Εκατονταετείς νέοι; Τι δείχνει νέα έρευνα για τη σχέση των Ελλήνων με τη μακροζωία

Όταν ένας υπερήλικας μαραθωνοδρόμος ή μια φοιτήτρια ετών 50 αποτελούν την καλή είδηση της ημέρας, καταλαβαίνουμε πως διανύουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα εποχή όπου τα ηλικιακά στερεότυπα αρχίζουν να εμφανίζουν ρωγμές. Κερδίζοντας χρόνια στο μέσο προσδόκιμο ζωής, η λεγόμενη τρίτη ηλικία μετατίθεται για κάποια χρόνια μετά. Τι σημαίνει όμως αυτό για την ανθρωπότητα; Πότε γινόμαστε και πότε νιώθουμε πραγματικά μεγάλοι; Τι παραπάνω δυνατότητες έχουμε σήμερα ως ηλικιακά ώριμοι, που δεν είχαμε παλαιότερα;

Τα παραδείγματα ηλικιωμένων αθλητών είναι αρκετά ενδεικτικά για αυτήν την τάση στην αλλαγή νοοτροπίας: Η μακροζωία έχει νόημα εφόσον μας δημιουργεί ευχαρίστηση και δεν αφήνει απωθημένα από ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Ο Fauja Singh, σήμερα 112 ετών, είναι ο γηραιότερος μαραθωνοδρόμος του κόσμου, έχοντας ξεκινήσει το τρέξιμο στα 89 του χρόνια και συνεχίζοντας να τρέχει έως και τα 100. Στην Ελλάδα, αντίστοιχα αξιοθαύμαστη περίπτωση αποτελεί ο Στέλιος Πρασσάς, ο οποίος ξεκίνησε τους μαραθωνίους στα 59, συμπληρώνοντας μέχρι στιγμής, στα 92 του έτη, 32 συμμετοχές σε αγώνες.

Η ΝΝ, έχοντας εντοπίσει αυτές τις νέες τάσεις που σχετίζονται με τη μακρόχρονη ζωή, πραγματοποίησε μια έρευνα μακροζωίας, η οποία αποκάλυψε πως πλέον μεγάλος θεωρείται κάποιος στα 72 του έτη. Η νεότητά μας κερδίζει χρόνια χαρίζοντάς μας ευκαιρίες που κάποτε δεν είχαμε. Μία από τις σημαντικότερες επομένως είναι η αποδόμηση των ηλικιακών προκαταλήψεων: Μπορεί σε άλλους χρόνους το γήρας να αποτελούσε ανασταλτικό παράγοντα για την εκπλήρωση των επιθυμιών, σήμερα όμως το τοπίο έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει.

Όπως συμπεραίνει η έρευνα μακροζωίας της ΝΝ, αν κάποτε, σε παλαιότερες εποχές, οι άνθρωποι μεγάλωναν με ανεκπλήρωτα όνειρα και απωθημένα γιατί ούτε η ηλικία τους, ούτε η ίδια η κοινωνία δεν τους επέτρεπε να τα κυνηγήσουν, τώρα μπορούν να πάρουν τα ηνία και να κάνουν πράξη όσα επιθυμούν. Προκειμένου όμως να συμβεί αυτό, απαιτείται και η κατάλληλη στήριξη σε συνδυασμό με έναν σωστά μελετημένο σχεδιασμό.

Σε αυτό το πλαίσιο, επίσης, μία αλλαγή καριέρας είναι εφικτή ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία, αρκεί να επενδυθεί χρόνος και χρήματα στην επιπλέον εκπαίδευση. Ομοίως και στην περίπτωση της επιμόρφωσης: Παραμένουμε επίκαιροι και ενημερωμένοι στον επαγγελματικό μας τομέα εφόσον εκπαιδευόμαστε συστηματικά, παρακολουθώντας τις σύγχρονες τάσεις και τις νέες τεχνολογίες. Πόσω μάλλον στις μέρες μας που το αποτύπωμα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ολοένα και πιο συχνό, καθιστώντας την ανάγκη για μία δια βίου μάθηση ιδιαίτερα επιτακτική. Καλώς ή κακώς, ζούμε σε μια ανταγωνιστική εποχή, η οποία δεν πρέπει να μας βρει εκτός παιχνιδιού.

Είναι σαφές, λοιπόν, πως μια ουσιαστική και μακρόχρονη ζωή δεν είναι τυχαία. Απαιτεί τόλμη και μια στοιχειώδη -τουλάχιστον- οικονομική προετοιμασία. Όπως σωστά συνοψίζει η έρευνα, η ρευστότητα του σήμερα μάς οπλίζει με τη δύναμη της αλλαγής και την αυτοπεποίθηση του να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας και να την ορίσουμε, όπως φανταζόμαστε και ονειρευόμαστε. Οι Έλληνες δηλώνουν ήδη σε ένα ποσοστό 69% έτοιμοι να ζήσουν μια μακρόχρονη ζωή με το 35% να είναι σε ετοιμότητα να κάνει θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο της ζωής του. Η πραγματική επιτυχία όμως εξασφαλίζεται χάρη στη θέληση και τον συστηματικό προγραμματισμό.

Σύμφωνα μάλιστα με τους ειδικούς στον τομέα της συμβουλευτικής εργασίας, η αλλαγή της επαγγελματικής ρότας σε οποιαδήποτε ηλικία είναι ένα γεγονός που μπορεί να συμβεί είτε εκούσια, είτε ακούσια. Χάρη όμως σε εργαλεία, όπως ένας εκ νέου επαγγελματικός προσανατολισμός σε συνάρτηση με τις ευκαιρίες της ίδιας της αγοράς, το άγνωστο μπορεί να μετατραπεί σε αληθινή προοπτική. Κατά κανόνα, φαίνεται η πιο επιτυχημένη αλλαγή καριέρας να είναι αυτή που εκμεταλλεύεται τις εμπειρίες και την εκπαίδευση του εργαζομένου, διοχετεύοντας τις σε διαφορετικό τομέα.

Κατά συνέπεια, ξεπερνώντας το κοινωνικό στερεότυπο σχετικά με την ηλικία, κερδίζουμε την ελευθερία για να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τη ζωή μας. Αν, λοιπόν, μία μαμά αποφασίσει να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο με το που φύγουν τα παιδιά της από το σπίτι, πλέον μπορεί και οφείλει στον εαυτό της να το κάνει. Ίσως αντικειμενικά να ζούμε σε μία πολύπλοκη και δύσκολη εποχή, όμως, υπό μια άλλη οπτική, είναι και προνομιακή γιατί μας χαρίζει πολλά χρόνια ζωής και εφόδια για πολλά και καλά χρόνια ζωής.

Τι είναι όμως τελικά αυτό που μας γερνάει ή δεν μας γερνάει; Η πρώτη, αβίαστη απάντηση που δίνει η έρευνα της ΝΝ είναι: «Αυτό που νιώθουμε». Κοινώς, εκτός από τη σωματική μας κατάσταση, είναι σημαντική και η συναισθηματική και η ψυχολογική μας κατάσταση. Είμαστε όσο «φαινόμαστε» και κυρίως, όσο νιώθουμε. Και αν κρίνουμε από την περίπτωση του Fauja Singh και του Στέλιου Πρασσά, έχουμε όλη τη ζωή μπροστά μας για να είμαστε νέοι.