Οι Διαγνωστικές εξετάσεις βασικός πυλώνας για την Υγεία των ασθενών και ένα βιώσιμο σύστημα Υγείας

Από την πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση και την ακριβή διάγνωση ασθενειών, μέχρι τη λήψη αποφάσεων σχετικών με τη θεραπεία, οι διαγνωστικές εξετάσεις έχουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη καλύτερων εκβάσεων για τους ασθενείς, την προστασία της υγείας και της ευεξίας όλων των ανθρώπων. Μπορούν, επίσης, να δημιουργήσουν οφέλη για τα συστήματα υγείας και τις οικονομίες, συμβάλλοντας στη μείωση ή και την αποφυγή νοσηλειών, τον περιορισμό των απουσιών από την εργασία, τη μείωση χρόνου αναμονής στα επείγοντα περιστατικά.

Είναι, ωστόσο, ένα πεδίο που μέχρι τώρα υποτιμάται σημαντικά στο πλαίσιο των συστημάτων υγείας. Παρά το ότι τα in vitro διαγνωστικά, οι εξετάσεις δηλαδή που γίνονται σε βιολογικά υγρά και ιστούς, διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στη βελτίωση των εκβάσεων υγείας, υποστηρίζοντας το 70% των αποφάσεων υγειονομικής περίθαλψης καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού ενός ασθενούς, λαμβάνουν μόλις το 2% της παγκόσμιας χρηματοδότησης για την υγειονομική περίθαλψη.

Μια χειροπιαστή αναγνώριση του καίριου ρόλου που διαδραματίζουν οι διαγνωστικές εξετάσεις στην εξασφάλιση καλύτερης περίθαλψης σε περισσότερους ανθρώπους, προήλθε από το ψήφισμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) κατά την 76η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας το 2023. Εκπρόσωποι κυβερνήσεων από όλο τον κόσμο υιοθέτησαν το ψήφισμα για ενίσχυση της διαγνωστικής ικανότητας, έτσι ώστε τα συστήματα υγείας να μπορούν να παρακολουθούν αποτελεσματικά τις ασθένειες, να ανταποκρίνονται σε επιδημίες και να εφαρμόζουν στοχευμένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας.

Με το ψήφισμα διαμορφώνεται ένα κοινό όραμα για την προώθηση της καθολικής υγειονομικής κάλυψης και της ισότητας στην υγεία, με συγκεκριμένες συστάσεις και δράσεις για τα κράτη – μέλη όπως, για παράδειγμα, η υιοθέτηση εθνικών διαγνωστικών στρατηγικών με βιώσιμα χρηματοδοτικά μοντέλα. Οι χώρες ενθαρρύνονται, ουσιαστικά, να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν διαγνωστικές στρατηγικές, προσαρμοσμένες στις μοναδικές τους ανάγκες και δυνατότητες. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούν να προσδιορίσουν τις προκλήσεις που τους αφορούν, να κατανείμουν αποτελεσματικά τους πόρους τους και να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο πλαίσιο για τις διαγνωστικές υπηρεσίες.

Καλύτερες εκβάσεις, ισχυρότερα συστήματα υγείας

Η ενίσχυση της πρόσβασης σε διαγνωστικές εξετάσεις είναι καίριας σημασίας για τον έλεγχο -και δυνητικά ακόμα και την εξάλειψη- ασθενειών όπως είναι ο καρκίνος του μαστού και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο HIV κ.ά. Επιπλέον, παίζουν έναν βασικό ρόλο στη διαχείριση χρόνιων μη-μεταδοτικών νόσων, όπως είναι ο διαβήτης και η καρδιακή ανεπάρκεια.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Κάθε 2 λεπτά μια γυναίκα στον κόσμο πεθαίνει από τη νόσο αυτή, η οποία σήμερα είναι δυνατόν να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά σχεδόν 100%, με τον εμβολιασμό, τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την κατάλληλη θεραπεία.

Κάθε χρόνο 697 γυναίκες στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και 282 πεθαίνουν από τη νόσο.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας κατατάσσεται ως ο 3ος συχνότερος καρκίνος μεταξύ των γυναικών ηλικίας μεταξύ 15 και 44 ετών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς γονιμότητας, οικογενειακής και κοινωνικής ζωής, ψυχολογικών και οικονομικών επιπτώσεων.

Δεδομένου ότι με τις νέες μεθόδους πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης του καρκίνου τραχήλου μήτρας, που διαθέτουμε σήμερα -δηλαδή τον HPV εμβολιασμό και το HPV DNA test αντίστοιχα- η νόσος αυτή είναι δυνατόν να εξαλειφθεί ως πρόβλημα δημόσιας υγείας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) έκανε έκκληση το 2018 για την εφαρμογή μιας Παγκόσμιας Στρατηγικής για την επίτευξη των παρακάτω στόχων ως το 2030:

• το 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών να έχει εμβολιαστεί κατά του HPV
• το 70% των γυναικών να κάνουν HPV DNA test σε ηλικίες 35 και 45 ετών
• το 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας να τύχουν της ενδεδειγμένης θεραπείας και φροντίδας

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Υπουργείου Υγείας αναμένουμε να ξεκινήσει αυτόν το μήνα η υλοποίηση της Δράσης Δημόσιας Υγείας «Προληπτικές Διαγνωστικές Εξετάσεις για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας» που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2022. Κάθε στιγμή που χάνεται στην μάχη κατά του καρκίνου τραχήλου της μήτρας είναι πολύτιμη.

Κάνοντας τώρα αυτό που θα χρειαστούν οι ασθενείς στο μέλλον

Η Roche είναι πρωτοπόρος στον τομέα των διαγνωστικών παγκοσμίως, αναπτύσσοντας καινοτόμες διαγνωστικές λύσεις που βοηθούν τους επαγγελματίες υγείας να επιλέγουν κατάλληλες θεραπείες, να παρέχουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα, να βελτιώνουν και να σώζουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.

Αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και τη διεθνή εμπειρία μας, είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε την εφαρμογή μιας συστηματικής και οργανωμένης προσέγγισης σε εθνικό επίπεδο για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Παραμένουμε πρόθυμοι και αξιόπιστοι σύμμαχοι στην προσπάθεια να «ξεκλειδώσουμε» και στην Ελλάδα την αξία των διαγνωστικών, για τους ασθενείς, την ιατρική κοινότητα και το σύστημα υγείας. Γιατί όταν επιλέγουμε αξιόπιστες διαγνωστικές εξετάσεις, επενδύουμε στην υγεία μας.

Θανάσης Ακάλεστος, Head of Medical Scientific Affairs & Healthcare Development, Roche Diagnostics Hellas