Η Βουλγαρία πρωτοστατεί σε περιφερειακή ενεργειακή πρωτοβουλία

Η εξελισσόμενη ενεργειακή τοπιογραφία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη έχει οδηγήσει τις χώρες της περιοχής να αναζητούν από κοινού λύσεις για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Σε απάντηση, η Βουλγαρία έχει ξεκινήσει προσπάθειες για τη διεύρυνση του περιφερειακού ενεργειακού διαλόγου, με στόχο την ενίσχυση των διασυνδέσεων και την ανάπτυξη συνεργασιών εντός της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, ώστε να διευκολυνθεί η ομαλότερη ενεργειακή μετάβαση. Η πρόταση του Υπουργού Ενέργειας, Βλαντιμίρ Μαλίνοφ έχει λάβει ισχυρή περιφερειακή υποστήριξη, καθώς όλες οι συμμετέχουσες χώρες αναγνωρίζουν την πρόκληση του ανταγωνισμού με τη βιομηχανία της Δυτικής Ευρώπης σε συνθήκες υψηλού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Συνοπτικά, το ανεπίσημο έγγραφο του Υπουργείου Ενέργειας της Βουλγαρίας στοχεύει στη βελτίωση της μεταφοράς πράσινης ενέργειας από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη στα κεντρικά τμήματα της ηπείρου.

Η ενίσχυση των υφιστάμενων ενεργειακών διασυνδέσεων θα επιτρέψει την πρόσβαση σε οικονομική, καθαρή ενέργεια που παράγεται από τους ανέμους της Βόρειας Ευρώπης προς την περιοχή μας. «Η περιφερειακή συνεργασία για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στην ανάπτυξη των διασυνδέσεων είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες για την εξέλιξη του ηλεκτρικού συστήματος σύμφωνα με τις σύγχρονες προκλήσεις της ένταξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας, κατά την παρουσίαση της βουλγαρικής πρωτοβουλίας. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο περίπτερο της Βουλγαρίας στο COP29 στο Μπακού.

Η πρωτοβουλία ανακοινώθηκε παρουσία του Προέδρου της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ και του Πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κυριάκου Μητσοτάκη. Το έγγραφο έλαβε δημόσια υποστήριξη από τους Υπουργούς Ενέργειας της Ελλάδας, της Ρουμανίας, του Βελγίου και της Μολδαβίας -Θεόδωρο Σκυλακάκη, Σεμπαστιάν Μπουρντούγια, Τίνε βαν ντερ Στράτεν και Βίκτορ Πάρλικοφ, καθώς και από τον Κρατικό Γραμματέα για την Πολιτική Ασφάλεια και την Ενεργειακή Ασφάλεια της Ουγγαρίας, Πέτερ Σταράι. Η εκδήλωση παρακολουθήθηκε επίσης από τον Υπουργό Καινοτομίας και Ανάπτυξης της Βουλγαρίας, Καθηγητή Ρόσεν Καραντίμοφ, την Ειδική Εκπρόσωπο του Ηνωμένου Βασιλείου για το Κλίμα, Ρέιτσελ Κάιτ, και τον Υφυπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Κώστα Φραγκογιάννη. Τη θέση της διοργανώτριας χώρας του COP29 εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, Ορχάν Ζεϊνάλοφ.

Οι διπλωμάτες ενέργειας έχουν θέσει έναν σημαντικό στόχο:

Η πρωτοβουλία πρέπει να βοηθήσει τις χώρες μακροπρόθεσμα στις προσπάθειές τους να διατηρούν χαμηλές τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Στο μέλλον, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη βήμα προς τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Το ανεπίσημο έγγραφο για τους διαλόγους ενεργειακής διασύνδεσης υπέρ των περιφερειακών συνεργασιών της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας για μια βελτιωμένη ενεργειακή μετάβαση ζητά την εμβάθυνση της διαπεριφερειακής συνεργασίας για τη δημιουργία πιο βιώσιμων, ασφαλών και καθαρών ενεργειακών συστημάτων. Η πρωτοβουλία ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της Συμφωνίας των Παρισίων και υποστηρίζει τη διασυνδεσιμότητα για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας στον διάδρομο Νότου-Βορρά, που θα επιτρέψει την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα ενεργειακά συστήματα. Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα, η Ρουμανία, το Βέλγιο, η Τσεχία, η Ιταλία, η Μολδαβία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ουγγαρία έχουν γίνει οι πρώτες χώρες που υποστηρίζουν την πρωτοβουλία του βουλγαρικού Υπουργείου Ενέργειας. Αυτήν τη στιγμή διεξάγονται διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες για να συμμετάσχουν.

Τα επόμενα βήματα της πρωτοβουλίας θα λάβουν χώρα στη Σόφια.

«Το όραμά μας είναι να διεξάγουμε μια σειρά από τεχνικούς και πολιτικούς δομημένους διαλόγους με στόχο την ανταλλαγή απόψεων για θέματα κοινού ενδιαφέροντος τους επόμενους μήνες», εξήγησε ο Υπουργός Ενέργειας, Βλαντιμίρ Μαλίνοφ. Αυτό θα συμβεί τον Δεκέμβριο στο επικείμενο Summit για την Ενέργεια στη Σόφια και τον Φεβρουάριο του 2025, σε θεματική εκδήλωση στη Σόφια, όπου θα οριστεί το πεδίο των διαλόγων και θα προσδιοριστούν συγκεκριμένοι τομείς στους οποίους θα ήταν πιο χρήσιμο να μοιραστούν γνώσεις, τεχνογνωσία και εμπειρία. Σύμφωνα με τον Υπουργό Ενέργειας, οι ενιαίες και συντονισμένες προσπάθειες των χωρών για την ανάπτυξη των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας είναι η καταλληλότερη απάντηση στις προκλήσεις που συνδέονται με την ενεργειακή μετάβαση.

Ένα σημαντικό σημείο της πρωτοβουλίας είναι ότι η βελτίωση των ενεργειακών διασυνδέσεων θα επιτρέψει την παράδοση καθαρής ενέργειας ακόμα και από την Αίγυπτο προς την κεντρική Ευρώπη.

Αυτό θα υποστηρίξει περαιτέρω τις επιχειρήσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με φθηνή ενέργεια.

Ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, τόνισε ότι αν δεν κατασκευαστεί καλή διασύνδεση των ενεργειακών συστημάτων, οι μεγάλες προσπάθειες για τη μεταφορά σε χαμηλότερες τιμές θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. «Όταν δεν υπήρχε άνεμος, όπως συνέβη στις αρχές Νοεμβρίου στη Βόρεια Ευρώπη, οι τιμές σε όλη την Ευρώπη εκτοξεύθηκαν. Και τότε το Βέλγιο άρχισε να εξάγει ηλεκτρισμό», θυμήθηκε η Βελγίδα Υπουργός Ενέργειας, Τίνε βαν ντερ Στράτεν. Επισήμανε ότι είναι σημαντικό να εδραιωθεί μια ενεργειακή σύνδεση με την Αίγυπτο για την προμήθεια πράσινης ενέργειας.

Σύμφωνα με την υπουργό, η συνεργασία στη μετάδοση καθαρής ενέργειας είναι σημαντική, γιατί διαφορετικά οι προσπάθειες του Βελγίου για μείωση των ενεργειακών τιμών θα αντιμετωπίσουν σοβαρές δυσκολίες.

«Μέσα από αυτό το ανεπίσημο έγγραφο, θέσατε ένα κρίσιμο ζήτημα για εμάς», εξήγησε ο Ρουμάνος Υπουργός Ενέργειας, Σεμπαστιάν Μπουντούρζα. «Είμαστε όλοι στην ίδια πλευρά, στην ίδια ομάδα. Δεν χρειάζεται να κοιτάξετε πολύ μακριά. Απλώς κοιτάξτε τον ενεργειακό χάρτη τιμών σήμερα. Είμαι ιδιαίτερα συμπαθής προς την Ουγγαρία, η οποία είναι η πρωταθλήτρια Ευρώπης στις υψηλές τιμές», είπε ο Μπουντούρζα στους ενεργειακούς ειδικούς στο περίπτερο της Βουλγαρίας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, τέτοιες υψηλές τιμές καταστρέφουν εντελώς κάθε ανταγωνιστικότητα στην οποία μπορούν να ελπίζουν οι επιχειρήσεις.

Ανέφερε επίσης ότι πέρυσι η Ρουμανία έγινε εξαγωγέας ενέργειας. «Ελπίζω πραγματικά ότι η Επιτροπή θα ακούσει το αίτημά μας. Ελπίζω πραγματικά ότι θα προσφέρει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για τη βελτίωση της διασύνδεσης των ενεργειακών δυνατοτήτων», πρόσθεσε ο Ρουμάνος υπουργός. Αυτήν τη στιγμή, η Ρουμανία είναι διασυνδεδεμένη σε ποσοστό περίπου 38% της πραγματικής δυναμικότητας του δικτύου. Ήταν κατηγορηματικός ότι υπάρχει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για το θέμα και πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τεχνολογικές βελτιώσεις στις ενεργειακές υποδομές. «Νομίζω ότι υπάρχουν διασυνδέσεις που μπορούν να κατασκευαστούν εύκολα. Κοιτάζω την Ουγγαρία, αλλά όχι απευθείας την Ουγγαρία, αλλά κάπου πιο δυτικά», πρόσθεσε ο Μπουντούρζα.

Για την Ουγγαρία, η βουλγαρική πρωτοβουλία είναι πολύ σημαντική, καθώς αποτελεί σύμβολο οικοδόμησης συνδεσιμότητας μεταξύ των χωρών μας, εξήγησε ο Γραμματέας Κρατικής Πολιτικής Ασφαλείας και Ενεργειακής Ασφάλειας, Πέτερ Στάραϊ.

«Αν δεν είμαστε καλύτερα συνδεδεμένοι, δεν θα επιβιώσουμε».

«Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σε ένα από τα σημαντικά έργα στο οποίο συμμετέχουμε και στο οποίο τώρα εντάσσεται και η Βουλγαρία – τον Διάδρομο Πράσινης Ενέργειας, σε συνεργασία με το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρουμανία, τη Γεωργία, την Ουγγαρία και τώρα τη Βουλγαρία. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό έργο, επειδή συνδέει την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη με την περιοχή του Καυκάσου και, ενδεχομένως αργότερα, με την Κεντρική Ασία. Πρέπει να το υλοποιήσουμε, γιατί διαφορετικά δεν θα επιβιώσουμε. Αν όμως θέλουμε να επιβιώσουμε και να έχουμε ενεργειακή ασφάλεια, πρέπει να συνεργαστούμε», δήλωσε ο Στάραϊ.

Ο Υπουργός Ενέργειας της Μολδαβίας, Βίκτορ Πάρλικοφ, τόνισε ότι στόχος της χώρας του είναι να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά πριν από την ένταξή της στην ΕΕ. Θυμήθηκε τα προβλήματα με τις ενεργειακές προμήθειες που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Η χώρα σήμερα χρειάζεται να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια στον όγκο που εξήγαγε πριν από τον πόλεμο», είπε. Νωρίτερα μέσα στην ημέρα, οι υπουργοί Ενέργειας της Βουλγαρίας και της Μολδαβίας υπέγραψαν ένα μνημόνιο για ενεργειακή συνεργασία και αμοιβαία υποστήριξη.