Πώς σχετίζονται τα ρούχα των γυναικών με την έμφυλη βία: Τι έδειξε πανελλαδική έρευνα της ΔΕΗ

Με στόχο να βγάλουμε ως κοινωνία την έμφυλη βία από τη ντουλάπα, να μιλήσουμε ανοιχτά για όλα τα σχετικά θέματα και να προσπαθήσουμε να βάλουμε ένα «στοπ» στο φαινόμενο, 1000 συμπολίτες μας απάντησαν σε σχετικές ερωτήσεις που τέθηκαν από την εταιρεία Focus Bari, στην έρευνα με τίτλο με τίτλο «Ντύσιμο και βία κατά των γυναικών: Η συζήτηση ξεκινάει από τη ντουλάπα σου», που διεξήχθη με πρωτοβουλία της ΔΕΗ, με τη συνδρομή του μη κερδοσκοπικού, μη κομματικού οργανισμού Women Act και της εταιρείας επικοινωνίας DDB.

Απαντήσεις που «φωτίζουν» την έμφυλη βία

Με αφορμή την 25^η Νοεμβρίου, που έχει οριστεί ως η Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών από τον ΟΗΕ, η συγκεκριμένη έρευνα αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το πώς οδηγούμαστε σε αυτά τα περιστατικά, φωτίζοντας κάθε πτυχή του ζητήματος.

Χαρακτηριστική είναι η πρώτη ερώτηση που τέθηκε στην έρευνα και για την οποία οι ερωτηθέντες χρειάστηκε να απαντήσουν βάσει τριών φωτογραφιών που απεικονίζουν την ίδια γυναίκα ντυμένη διαφορετικά: Με κοντό, στενό φουστάνι με ντεκολτέ, με ντεκολτέ αλλά μακρύ φουστάνι, «περισσότερο» ντυμένη. Παρά το ότι το 88% απάντησε ότι θύμα βιασμού θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε από τις τρεις, αναλύοντας περισσότερο τις απαντήσεις βλέπουμε ότι υπάρχει ένα 10% που απαντά ότι πιθανότερη να πέσει θύμα βιασμού είναι η γυναίκα που φορά κοντό, στενό φόρεμα, με χαμηλό ντεκολτέ.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι το 57% απαντά ξεκάθαρα πως σε καμία περίπτωση («ποτέ») μία γυναίκα δεν είναι ντυμένη με τρόπο που να δικαιολογεί τέτοιες απόψεις, ότι δηλαδή «πήγαινε γυρεύοντας» και η βία που δέχθηκε, δικαιολογείται. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι με τον όρο «παρενόχληση» ή έμφυλη βία εννοούμε ακόμα και τη λεκτική παρενόχληση που απευθύνεται σε μία γυναίκα, υπό οποιαδήποτε περίσταση.

Την ίδια στιγμή, παγιωμένη φαίνεται να είναι και η αντίληψη που υποστηρίζει ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια οφείλουν εκ των προτέρων να προσέχουν πώς ντύνονται και τι ρούχα επιλέγουν, ώστε να μην προκαλούν. Το 38% όσων απάντησαν στην έρευνα πιστεύει ότι γυναίκες και κορίτσια πρέπει να προσέχουν το ντύσιμό τους, για να μην προκαλέσουν σεξουαλική παρενόχληση. Σε σχετική ερώτηση πολλαπλών απαντήσεων στη συγκεκριμένη έρευνα, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι μια γυναίκα πρέπει να προσέχει τι φορά «όταν κυκλοφορεί σε περιοχές µε αυξηµένη εγκληµατικότητα» σε ποσοστό 28%, 26% «όταν κυκλοφορεί μόνη της το βράδυ», 20% «όταν βρίσκεται σε μέρη που καταναλώνουν αλκοόλ ή άλλες ουσίες», αλλά ακόμα και «όταν δεν συνοδεύεται από κάποιον άντρα» κατά 10%! Αναλύοντας τις απαντήσεις μάλιστα, προκύπτει ότι ένας στους πέντε άντρες εκτιμά ότι μια γυναίκα πρέπει να προσέχει το ντύσιμό της, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται σε χώρους με άγνωστους άνδρες.

Αντίστοιχα πάντως, βλέπουμε και εδώ ότι περίπου έξι στους δέκα (64%) απαντούν ότι «σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε το ντύσιμο να προκαλεί τέτοιες συμπεριφορές». Ακόμα μεγαλύτερο (79%) είναι το ποσοστό εκείνων που απαντούν ότι «μία γυναίκα ή ένα κορίτσι που ντύνεται (ενδεικτικά) με εφαρμοστά ρούχα, κοντές φούστες, βαθύ μπούστο, αν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση», δεν φέρει καμία ευθύνη για αυτή – μια απάντηση που πάντως έχει δύο «αναγνώσεις» καθώς εξακολουθεί να υπάρχει ένα 21% που θεωρεί πως μια γυναίκα έχει μερίδιο ευθύνης για τη βία που τυχόν θα υποστεί εφόσον έχει επιλέξει «προκλητικά» ρούχα.

Όπως γίνεται σαφές από τις απαντήσεις που δόθηκαν στην έρευνα της ΔΕΗ για την έμφυλη βία, στην κοινωνία μας σήμερα εξακολουθεί να επικρατεί ευρέως η άποψη ότι αυτά τα περιστατικά έχουν σχέση με τα ρούχα που φοράει το θύμα. Αν και η σωστή προσέγγιση υπάρχει στο κάδρο, ότι δηλαδή ποτέ το θύμα μιας τέτοιας επίθεσης δεν φέρει ευθύνη για το πώς φαίνεται και πώς μοιάζει και πως το ντύσιμο κάθε γυναίκας δεν πρέπει να σχετίζεται με το αν θα δεχτεί έμφυλη βία, η παραδοχή αυτή απέχει από το να γίνει η επικρατέστερη.

Την ώρα που τα περιστατικά έμφυλης βίας στην κοινωνία, δυστυχώς, αυξάνονται – με την επίδραση της πανδημίας να είναι δραματική στον συγκεκριμένο τομέα – η συγκεκριμένη έρευνα επιχειρεί να ρίξει φως σε ένα πολύ σκοτεινό πεδίο για την ελληνική κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι από την τελευταία έκθεση του ΟΗΕ «Μετρώντας τη Σκιώδη Πανδημία: Η βία κατά των γυναικών κατά τον Covid-19», προκύπτει ότι το 45% των γυναικών ανέφερε ότι η ίδια ή κάποια που γνωρίζει έχει πέσει θύμα βίας, 7 στις 10 απαντούν ότι η λεκτική ή σωματική κακοποίηση από τον σύντροφό τους έχει γίνει πιο συχνή και 6 στις 10 νιώθουν ότι η σεξουαλική παρενόχληση σε δημόσιους χώρους έχει χειροτερέψει.

Η ΔΕΗ, επιμένει να αναδεικνύει το φαινόμενο – που δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά και παγκόσμιο – καθώς για δεύτερη χρονιά φέτος, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών, δραστηριοποιείται σε αυτή την κατεύθυνση. Κάνει την ημέρα μας πορτοκαλί, συμμετέχοντας στη διεθνή καμπάνια του ΟΗΕ #OrangeTheWorld και ρίχνει φως στις σκοτεινές μας ντουλάπες, για να μπορέσουμε όλοι μαζί να προχωρήσουμε στο αύριο.