Νίκος Μαγγίνας: Ισχυροί καταλύτες για επανεκκίνηση το 2021 αλλά και μεγάλες προκλήσεις μεσοπρόθεσμα

Το 2021 περιβάλλεται με υψηλές προσδοκίες αλλά και αγωνία, καθώς το οδυνηρό αποτύπωμα της πανδημίας συνεχίζει να διευρύνεται.

Η τολμηρή δημοσιονομική στήριξη που υπερέβη τα €20 δισ. το 2020 προστάτεψε την αγορά εργασίας και παρείχε ζωτικές ενέσεις ρευστότητας στις επιχειρήσεις, εν μέσω πρωτοφανών συνθηκών.

Ωστόσο, ο τελικός απολογισμός και η αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων, μετά τον έλεγχο της υγειονομικής κρίσης, θα απαιτήσουν σημαντικό πρόσθετο χρόνο και προσπάθεια.

Η επιτάχυνση των εμβολιασμών θέτει τις βάσεις για τον περιορισμό της αβεβαιότητας. Η έγκαιρη ολοκλήρωσή τους - ακόμη και αν πρόκειται μόνο για τις πιο ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες - θα βελτιώσει δραστικά την υγειονομική κατάσταση και θα αυξήσει άμεσα την κινητικότητα και την οικονομική δραστηριότητα (συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού).

Η αύξηση του ΑΕΠ το 2021 εκτιμώ ότι θα υπερβεί το 4% σε ετήσια βάση, με περιθώριο περαιτέρω ανοδικών εκπλήξεων.

Σημαντικοί καταλύτες θα επισπεύσουν την επανεκκίνηση με βασικότερους τους εξής:

• Την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα των υγιών επιχειρήσεων – οι οποίες ήταν εξαιρετικά φειδωλές τα προηγούμενα χρόνια – προτεραιοποιώντας την απομόχλευση και τη στοχευμένη ισχυροποίησή τους στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά. Αυτές οι επιχειρήσεις ήδη λειτουργούν με γνώμονα την επόμενη ημέρα, υλοποιώντας σημαντικές επενδύσεις.
• Η δημοσιονομική στήριξη του 2020 απέτρεψε μια βαθύτερη ζημία στο παραγωγικό δυναμικό και την κοινωνική συνοχή, ενώ τα μέτρα στήριξης ρευστότητας του 2020 θα ενισχύσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, κυρίως, το 2021.
• Οι στοχευμένες ελαφρύνσεις σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές και η λανθάνουσα καταναλωτική ζήτηση θα δώσουν περαιτέρω ώθηση στην ανάπτυξη.
• Η αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων στην ΕΕ και η παρατεταμένη νομισματική χαλάρωση, με την Ελλάδα να αποτελεί πλέον αποδέκτη των ωφελειών, θα επιδράσουν θετικά στις γενικότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες, μετά τα ορατά οφέλη για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα, τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος και τον εταιρικό δανεισμό κατά το 2020.
• Η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης – με την Ελλάδα κορυφαίο αποδέκτη στην Ευρωζώνη – δημιουργεί έναν ισχυρό πυλώνα αναπτυξιακής χρηματοδότησης, προτεραιοποιώντας την ενίσχυση των στρατηγικών επενδύσεων με σημαντικές συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα. Στοχεύει στην καρδιά των αναγκών της οικονομίας, όπως η αντιμετώπιση της αποεπένδυσης και του κατακερματισμού των επενδύσεων.
• Αναπτύσσεται μια διαρκής, θέλω να πιστεύω, δέσμευση για χάραξη της οικονομικής πολιτικής με βάση ένα συνεκτικό στρατηγικό χάρτη, τον οποίο επιχειρεί να συστηματοποιήσει με περιεκτικό τρόπο η Επιτροπή Πισσαρίδη. Η επιλογή αυτή με τις απαραίτητες προσαρμογές, διάλογο και εξέλιξη διαχρονικά, θα αυξήσει την αξιοπιστία και την ελκυστικότητα της οικονομίας.

Ωστόσο, η ποιότητα της ανάκαμψης, η διάχυσή της και η διαρθρωτική αναβάθμιση της οικονομίας συνιστούν μεγάλες προκλήσεις. Για να ανταποκριθούμε επιτυχώς, οφείλουμε να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας σε όρους δέσμευσης, συνέπειας και οράματος και να μην ενδώσουμε σε βολικές επιλογές χρήσης των πολύτιμων πόρων που τίθενται στη διάθεσή μας τα επόμενα χρόνια, όσο και αν αυτό δυσαρεστήσει κάποιους. Αυτό θα αποτελεί το ισχυρότερο μήνυμα ότι η οικονομία ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο.

* O Νίκος Σ. Μαγγίνας είναι Επικεφαλής Οικονομολόγος της Εθνικής Τράπεζας και Διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης