Δημήτρης Πεφάνης: Πανδημία, πληθωρισμός και Ταμείο Ανάκαμψης

Κοινή συνισταμένη στις περισσότερες εκτιμήσεις των υπουργών, θεσμικών παραγόντων, αναλυτών και επιχειρηματικών που συμμετέχουν στο αφιέρωμα είναι πως οι τρεις αυτοί παράγοντες θα κρίνουν την πορεία της οικονομίας τη χρονιά που ξεκινάει.

Στο μέτωπο της πανδημίας, όλα θα εξαρτηθούν από το αν η «Όμικρον» θα συνεχίσει να μας ταλαιπωρεί και αν θα είναι η τελευταία μετάλλαξη. Βραχυπρόθεσμα, όσο τα κρούσματα παραμένουν υψηλά και τα περιοριστικά μέτρα παραμένουν, υπάρχει προφανές αρνητικό αποτύπωμα στην κατανάλωση αλλά και στο επιχειρείν. Μακροπρόθεσμα, αν υπάρξει νέα μετάλλαξη εντός του 2022, μπορεί να ανατρέψει άρδην το οικονομικό σκηνικό. Στον αντίποδα όμως, αν οι συνέπειες της «Όμικρον» ελαχιστοποιηθούν την Άνοιξη και δεν έχουμε άλλες αρνητικές εκπλήξεις, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη.

Δεύτερο σημαντικό μέτωπο είναι αυτό του πληθωρισμού και των τιμών της ενέργειας. Ήδη βιώνουμε τις συνέπειες και όπως φαίνεται, τουλάχιστον τους πρώτους μήνες του έτους ο υψηλός τιμάριθμος ήρθε για να μείνει. Μένει να αποδειχθεί αν –από το Καλοκαίρι και μετά- θα υπάρξει αποκλιμάκωση, όπως εκτιμά η πλειονότητα των αναλυτών ή αν ο πληθωρισμός θα πάρει δομικά χαρακτηριστικά. Στη δεύτερη περίπτωση η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να ακολουθήσει τη FED στο δρόμο της αύξησης των επιτοκίων, ανεβάζοντας έτσι το κόστος δανεισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και «φρενάροντας» την άνοδο των χρηματιστηρίων. Σε κάθε περίπτωση, μετά την πανδημία, το στοίχημα του πληθωρισμού είναι εξαιρετικά σημαντικό και αποτελεί βαρόμετρο για την πορεία της οικονομίας.

Το τρίτο μέτωπο αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο και αναμένεται να είναι ο καταλύτης της οικονομίας, όχι μόνο για το 2022 αλλά και για τα επόμενα χρόνια. Ήδη, είναι ζήτημα χρόνο να γίνουν οι πρώτες εκταμιεύσεις από το σκέλος των δανείων καθώς έχει υπογραφεί η σχετική σύμβαση με τις τράπεζες. Τα χρήματα θα αρχίσουν να πέφτουν στην αγορά πριν το Πάσχα και τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια αναμένεται να ενισχύσουν την οικονομία. Όμως και σε αυτό το μέτωπο υπάρχουν προκλήσεις. Η πρώτη έχει να κάνει με την επιτυχία της υλοποίησης του σχεδιασμού του Ταμείου, καθώς από τη θεωρία στην πράξη υπάρχει πολύς δρόμος. Και η δεύτερη με το αν και κατά πόσο τα χρήματα θα διαχυθούν στη βάση της οικονομίας –το λεγόμενο trickle down effect- η αν θα παραμείνουν στις λίγες μεγάλες επιχειρήσεις που θα αναλάβουν να φέρουν σε πέρας.

Συνοψίζοντας και αποκωδικοποιώντας τις απόψεις που φιλοξενούνται στο αφιέρωμα, μπορεί κανείς να διαγνώσει μια συγκρατημένη αισιοδοξία, η οποία συνοδεύεται από μια σειρά αστερίσκων. Και όπως λένε οι Αγγλοσάξονες, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Οι οποίες και θα κρίνουν εν τέλει το οικονομικό πρόσημο της χρονιάς που ξεκινάει.