Τζεφ Μπέζος: Η κληρονομιά που αφήνει στην Amazon

Και, μετά τη χθεσινή ανακοίνωση της παραίτησής του από τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου στην Amazon, ο άνθρωπος που άλλαξε για πάντα το ηλεκτρονικό εμπόριο, δηλώνει έτοιμος να κάνει ακόμη περισσότερα νέα και ενδιαφέροντα πράγματα.

Στα 27 χρόνια που μεσολάβησαν, ο Τζεφ Μπέζος έχει αφήσει μια τεράστια κληρονομιά -θετική αλλά και αρνητική- τόσο στην Amazon όσο και σε ολόκληρο το επιχειρείν.

Η ιστορία του ξεκινά το 1994, όταν ο Τζεφ Μπέζος δεν ήταν παρά ένας «ταπεινός entrepreneur» που ήθελε να τα βάλει με τα Barnes and Nobles, τον τότε κολοσσό των βιβλιοπωλείων. Όπλο του, η ισχύς και η αυξανόμενη δημοφιλία του Internet, που, όπως υποστήριξε ο ίδιος σε συνέντευξή του στο Forbes το 1999, μεταφέρει τη δύναμη στα χέρια των καταναλωτών.

Η Amazon ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1994 και μπήκε στο Χρηματιστήριο τρία χρόνια αργότερα. Σε αυτό το διάστημα είχε στα «ηλεκτρονικά ράφια της» περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια τίτλους βιβλίων κάνοντας ετήσιο τζίρο 148 εκατ. δολαρίων. Και, όπως χαρακτηριστικά είχε πει το 1996 ο Τζεφ Μπέζος, η Amazon δεν μπορεί να υπάρξει στο φυσικό κόσμο. Καμία πόλη δεν μπορεί να υποστηρίξει ένα βιβλιοπωλείο με εκατομμύρια τίτλους.

Ο ιδρυτής της Amazon δεν είχε κανέναν σκοπό να σταματήσει εκεί. Από το 1998 και μετά -αξιοποιώντας την ταχύτατη ανάπτυξη του Διαδικτύου στις ΗΠΑ αλλά και τη φρενίτιδα, και μετέπειτα φούσκα των dot.com- η Amazon επέκτεινε συνεχώς τις δραστηριότητές της. Ρούχα, παιχνίδια, είδη γραφείου, CD και DVD ήταν πλέον διαθέσιμα προς πώληση, μετατρέποντας την Amazon σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από ένα απλό βιβλιοπωλείο.

Η «μεταμόρφωση» της Amazon ήρθε το 1999 όταν και προσκάλεσε άλλες εταιρείες να εντάξουν τα προϊόντα τους στο ψηφιακό marketplace, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι είναι ευθέως ανταγωνιστικά με τα προϊόντα της ίδιας της Amazon. Το «στοίχημα» πέτυχε και σήμερα τα προϊόντα από τρίτους πωλητές αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% του συνολικού της τζίρου.

Αλλάζοντας τα δεδομένα στη διανομή

Έχοντας γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος του ηλεκτρονικού εμπορίου, το 2005 ο Τζεφ Μπέζος άλλαξε τα δεδομένα και στη διανομή των προϊόντων. Λανσάροντας στην αγορά την υπηρεσία Amazon Prime έδινε με ετήσια συνδρομή 79 δολαρίων απεριόριστες δωρεάν παραδόσεις σε δύο ημέρες.

Το Amazon Prime όχι μόνο εκτόξευσε την πελατειακή βάση της εταιρείας αλλά ταυτόχρονα έθεσε νέα στάνταρ για τους χρόνους των παραδόσεων. Μάλιστα, το 2019 ο Τζεφ Μπέζος δήλωσε ότι θα επενδύσει ακόμη περισσότερο ώστε να μειώσει το χρόνο παράδοσης στη μία ημέρα για τους συνδρομητές του Amazon Prime.

Οι μειωμένοι χρόνοι παράδοσης έρχονται πάντως με μεγάλο κόστος για τους εργαζόμενους της Amazon, καθώς οι καταγγελίες για απάνθρωπες συνθήκες εργασίες -και ελάχιστη αμοιβή- είναι αρκετά συχνό φαινόμενο.

Έσοδα ρεκόρ από την Amazon Web Services

Παράλληλα με το λιανικό εμπόριο, ο Τζεφ Μπέζος επένδυσε στο cloud computing, μετατρέποντας την Amazon Web Services σε «χρυσοτόκο όρνιθα», η οποία και καλύπτει τις απώλειες από άλλους κλάδους δραστηριοτήτων.

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2006 και -αξιοποιώντας την τεχνογνωσία που απέκτησε από την Amazon- δεν ήταν δύσκολο να προσελκύσει πελάτες όπως η NASA αλλά και το Netflix. Με τζίρο 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2019 είναι η βασική πηγή εσόδων του ομίλου ενώ αναπτύσσεται παγκοσμίως, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη χώρα μας όπου πρόσφατα η AWS απέκτησε παρουσία.

Μπαίνοντας στα φυσικά καταστήματα

Μολονότι η Amazon ξεκίνησε ως ηλεκτρονικό κατάστημα, το 2017 ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για να μπει και στο φυσικό λιανεμπόριο. Εξαγοράζοντας την αλυσίδα Whole Foods έναντι 13,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, άλλαξε τα δεδομένα και σε αυτό τον κλάδο, μειώνοντας τις τιμές και προσφέροντας προνόμια στα μέλη του Amazon Prime, όπως δωρεάν διανομή από όλα τα καταστήματα.

Ένα χρόνο αργότερα, η Amazon άνοιξε το πρώτο κατάστημα Amazon Go, επιτρέποντας στους πελάτες της να ψωνίζουν και να φεύγουν χωρίς να χρειαστεί να περάσουν από το ταμείο. Χρησιμοποιώντας ειδική τεχνολογία με κάμερες και τεχνητή νοημοσύνη, η εταιρεία μπορεί αυτόματα να βλέπει τι έβαλαν στο καλάθι τους οι καταναλωτές και να χρεώνει αντίστοιχα την πιστωτική τους κάρτα.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη

Η κληρονομιά που αφήνει ο Τζεφ Μπέζος στην Amazon δεν αφήνει τον ίδιο παραπονεμένο, καθώς στα 27 χρόνια που πέρασαν έγινε -μεταξύ άλλων- και ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη. Μπήκε για πρώτη φορά στη λίστα του Forbes το 1998 με αξία περιουσίας 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια και ήταν τότε ο 102ος πιο πλούσιος άνθρωπος στις ΗΠΑ.

Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, το 2017 έγινε ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον πλανήτη, ξεπερνώντας τον Μπιλ Γκέιτς, καθώς η περιουσία του «έσπασε» το φράγμα των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σήμερα, συνεχίζει να κατέχει την πρωτιά καθώς -παρότι έδωσε το ¼ των μετοχών του στην πρώην σύζυγό του- η περιουσία του ανέρχεται σε 196 δις. δολάρια χάρη στο ράλι της μετοχής της Amazon. Μάλιστα, τον Αύγουστο του 2020 έγινε ο πρώτος άνθρωπος με περιουσία πάνω από 200 δισεκατομμύρια δολάρια. Όχι και άσχημα για κάποιον που ξεκίνησε από το γκαράζ του σπιτιού του.