Παρευξείνια Τράπεζα: Πώς λειτουργεί μια αναπτυξιακή τράπεζα μέσα στην πανδημία

Παράλληλα, παρουσιάζει τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει, τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς προκειμένου αφενός να αυξήσει το αποτύπωμά της στην τοπική οικονομία αλλά και να διευκολύνει τους συνεργάτες της πέραν του αυστηρά περιορισμένου χρηματοπιστωτικού πλαισίου. Τέλος, κάνει εκτενή αναφορά στις χρηματοδοτήσεις ESG που γνωρίζουν κατακόρυφη αύξηση το τελευταίο διάστημα, παρουσιάζοντας τις πρωτοβουλίες της Παρευξείνιας Τράπεζας στο κομμάτι αυτό.

Σε μια περίοδο υπερβάλουσας ρευστότητας και πολλαπλών χρηματοδoτικών εργαλείων, ποιοι είναι οι στόχοι και οι επιδιώξεις της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου (ΤΕΑΕΠ);

Σήμερα, όλοι οι πολυμερείς αναπτυξιακοί οργανισμοί είναι αντιμέτωποι με το θέμα της συνάφειας- σχετικότητας των υπηρεσιών τους για τα κράτη-μέλη τους. Απαιτείται να προσφέρουν περισσότερα (καθώς η ζήτηση για τις υπηρεσίες τους παραμένει πολύ ισχυρή), αλλά η πανδημία έχει μειώσει την ικανότητα ή/ και την πρόθεση των κρατών-μετόχων να ενισχύσουν με νέα κεφάλαια τους οργανισμούς αυτούς. Συνεπώς, αυτό περιόρισε την ικανότητά τους αναπτυχθούν χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική τους ευρωστία.

Η ρευστότητα που παρέχουν οι κεντρικές τράπεζες μαζί με πακέτα τόνωσης από τα ίδια τα κράτη, έχουν διοχετεύσει τρισεκατομμύρια δολάρια στην παγκόσμια οικονομία. Οι ισολογισμοί της ΕΚΤ και της Fed σημείωσαν εκπληκτική αύξηση της τάξεως του 62% και 80% αντίστοιχα το 2020, ενώ οι τέσσερεις παγκοσμίως μεγαλύτερες τράπεζες (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Fed, Τράπεζα Αγγλίας και Τράπεζα Ιαπωνίας), διέθεσαν περίπου 8,5 τρισεκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα πέρυσι. Εάν σ’ αυτό προσθέσει κανείς ποσά που παρέχονται από άλλες προηγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, ο αριθμός υπερβαίνει τα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Η πανδημική ανταπόκριση των πολυμερών αναπτυξιακών οργανισμών ήταν πολύ μικρότερη σε σχέση με την κρίση του 2008-2009 και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ανεπαρκή οικονομική ικανότητά τους σε σύγκριση με μια δεκαετία πριν. Συνεπώς, το κεφάλαιο αποτελεί σημαντικό περιορισμό για τους πολυεθνικούς αναπτυξιακούς οργανισμούς. Δεν είναι σε θέση να αυξήσουν σημαντικά τον δανεισμό χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική τους κατάσταση (ιδιατέρως δε την πιστοληπτική τους ικανότητα). Η υγιής οικονομική κατάσταση είναι το σημαντικότερο κριτήριο που τους επιτρέπει να δανείζονται κεφάλαια φθηνά και στη συνέχεια να δανείζουν με ελκυστικά επιτόκια που δεν εμπεριέχουν προσαύξηση πολιτικού κινδύνου, σε σημείο που μερικές φορές να μοιάζουν με απευθείας «επιδοτήσεις».

Δεδομένων των συνθηκών, οι πολυμερείς αναπτυξιακοί οργανισμοί αναπτύσσουν τις επενδυτικές τους συμβουλευτικές και τεχνικές υπηρεσίες. Εξάλλου, διαθέτουν τεράστια διεθνή εμπειρία στην προετοιμασία έργων και μπορούν να βοηθήσουν τους πελάτες να προετοιμάσουν επενδυτικά έργα για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τα βέλτιστα διεθνή πρότυπα (κοινωνικά, περιβαλλοντικά κ.α.).

Στην Παρευξείνια Τράπεζα, δημιουργήσαμε ένα ειδικό ταμείο τεχνικής βοήθειας, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των εξόδων συμβούλων που ενδεχομένως θα χρειαστούν οι πελάτες μας για την προετοιμασία των φακέλων χρηματοδότησης (οικονομικά στοιχεία, επιχειρηματικό πλάνο κλπ). Εκτός αυτού, η Παρευξείνια Τράπεζα επιδιώκει ενεργά την ανάπτυξη και διαφοροποίηση του φάσματος των μη χρηματοδοτικών προϊόντων, με σύνθετα εργαλεία όπως η κατανομή κινδύνου, οι εγγυήσεις υπέρ δανείων, ώστε να είναι σε θέση να παρέχει προστιθέμενη αξία στους πελάτες στις αγορές μας.

Με ποιους τρόπους η Παρευξείνια Τράπεζα διαφέρει από μια «παραδοσιακή» τράπεζα ανάπτυξης, ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας;

Η Παρευξείνια Τράπεζα, όπως και άλλες αναπτυξιακές τράπεζες, έχει αντι-κυκλικό ρόλο και υποστηρίζει τις χώρες και τους πελάτες προσφέροντας μεγαλύτερη διάρκεια δανεισμού, μη παραδοσιακά χρηματοοικονομικά προϊόντα και εργαλεία, και ανάληψη κινδύνου που οι εγχώριες «παραδοσιακές» τράπεζες δεν είναι πάντα έτοιμες να παρέχουν. Η Παρευξείνια Τράπεζα είναι ένας μικρός οργανισμός από άποψη μεγέθους και γνωρίζουμε ότι οι δυνατότητες μας είναι μικρότερες σε σύγκριση πάντα με τα κατά πολύ μεγαλύτερα ποσά που παρέχονται από ομοειδείς οργανισμούς. Το συγκριτικό μας πλεονέκτημα, όμως, είναι η δυνατότητα να συνεργαζόμαστε με μικρότερους πελάτες σε επιλεγμένους τομείς υψηλής προτεραιότητας για την κάθε χώρα – μέλος μας. Είμαστε γρήγοροι και ευέλικτοι και αυτό επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότησή μας πιο γρήγορα. Ενδέχεται να μην είμαστε πάντα η φθηνότερη επιλογή, αλλά παρ’ όλα αυτά διαπιστώσαμε ότι οι πελάτες μας έχουν συνειδητοποιήσει ότι «τα πιο ακριβά χρήματα είναι αυτά που δεν έχεις» και έτσι δίνουν μεγάλη αξία στην ικανότητά μας να συνεργαζόμαστε μαζί τους άμεσα και γρήγορα.

Το 2020, οι νέες δεσμεύσεις μας ανήλθαν στα 622 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο σε συνδυασμό με άλλες μορφές χρηματοδότησης που παρείχαμε στις οικονομίες των κρατών μελών, ανέβασε το σύνολο των εκταμιεύσεων μας στο ποσό των 845 εκατομμυρίων ευρώ.

Δείχνουμε ευελιξία προκειμένου να βελτιώσουμε την πρόσβαση σε πελάτες και να διασφαλίσουμε ότι ανταποκρίνομαστε καλύτερα στις ανάγκες τους. Για αυτόν τον λόγο, τα τελευταία χρόνια, επεκτείναμε τον δανεισμό μας σε τοπικά νομίσματα και χορηγήσαμε χρηματοδοτήσεις τοπικού νομίσματος περίπου στα μισά από τα κράτη μέλη μας. Είμαστε επίσης ανοιχτοί στη χρήση της τοπικής νομοθεσίας ή των εγχώριων λογιστικών προτύπων

Όπως σας ανέφερα, δημιουργήσαμε ένα ταμείο τεχνικής βοήθειας ύψους 300.000 ευρώ για να βοηθήσουμε μικρές επιχειρήσεις να βελτιώσουν τις επιχειρηματικές τους προτάσεις, να συντάξουν ισολογισμούς συμβατούς με IFRS, να συντάσσουν μελέτες περιβαλλοντικών και συναφών επιπτώσεων και άλλες τέτοιες δραστηριότητες που βελτιώνουν την ποιότητα της λειτουργίας και βοηθούν μεταφορά νέων δεξιοτήτων στους πελάτες.

Ποιο είναι το αποτύπωμά σας στην Ελλάδα και πώς βοηθά η Παρευξείνια Τράπεζα ελληνικές εταιρείες στους τομείς που δραστηριοποιείται;

Επί του παρόντος, το χαρτοφυλάκιο της Παρευξείνιας Τράπεζας στην Ελλάδα αποτελείται από 12 δάνεια ύψους 375 εκατομμυρίων ευρώ. Η χρηματοδότηση, η οποία έχει ήδη εγκριθεί από την Τράπεζα για την Ελλάδα, ανέρχεται σε 550 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Ενώ αυτοί οι αριθμοί φαίνονται μικροί, αποκρύπτουν το γεγονός ότι η Τράπεζα έχει αυξήσει σημαντικά την παρουσία της στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια, ως απάντηση στην κρίση. Το 2015, το ελληνικό χαρτοφυλάκιο αντιπροσώπευε λιγότερο από το 5% του συνολικού χαρτοφυλακίου της Τράπεζας, ενώ αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα σε ποσοστό δανείων με ποσοστό μεγαλύτερο του 17% του συνολικού χαρτοφυλακίου. Στην πραγματικότητα, το πρώτο μεγάλο δάνειο μας στην ιστορία της Τράπεζας – ύψους 160 εκατομμυρίων ευρώ - δόθηκε στην ΔΕΗ.

Πριν από το 2010, η συνεργασία μας ήταν κυρίως με ελληνικές εταιρείες που επένδυαν σε γειτονικές χώρες, αλλά τώρα στοχεύουμε στην προώθηση επενδύσεων και εντός Ελλάδος και το χαρτοφυλάκιό μας καλύπτει πολλούς και διαφορετικούς τομείς: υποστηρίζουμε την ανάπτυξη υποδομών έχοντας χρηματοδοτήσει την Fraport για τον εκσυγχρονισμό 14 περιφερειακών αεροδρομίων, συμπεριλαμβανομένου και αυτού τη Θεσσαλονίκης, της πόλης που μας φιλοξενεί, έχουμε επίσης χρηματοδοτήσει την ανανέωση του στόλου των Αερογραμμών Αιγαίου(Αegean Airlines) και έχουμε υποστηρίξει τον εκσυγχρονισμό του ΟΤΕ. Επενδύουμε στην ανάπτυξη του ελληνικού ενεργειακού τομέα έχοντας χρηματοδοτήσει, μεταξύ άλλων, την Δ.Ε.Η., τα Ελληνικά Πετρέλαια, την Energean Oil and Gas, και την Prometheus Gas (προμήθεια φυσικού αερίου από την Gasprom Ρωσίας). Συνεργαζόμαστε με εγχώριες τράπεζες και χρηματοοικονομικές εταιρείες, παρέχοντας υπηρεσίες factoring (NBG Factors) και χρηματοδοτική μίσθωση, για να διευκολύνουμε την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και να βοηθήσουμε τον χρηματοπιστωτικό τομέα να επανακτήσει την ανθεκτικότητά του.

Ο κλάδος των αεροπορικών ταξιδιών δέχθηκε σοβαρό πλήγμα από την πανδημία και βιώνει για δεύτερη συνεχή χρονιά περιορισμούς ταξιδιών και δραματική μείωση εσόδων. Παρ 'όλα αυτά, χάρη στα μέτρα στήριξης της ελληνικής κυβέρνησης, ο κλάδος κατάφερε να αντέξει νε μέσω πραγματικής καταιγίδας.. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Τράπεζα έπαιξε το δικό της σημαντικό ρόλο επιτρέποντας στους πελάτες της να βελτιώσουν τους ισολογισμούς τους και να αποκτήσουν πρόσβαση στην εξαιρετικά απαιτούμενη ρευστότητα (μέσω παροχής διευκολύνσεων, απαλλαγών, και τροποποιήσεων, καθώς και να συμφωνήσουν, όταν ήταν απαραίτητο, σε προσωρινή ελάφρυνση χρεών, νέα χρονοδιαγράμματα αποπληρωμής, κλπ

Η περιβαλλοντική και κοινωνική χρηματοδότηση (ESG) διαδραματίζει ήδη σημαντικό ρόλο στην οικονομία και αναμένεται να διαδραματίσει ακόμη πιο σημαντικό στο μέλλον. Τι σχεδιάζετε προς αυτήν την κατεύθυνση και πώς μπορεί μια αναπτυξιακή τράπεζα σαν τη δική σας να είναι καταλύτης στη διαδικασία;

Η περιβαλλοντική και κοινωνική χρηματοδότηση κερδίζει δυναμική και μόνο το 2020 στην Ευρώπη ανήλθε σε 389 δισεκατομμύρια ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση σχεδόν 60% σε σύγκριση με το 2019. Αυτά του είδους τα χρεόγραφα διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην άντληση κεφαλαίων για τη στήριξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών προτεραιοτήτων των οικονομιών πολλών χωρών.

Θα ήθελα να σημειώσω ότι φέτος τον Μάρτιο, η Παρευξείνια Τράπεζα ενέκρινε την Στρατηγική για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία και προβλέπει την προσέλκυση κεφαλαίων μέσω χρηματοδοτήσεων ESG. Στο ίδιο πνεύμα η Τράπεζα εξετάζει την έκδοση πράσινων / θεματικών ESG ομολόγων για άντληση κεφαλαίων για χρηματοδοτήσεις περιβαλλοντικού σκοπού και δεσμεύεται να ακολουθήσει συγκεκριμένα πρότυπα όπως η Αρχή Πράσινων Ομολόγων (GBP), τις Αρχές Κλιματικής Ανθεκτικότητας (CRP) και το Ευρωπαϊκό Πρότυπο Πράσινων Ομολόγων.

Μετά την έγκριση της Στρατηγικής, προχωρήσαμε ήδη στην επιτυχή έκδοση δύο ομολόγων/ χρεογράφων ESG. Το ένα προορίζεται αποκλειστικά για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, χαμηλότερη παραγωγή άνθρακα και ενεργειακή απόδοση. Το άλλο περιλαμβάνει επίσης πράσινες μεταφορές, βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και πράσινα κτίρια, καθώς και ESG πιστωτικές γραμμές προς χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές. Αυτό θα συμβάλει περαιτέρω στη στήριξη των αναγκών χρηματοδότησης του κλίματος από τα κράτη μέλη μας στις προσπάθειές τους να αποσυνδέσουν τις οικονομίες τους από τη χρήση πηγών άνθρακα.

Η Τράπεζα έχει, επίσης, ήδη υποστηρίξει πολλά έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Παρευξείνια περιοχή μας και είμαστε στη φάση αξιολόγησης αρκετών νέων προτάσεων, καθότι θέλουμε να δραστηριοποιήσουμε τη συμμετοχή μας στον τομέα αυτό.