Ολιστική προσέγγιση της καινοτομίας ως πηγής πλούτου και εργαλείου εξοικονόμησης πόρων στην υγεία

Τα επιστημονικά άλματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην εξέλιξη καινοτόμων θεραπειών και φαρμακευτικών σκευασμάτων είναι πρωτοφανή. Τρανταχτή απόδειξη της προόδου της επιστήμης και έρευνας στον τομέα αποτελεί η ταχύτατη ανάπτυξη εμβολίων με την τεχνολογία του mRNA κατά της νόσου COVID-19, μια τεχνολογία πάνω στην οποία εργάζονται εδώ και δεκαετίες οι ερευνητές για την αντιμετώπιση του καρκίνου.

Βεβαίως, η ταχύτητα ανάπτυξης των εμβολίων είναι αποτέλεσμα μιας πετυχημένης πολυεπίπεδης και στενής συνεργασίας φαρμακευτικών εταιρειών, ακαδημαϊκών, κανονιστικών και πολλών άλλων οργανισμών. Η ανάπτυξη των εμβολίων σε μόλις 9 μήνες πραγματοποιήθηκε ακριβώς επειδή όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς συνεργάστηκαν αποτελεσματικά και ολοκληρώθηκε ταχύτατα η εγκριτική διαδικασία. Επιπρόσθετα, είναι η πρώτη φορά που οι κυβερνήσεις των κρατών άσκησαν πιέσεις στις φαρμακευτικές εταιρείες για να αυξήσουν την παραγωγή και να εξασφαλίσουν πρόσβαση όλων των πολίτων στο εμβόλιο, και είναι η πρώτη φορά, που η επαρκής χρηματοδότηση της καινοτομίας δεν ετέθη σε αμφισβήτηση.

Σε όλους είναι, πλέον, ξεκάθαρο ότι αυτό το επιτυχημένο παράδειγμα συνεργασίας και ολιστικής προσέγγισης της καινοτομίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί περαιτέρω. Γιατί η καινοτομία μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των σύγχρονων υγειονομικών προκλήσεων, ενώ δημιουργεί προστιθέμενη αξία για τους ασθενείς και το σύστημα υγείας συνολικά. Καινοτομία σε αυτό το πλαίσιο σημαίνει όχι μόνο φάρμακα και εμβόλια, αλλά διαγνωστικά, απεικονιστικά, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, χειρουργικές τεχνικές, τεχνητή νοημοσύνη, μαζί με ολοκληρωμένα μοντέλα σχεδιασμού, παροχής, διαχείρισης και χρηματοδότησης υπηρεσιών υγείας. Ολιστική προσέγγιση της καινοτομίας συνεπάγεται διακλαδικές και διεπιστημονικές συνέργειες, συνολική ενίσχυση του οικοσυστήματος καινοτομίας, ευελιξία στα συστήματα υγείας να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Στο εγγύς μέλλον, οι νέες ανακαλύψεις θα είναι διατομεακές, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα θα συνδυάζονται ακόμα περισσότερο με φάρμακα ή με διαγνωστικές μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης. Ήδη στις ημέρες μας, όλο και περισσότεροι ασθενείς χρησιμοποιούν ιατροτεχνολογικά προϊόντα, ψηφιακές τεχνολογίες και υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας, παράλληλα με τη φαρμακευτική τους αγωγή, ως αναπόσπαστο μέρος της υγειονομικής τους περίθαλψης.

Η ολιστική αυτή προσέγγιση έχει ξεκάθαρα σημαντικές προεκτάσεις στις σχεδιαζόμενες πολιτικές υγείας και συνεπάγεται μια νέα προσέγγιση εκ μέρους της οργανωμένης πολιτείας. Εστιάζοντας κανείς στη φαρμακευτική καινοτομία θα διαπιστώσει ότι χρειάζεται δομική αλλαγή στη βασική αντίληψη ότι αυτή αποτελεί πηγή κόστους για το σύστημα υγείας, αλλά αντίθετα μια σημαντική προστιθέμενη αξία με σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς και πηγή εξοικονόμησης πόρων σε άλλα σημεία του συστήματος, όπως π.χ. μείωση επισκέψεων στα νοσοκομεία, λιγότερες ιατρικές πράξεις, καλύτερη υγεία των πολιτών. Εάν εγκαταλείψει κανείς την αντιμετώπιση του συστήματος υγείας σε «σιλό» και δει την ευρύτερη εικόνα θα διαπιστώσει αυτονόητα την αξία δημιουργίας επαρκούς «χώρου» για την καινοτομία.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι «κλασικές» πολιτικές περιστολής δαπανών στην υγεία και άμεσα να διορθωθούν οι υπάρχουσες στρεβλώσεις του συστήματος. Σε εθνικό επίπεδο, η αλλαγή πολιτικής συνεπάγεται άμεση αύξηση της χρηματοδότησης του συστήματος υγείας με βάση τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών, έλεγχο της κατανάλωσης, προώθηση και εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ψηφιοποίηση και άμεση θέσπιση ανώτατων ορίων στις υποχρεωτικές επιστροφές με προοπτική ελαχιστοποίησής τους έως το τέλος της επόμενης κυβερνητικής θητείας.

Εξίσου απαραίτητη είναι η επαρκής χρηματοδότηση και κινητροδότηση της φαρμακευτικής καινοτομίας και η προώθηση πολιτικών για την ταχύτερη πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες. Τέλος, θα πρέπει να ενισχυθεί η κινητροδότηση του κλάδου και να γίνει αντιληπτό ότι το φάρμακο και η φαρμακευτική καινοτομία δεν είναι πηγές κόστους, αλλά πολλαπλασιαστές ευημερίας, οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης. Εάν το πετύχουμε αυτό, τα οφέλη θα είναι πολλαπλά για την εθνική οικονομία, το σύστημα υγείας και κυρίως για τους ασθενείς.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του CNN Greece «Καινοτομία-Εξελίξεις-Προκλήσεις ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ»