έχουν πολύ μικρότερο κόστος παραγωγής ενέργειας, από αυτό των αντίστοιχων νέων επενδύσεων σε φυσικό αέριο ή λιγνίτη. Προσελκύοντας και ενισχύοντας, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και των άλλων επενδυτικών εργαλείων, μεγάλες επενδύσεις στις ΑΠΕ -κάτι που αποτελεί θεμελιώδη κυβερνητική επιλογή- σταδιακά θα γινόμαστε όλο και λιγότερο όμηροι των απρόβλεπτων αυξήσεων στις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και των ακριβών δικαιωμάτων ρύπων.

Σημαντικό όφελος από αυτή τη στροφή θα έχουν τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι επιχειρήσεις, βλέποντας μειώσεις στους λογαριασμούς του ρεύματος, ενώ παράλληλα θα βελτιωθούν οι συνθήκες ανταγωνισμού για την εθνική οικονομία.

Ταυτόχρονα, μέσα στο επόμενα χρόνια, οι επιδοτήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, για επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας θα υπερβούν τα 2,5 δισ. ευρώ (πόροι Ταμείου Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ 2021-2027), μειώνοντας επίσης, και από αυτή την πλευρά, την εξάρτησή μας από ακριβά, βρώμικα και εισαγόμενα καύσιμα.

Σε ό,τι αφορά τώρα τις θετικές προοπτικές, αναμένουμε πως το 2022 θα είναι μία χρονιά σημαντικών ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων, αλλά και πολύ μεγάλης βελτίωσης του τουρισμού.

Στις γνωστές εμβληματικές επενδύσεις, από τις εταιρείες Pfizer, Microsoft, Amazon κ.λπ. προστέθηκε, πρόσφατα, ένα ακόμα παγκόσμιο όνομα, από το χρηματοοικονομικό χώρο αυτή τη φορά, που έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα, με την εξαγορά της VIVA από την J.P. Morgan. Ταυτόχρονα, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης θα υλοποιηθεί πλήθος ιδιωτικών επενδύσεων που θα αφορούν στην πλειονότητα των κλάδων της οικονομίας (π.χ. ενέργεια, τεχνολογία, τουρισμός, βιομηχανία, αγροδιατροφή κ.λπ.), τόσο με την αξιοποίηση του σκέλους των δανείων, ύψους 12,7 δισ. ευρώ, όσο και αυτού των επιδοτήσεων. Σε ό,τι αφορά τις επιδοτήσεις, απόλυτη προτεραιότητα έχει η βοήθεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ενισχύσεις ύψους 1,5 δισ. ευρώ που απευθύνονται, κυρίως ή αποκλειστικά, στις επιχειρήσεις αυτές. Παράλληλα, συνδυάζοντας το «Ελλάδα 2.0» με τις επενδύσεις μέσω ΕΣΠΑ και άλλων προγραμμάτων, το 2022 διαθέτουμε για δημόσιες επενδύσεις το πρωτοφανές ύψος των 11 δισ. ευρώ, που αναμένουμε ότι θα δαπανηθεί εξ’ ολοκλήρου εντός του 2022. Ποσό, υπερδιπλάσιο αυτού του 2019.

Τέλος, οι θετικές προοπτικές του τουρισμού για τη χρονιά αυτή συνοψίζονται στην πρόσφατη δήλωση του Διευθύνοντος Συμβούλου της TUI, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα θα ξεπεράσει φέτος ακόμη και το επίπεδο του 2019.

Το 2022, η ελληνική κοινωνία πιστεύω ότι θα μπορέσει να αφήσει πίσω της τις υγειονομικές και οικονομικές επιπτώσεις των δύο ετών της πανδημίας και με τη βοήθεια των κυβερνητικών μεταρρυθμιστικών πολιτικών και των τεράστιων επενδυτικών πόρων που η κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει για τα επόμενα χρόνια, να θέσει στέρεες βάσεις για μόνιμη και διατηρήσιμη ανάπτυξη. Ανάπτυξη, τα αποτελέσματα της οποίας θα κάνουν καλύτερη τη ζωή για κάθε πολίτη αυτής της χώρας, με τη βοήθεια των κυβερνητικών πρωτοβουλιών μείωσης των φόρων και των εισφορών και αύξησης των εισοδημάτων, αλλά προπαντός χάρη στη δουλειά και την προσπάθεια όλων των Ελλήνων.

Οι Έλληνες, που κράτησαν το κουράγιο τους και άντεξαν πολύ δύσκολα χρόνια, μπορούν σήμερα να προσβλέπουν στην ελπίδα της εισόδου σε μια νέα εποχή.

* Ο Θεόδωρος Σκυλακάκης είναι Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών