Δημήτρης Δέμος (DEMO ΑΒΕΕ): Κατέχουμε το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων της Ευρώπης

Ο κ. Δέμος, αναφερόμενος στην κάλυψη των αναγκών των ασθενών στην Ελλάδα, τόνισε ότι «Το σύνολο των επενδύσεων που κάνει ο κλάδος σε όλη την Ελλάδα οδηγεί στο να αποκτήσουμε σύντομα επάρκεια με τοπική παραγωγή στο 75% του συνόλου των φαρμάκων χημικής προέλευσης που διανέμονται στην Ελλάδα».

Μάλιστα, ο ίδιος δεν δίστασε να αναφερθεί και στο μείζον ζήτημα της υπερ-συνταγογράφησης ακριβών θεραπειών, υπογραμμίζοντας ότι θα πρέπει να θεσπιστούν θεραπευτικά πρωτόκολλα. «Βλέπουμε τη σταδιακή έκλειψη φθηνών φαρμάκων από την αγορά, ενώ ταυτόχρονα δεν έρχονται νέα προϊόντα. Μέσα από τη συνεργασία μας με το Υπουργείο, διαπιστώνουμε πως το πρόβλημα έχει καταστεί σαφές και βρισκόμαστε κοντά στη λύση, η οποία πρέπει και να πετύχει προτού το πρόβλημα μεγαλώσει κι άλλο», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του κ. Δημήτρη Δέμου στο CNN Greece

Κ. Δέμο, πρόσφατα οι δημοσιογράφοι βρεθήκαμε στην Αρκαδία, όπου υλοποιούνται μία σειρά από σημαντικές επενδύσεις από τρεις μεγάλες φαρμακευτικές- μεταξύ των οποίων και η δική σας βιομηχανία- οι οποίες τονώνουν τον κλάδο, τη βιομηχανική παραγωγή και την αγορά εργασίας. Ποιο είναι το όραμά σας πίσω από αυτές τις εμβληματικές επενδύσεις;

Τα τελευταία χρόνια, και στο πλαίσιο της πετυχημένης συνεργασίας ανάμεσα σε Κράτος και Φαρμακοβιομηχανία μέσω του clawback, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία προχωράει σε πρωτοφανείς επενδύσεις. Εκτός από τα έργα στην Αρκαδία όπου οι επενδύσεις υλοποιούνται στο πλαίσιο της δράσης "Μεταρρύθμιση του συστήματος clawback και συμψηφισμός του με ερευνητικές και επενδυτικές δαπάνες» του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας" ΕΛΛΑΔΑ 2.0. με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU, νέες επενδύσεις υλοποιούνται σε όλη την χώρα, από τις Σάπες, τη Χαλκιδική, τη Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα, τα Τρίκαλα, τη Λαμία, την Αττική ως την Κόρινθο και την Πάτρα. Από 72 μονάδες παραγωγής και 27 ερευνητικά κέντρα, στο τέλος του 2025 αναμένουμε να υπάρχουν στην Ελλάδα 107 μονάδες παραγωγής και 41 ερευνητικά κέντρα, αυξάνοντας το αποτύπωμα του κλάδου κατά 35% και δημιουργώντας 5.500 νέες θέσεις εργασίας.

Σαν χώρα είμαστε μόνο το 2% του Ευρωπαϊκού πληθυσμού, αλλά κατέχουμε σήμερα το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων της Ευρώπης. Το όραμά μας είναι να γίνουμε η Φαρμακοβιομηχανία της Ευρώπης.

Με τις νέες μονάδες παραγωγής, όπως επισημάνατε στην Τρίπολη, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να καλύπτουν το 75% από το 60% που είναι σήμερα, των αναγκών των ασθενών στην Ελλάδα. Τι σημαίνει αυτό για τους ασθενείς και το υγειονομικό μας σύστημα;

Οι επενδύσεις που γίνονται στην Τρίπολη έχουν στόχο την παραγωγή πρώτων υλών και τελικών φαρμάκων σε δύο βασικές κατηγορίες, στα πενικιλλινούχα αντιβιοτικά και στα ογκολογικά φάρμακα χημικής προέλευσης. Είναι, δε, τέτοιου μεγέθους, που για τα συγκεκριμένα φάρμακα θα μπορούμε να καλύψουμε το 30% των ευρωπαϊκών αναγκών. Επομένως, για τα συγκεκριμένα φάρμακα, μιλάμε για κάλυψη της ελληνικής αγοράς στο 100%. Το σύνολο των επενδύσεων που κάνει ο κλάδος σε όλη την Ελλάδα οδηγεί στο να αποκτήσουμε σύντομα επάρκεια με τοπική παραγωγή στο 75% του συνόλου των φαρμάκων χημικής προέλευσης που διανέμονται στην Ελλάδα.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με δεδομένα της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, καταγράφεται υπερβολική κατανάλωση on patent (κυρίως ΦΥΚ, φάρμακα υψηλού κόστους) σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Την ίδια ώρα, η Ευρώπη έχει πρόβλημα στην off patent αγορά, ενώ ήδη το 26% των γενοσήμων έχει εξαφανιστεί από την Ευρωπαϊκή αγορά. Πώς σχολιάζετε τα στοιχεία μέσα από τον θεσμικό αλλά και επιχειρηματικό σας ρόλο;

Η στρατηγική που ακολουθούσε η Ε.Ε. τα τελευταία 20 χρόνια προέβλεπε πριμοδότηση της καινοτομίας και εξοικονόμηση πόρων μέσω της αγοράς γενοσήμων από τις τρίτες χώρες. Έτσι, πολλές ευρωπαϊκές παραγωγικές μονάδες σταμάτησαν τη λειτουργία τους ή/και τη μετέφεραν σε ασιατικές χώρες. Το μοντέλο αυτό ανετράπη κατά την πανδημία, όπου είδαμε ότι υπήρξε διακοπή στη τροφοδοτική αλυσίδα, προξενώντας μεγάλο ζήτημα στη φαρμακευτική επάρκεια και αυτονομία. Η Ελλάδα, καθότι διαθέτει ισχυρή τοπική φαρμακοβιομηχανία, όχι μόνο δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα που είχε όλη η υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά στήριξε και τα συστήματα υγείας των υπολοίπων Ευρωπαϊκών χωρών που είχαν κλείσει τα εργοστάσια τους. Σήμερα η Ευρωπαϊκή αυτή στρατηγική έχει αλλάξει και ο κεντρικός σχεδιασμός για επιστροφή της παραγωγής γενοσήμων στην Ευρώπη είναι πλέον γεγονός.

Στην Ελλάδα επίσης οι 20 πρώτες σε αξία δραστικές, αντιστοιχούν στο 44,7% της φαρμακευτικής δαπάνης, ενώ το 85% των φαρμάκων που δίνει η ΠΕΦ στα νοσοκομεία, κοστίζουν κάτω από 5 ευρώ, ενώ μόνο το 2023 οι συνταγές έφθασαν τα 80 εκατ. Μήπως ήρθε η ώρα να δούμε ρεαλιστικά το ζήτημα των ελέγχων της συνταγογράφησης, του όγκου αλλά και των πραγματικών ελέγχων στις καινοτόμες θεραπείες;

Είναι γεγονός πως υπάρχει υπερ-συνταγογράφηση ακριβών θεραπειών και θα πρέπει να θεσπιστούν θεραπευτικά πρωτόκολλα. Τα καινοτόμα φάρμακα είναι δικαίως πιο ακριβά καθώς το κόστος για τις κλινικές μελέτες είναι μεγάλο και αυξημένο σε σχέση με το παρελθόν. Παράλληλα, ένα μοντέλο περαιτέρω συμπίεσης των τιμών των γενοσήμων προς όφελος της καινοτομίας δεν αποτελεί βιώσιμη λύση, γιατί θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε ζωτικές ελλείψεις, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι υποχρεωτικές εισφορές, δημιουργούν ασφυκτικό κλοιό για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, για το σύστημα αλλά και για την κοινότητα των ασθενών και στερούν πόρους από τις επενδύσεις σας και τη μελλοντική σας ανάπτυξη. Δώστε μου το δικό σας σχόλιο και τις κόκκινες γραμμές που θέτετε πλέον, καθώς όπως όλα δείχνουν το μνημονιακό clawback -που αποτελεί ξεκάθαρη στρέβλωση- ήρθε για να μείνει…

Θα επικαλεστώ τη γνωστή ρήση «Ουδέν μονιμότερον του προσωρινού». Σαν κλάδος, το 2013 δεν αντιδράσαμε κατά την εισαγωγή του clawback και αποφασίσαμε όλοι μαζί να συνεισφέρουμε στην ανάταξη της χώρας. Σήμερα, σχεδόν 10 χρόνια μετά, με το ίδιο σκεπτικό, συνεχίζουμε τη συνεργασία με το Κράτος. Ωστόσο, θα πρέπει να τροποποιηθεί το μοντέλο συνεργασίας ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα, εκατέρωθεν. Βλέπουμε τη σταδιακή έκλειψη φθηνών φαρμάκων από την αγορά ενώ ταυτόχρονα δεν έρχονται νέα προϊόντα. Μέσα από τη συνεργασία μας με το Υπουργείο, διαπιστώνουμε πως το πρόβλημα έχει καταστεί σαφές και βρισκόμαστε κοντά στη λύση, η οποία πρέπει και να πετύχει προτού το πρόβλημα μεγαλώσει κι άλλο.

Έχετε τονίσει πολλές φορές, ότι η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην Ευρώπη σε ζητήματα καινοτομίας, έρευνας και ανάπτυξης και να λειτουργήσει ως ένα από τα 5 Hub στην ΕΕ. Τεκμηριώστε μας τη θέση σας αυτή, και πόσο εκτός από τις επενδύσεις στην Αρκαδία, μπορεί να συμβάλλει και η έρευνα μέσα από τα Ακαδημαϊκά ιδρύματα;

Από την αμυντική θέση που είχαμε υιοθετήσει κατά τη διάρκεια της κρίσης, σήμερα η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει περάσει στην ενεργό δράση και βλέπουμε, πως η Ελλάδα έχει αρχίσει να μετασχηματίζεται σε κόμβο έρευνας και παραγωγής φαρμάκων. Αυξάνουμε τα ερευνητικά κέντρα μας, κατασκευάζουμε νέες γραμμές παραγωγής και ενισχύουμε τη δυναμικότητά μας. Σύντομα, θα είμαστε σε θέση να καλύψουμε όχι μόνο τις εγχώριες απαιτήσεις, αλλά να ανταποκριθούμε και στις ανάγκες ολόκληρης της Ευρώπης. Ακόμα περισσότερο, με την είσοδό μας σε νέες φαρμακοτεχνικές μορφές, στον τομέα της παραγωγής πρώτων υλών αλλά και της βιοτεχνολογίας.

Παράλληλα, η επενδυτική βαθμίδα που αποκτήσαμε και το σταθερό μακροοικονομικό περιβάλλον που διαθέτουμε, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την προσέλκυση και πολυεθνικών επενδύσεων.

Συνδυαστικά, με τις μεγάλες επενδύσεις των εγχώριων εταιριών φαρμάκου, οδηγούμαστε στη σταδιακή δημιουργία και προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού με υψηλή εξειδίκευση. Όλα αυτά τα γεγονότα συντελούν θετικά στην προσέλκυση περαιτέρω επενδύσεων από το εξωτερικό και στη δημιουργία περισσότερων ερευνητικών κέντρων.

Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα του CNN Greece για την Υγεία ΕΔΩ