Στέφανος Χανδακάς: Προσφέροντας κάθε μέρα στην κοινωνία και τον άνθρωπο με «όχημα» την τεχνολογία
Μαιευτήρας-γυναικολόγος, ιδρυτής του μη κερδοσκοπικού οργανισμού HOPEgenesis που προσφέρει πρόσβαση σε δωρεάν τοκετούς και θεραπείες γονιμότητας σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών, Πρεσβευτής του Ιδρύματος Vodafone στον τομέα της υγείας και μεταξύ άλλων, μέλος του Ιατρικού Επιστημονικού Συμβουλίου της ORAMAVR, που σχεδιάζει 3D προγράμματα ιατρικής εκπαίδευσης σε χειρουργικές επεμβάσεις.
Για τον Στέφανο Χανδακά, ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής και αξίες όπως η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η συμμετοχή στα κοινά, καθορίζουν τις δράσεις και τις επιλογές του, δίνοντάς του ταυτόχρονα κίνητρο να προσπαθεί να προσφέρει συνεχώς τις υπηρεσίες, τις γνώσεις και την πολύτιμη εμπειρία του στην κοινωνία.
Αυτός είναι ο λόγος που εκτός από την ίδρυση του ιδιαίτερα σημαντικού και ευρέως γνωστού ΜΚΟ HOPEgenesis, ο ίδιος αποτελεί μέλος του Κύκλου Πρεσβευτών του Ιδρύματος Vodafone. Για την ακρίβεια, ο Δρ. Στέφανος Χανδακάς έχει σήμερα ταυτιστεί με το πρόγραμμα Τηλεϊατρικής του Ιδρύματος το οποίο, με «όχημα» την τεχνολογία, στηρίζει εδώ και πολλά χρόνια τους γενικούς και αγροτικούς ιατρούς σε 100 απομακρυσμένα σημεία της χώρας, προάγοντας την προληπτική ιατρική.
Πώς όμως στράφηκε στον εθελοντισμό; Τι τον ώθησε να επιλέξει τη μαιευτική, τη γυναικολογία και τη ρομποτική χειρουργική; Τι τον ενέπνευσε να ιδρύσει τη HOPEgenesis; Το CNN Greece μίλησε με τον Δρ. Στέφανο Χανδακά για τις δράσεις του και φυσικά, για το πώς η Τηλεϊατρική συμβάλλει σήμερα στη βελτίωση της καθημερινής ζωής δεκάδων χιλιάδων συνανθρώπων μας.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μαιευτική, τη γυναικολογία και τη ρομποτική χειρουργική;
Στα 16 μου χρόνια αποφάσισα ότι θέλω να γίνω ιατρός, καθώς προέρχομαι από μια οικογένεια επιστημόνων ιατρών, τεσσάρων γενεών, με σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σε βαθμό πολύ υψηλό, διδακτορικών διατριβών. Ο θαυμασμός για τον πατέρα μου, Νάσο Χανδακά, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιλογή μου να ασχοληθώ με την ιατρική και ειδικά με τη συγκεκριμένη ειδικότητα. Ήταν ένας πολύ επιτυχημένος γυναικολόγος επιστήμονας. Έτσι φαίνεται ότι πήρα τα ερεθίσματα και ακολούθησα το επάγγελμά του. H γυναικολογία-μαιευτική, άλλωστε, είναι η μοναδική ιατρική ειδικότητα που έχει να κάνει με τη ζωή, το πιο απαιτητικό αλλά και το πιο ελπιδοφόρο κομμάτι της πρακτικής μας. Για την ακρίβεια, είναι η μοναδική ιατρική ειδικότητα που δημιουργεί ζωή και διασφαλίζει τη συνέχειά της και αυτό είναι μαγικό! Ο ερχομός ενός νέου ανθρώπου στον κόσμο δίνει χαρά και ελπίδα τόσο στην οικογένειά του, όσο και σε μένα προσωπικά.
Ποια είναι η σημασία του εθελοντισμού και της κοινωνικής προσφοράς στη ζωή σας;
Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής προσωπικά για μένα. Αξίες όπως η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η συμμετοχή στα κοινά, ορίζουν τον άνθρωπο που επιθυμεί να συμβάλλει στο κοινωνικό σύνολο και να προσφέρει αφιλοκερδώς, αξιοποιώντας τον ελεύθερο χρόνο του. Ειδικά για εμάς τους Έλληνες η αλληλεγγύη και η προσφορά είναι στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας και του χαρακτήρα μας. Το αίσθημα της προσφοράς το έχουμε μέσα μας, γεγονός που έχει αποδειχθεί και στις πολύ κρίσιμες στιγμές για τον Ελληνισμό, όπου τα εθελοντικά κινήματα και η φιλανθρωπία έγιναν προϋπόθεση αφύπνισης της εθνικής συνείδησης και της συνοχής. Έτσι λοιπόν, η αγάπη για τον συνάνθρωπο, η ενδυνάμωση σχέσεων φιλίας και συνεργασίας και η ευχή για μια πιο ανθρώπινη κοινωνία ήταν μερικά από τα ερεθίσματα, που με οδήγησαν να ασχοληθώ με τον εθελοντισμό.
Τι σας ενέπνευσε να ιδρύσετε τη HOPEgenesis και ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που σας ενθαρρύνουν να συνεχίζετε το τόσο σημαντικό έργο σας;
Από την πρώτη ημέρα που ξεκίνησα τις σπουδές μου στην ιατρική, είχα πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι θα ήθελα να αφιερώσω λίγο από τον προσωπικό μου χρόνο σε φιλανθρωπικές δράσεις, που σχετίζονται με το επάγγελμά μου. Μόλις γύρισα στην Ελλάδα ξεκίνησα να συμμετέχω σε μια εθελοντική ομάδα που λέγεται «Ομάδα Αιγαίου», η οποία δραστηριοποιείται στα μικρά ακριτικά νησιά της Ελλάδας, προσφέροντας προληπτικές εξετάσεις στους κατοίκους. Ως γυναικολόγος της ομάδας παρατήρησα ότι ο αριθμός των γυναικών που κυοφορούσαν, μειωνόταν συνεχώς και πολλά νησιά, όπως οι Φούρνοι Ικαρίας, είχαν μηδενικές γεννήσεις λόγω της ανασφάλειας που προκαλεί η έλλειψη ιατρών και μαιευτικών μονάδων. Σύντομα διαπιστώσαμε ότι το ίδιο πρόβλημα υπάρχει σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας. Αυτή η παρατήρηση, λοιπόν, ήταν η αφορμή για να προχωρήσουμε σε πράξεις για την επίλυση του προβλήματος και κάπως έτσι ξεκίνησε η ιδέα της HOPEgenesis, με όραμα την ανατροπή του κλίματος υπογεννητικότητας στην Ελλάδα. Ίδρυσα την HOPEgenesis, με στόχο να προσφέρει δωρεάν πλήρη ιατρική μαιευτική κάλυψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση και ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση. Να συμβάλλει στην ενίσχυση των γεννήσεων, παρέχοντας υποστήριξη στις γυναίκες που ήδη κυοφορούν ή επιθυμούν να τεκνοποιήσουν και είναι μόνιμοι κάτοικοι ακριτικών, νησιωτικών και ηπειρωτικών περιοχών της Ελλάδας.
Ποιος είναι ο ρόλος σας στον Κύκλο Πρεσβευτών του Ιδρύματος Vodafone και ποια η συμβολή σας στο πρόγραμμα Τηλεϊατρικής του Ιδρύματος;
Από το 2018 και με μεγάλη μου χαρά αποτελώ μέλος του Κύκλου Πρεσβευτών του Ιδρύματος Vodafone, ενός άτυπου συμβουλευτικού οργάνου, που απαρτίζεται και από άλλες επτά σπουδαίες προσωπικότητες από τον χώρο των επιστημών, της τεχνολογίας και όχι μόνο. Λόγω της ιδιότητάς μου έχω ταυτιστεί με το πρόγραμμα Τηλεϊατρικής που το Ίδρυμα Vodafone, με «όχημα» την τεχνολογία, υλοποιεί εδώ και 14 χρόνια, σημειώνοντας αξιόλογα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας. Η τεχνολογία, άλλωστε, στην επιστήμη της ιατρικής αποτελεί πρόκληση για την εξέλιξη του κλάδου. Είναι «το Α και το Ω», καθώς μέσω αυτής σιγά-σιγά προχωράμε από την απλή διάγνωση στην πρόληψη. Και αυτοί ακριβώς οι παράγοντες, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση δηλαδή, βρίσκονται στον πυρήνα του προγράμματος Τηλεϊατρικής, με το οποίο έχω συνδεθεί τα τελευταία χρόνια, ως Πρεσβευτής του Ιδρύματος Vodafone.
Με ποιον τρόπο το πρόγραμμα Τηλεϊατρικής και κατ’ επέκταση η τεχνολογία κάνουν τη διαφορά στις ζωές πολλών συνανθρώπων μας;
Από το 2006, το πρόγραμμα Τηλεϊατρικής του Ιδρύματος Vodafone στηρίζει τους γενικούς και αγροτικούς ιατρούς σε 100 απομακρυσμένα σημεία της χώρας, προάγοντας την προληπτική ιατρική, βασική παράμετρο στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Εδώ και 14 χρόνια το πρόγραμμα φροντίζει για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής περισσότερων από 500.000 συνανθρώπων μας, κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών της χώρας. Παράλληλα, το πρόγραμμα υποστηρίζει και το έργο των ιατρών που συμμετέχουν, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε πιο εξειδικευμένη γνώση. Ουσιαστικά, μέσω του προγράμματος Τηλεϊατρικής οι γιατροί παραλαμβάνουν έναν φορητό εξοπλισμό (ένα βαλιτσάκι) που περιλαμβάνει τα απαραίτητα εργαλεία για έναν πλήρη ιατρικό έλεγχο, όπως ηλεκτροκαρδιογράφημα, μέτρηση του ζαχάρου, της πίεσης, των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα, όπως και μέτρηση της ολικής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, στοιχεία που καταχωρούνται στον ιατρικό φάκελο του ασθενούς. Ενώ εάν για κάποιες εξετάσεις ο γιατρός επιθυμεί συμβουλευτική γνωμάτευση, μπορεί να χρησιμοποιήσει το tablet του και μέσω του δικτύου της Vodafone, να τις στείλει στους ειδικούς γιατρούς του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, λαμβάνοντας συμβουλευτική γνωμάτευση μέσα σε 24 ώρες.
Υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις που έχετε ξεχωρίσει, από την πορεία του προγράμματος Τηλεϊατρικής του Ιδρύματος Vodafone;
Το πρόγραμμα Τηλεϊατρικής αποτελεί σημαντική υποστήριξη στις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, καθώς όπως προανέφερα, όλος ο ιατρικός εξοπλισμός του είναι φορητός. Έτσι, στους νομούς όπου υλοποιείται, όπως στην Εύβοια, οι γιατροί χρησιμοποιούν το βαλιτσάκι της Τηλεϊατρικής και πραγματοποιούν -παράλληλα με τη λειτουργία του περιφερειακού ιατρείου- εξορμήσεις και σε 12 ορεινά χωριά που βρίσκονται δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από κέντρα υγείας, προσφέροντας υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας. Παράλληλα, είναι αξιοσημείωτο να αναφέρουμε πως, δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας, το Ίδρυμα Vodafone έθεσε τον φορητό εξοπλισμό του προγράμματος στη διάθεση των Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας, για τον περιορισμό των μετακινήσεων ευπαθών ομάδων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η 6η Υγειονομική Περιφέρεια της χώρας, που αξιοποίησε τον φορητό εξοπλισμό και ενίσχυσε τις κινητές μονάδες στην περιοχή της Λακωνίας, πραγματοποιώντας πέντε ημερήσιες δράσεις σε διάστημα τριών μηνών σε απομακρυσμένες περιοχές του νομού, προκειμένου οι κάτοικοι να μπορούν εξεταστούν επί τόπου, χωρίς να χρειαστεί να βρεθούν σε χώρους με συνωστισμό, αλλά και να μην επιβαρύνουν το σύστημα υγείας με προληπτικές εξετάσεις. Η ανταπόκριση του προγράμματος την κρίσιμη αυτή περίοδο είναι σημαντικός παράγοντας που το κάνει να ξεχωρίζει. Μέσω του δικτύου τηλεπικοινωνιών που χρησιμοποιεί, το πρόγραμμα συμβάλλει άμεσα και δωρεάν στην πρόληψη ασθενειών, καθώς η έγκαιρη διάγνωση κρίνει σε σημαντικό βαθμό το αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι στο πλαίσιο του προγράμματος έχει παρατηρηθεί ένα ποσοστό 30% των εξεταζόμενων, οι οποίοι κατάφεραν και εντόπισαν εγκαίρως ένα πρόβλημα υγείας τους, με αποτέλεσμα να προλάβουν τυχόν επιδείνωσή του, πριν μετατραπεί σε χρόνια νόσο. Ωστόσο, και οι ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ωφελούνται εξίσου διότι έχουν την ευκαιρία συστηματικού ελέγχου της κατάστασης της υγείας τους από τον τόπο κατοικίας τους, χωρίς να μετακινούνται. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε πως μέχρι σήμερα έχουν διενεργηθεί περισσότερες από 51.000 εξετάσεις σε απομακρυσμένα σημεία της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας όπου και υλοποιείται το πρόγραμμα.
Ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι εξελίξεις που θα δούμε τα επόμενα χρόνια σε ό,τι αφορά στη συμβολή της τεχνολογίας στον τομέα της ιατρικής;
Ζούμε σε μια εποχή όπου τα πάντα γύρω μας αλλάζουν με εκπληκτική ταχύτητα. Σε 30 χρόνια από τώρα θα έχει αλλάξει ριζικά το πώς αντιλαμβανόμαστε την υγεία και την ιατρική. Παραδοσιακά, αλλά ακόμα και σήμερα, η ιατρική δρα μεμονωμένα. Δηλαδή πηγαίνουμε στον γιατρό, αφού έχει παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα και έπειτα, το αντιμετωπίζουμε. Στο μέλλον όμως, η ιατρική θα είναι πιο συνεχής και θα χαρακτηρίζεται ακόμα περισσότερο από πρόληψη, συνέχεια, εξατομίκευση και προσβασιμότητα. Θα υπάρχουν νέες γενιές εξετάσεων, όπως γενετικά και γονιδιακά τεστ, τα οποία και θα μας βοηθούν στην πρώιμη διάγνωση και πρόληψη χρόνιων και αυτόάνοσων παθήσεων. Η τεχνολογία θα συμβάλλει αποτελεσματικά στη διάγνωση, την παρακολούθηση και τη θεραπεία σχεδόν κάθε νόσου ή πάθησης που επηρεάζει την υγεία μας. Τα συστήματα υγείας θα προσφέρουν σε όλους τους πολίτες άρτιες υπηρεσίες περίθαλψης, διαθέτοντας καινοτόμες τεχνολογίες και ειδικευμένο προσωπικό ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης. Και σε αυτή την κατεύθυνση υλοποιείται και το πρόγραμμα Τηλεϊατρικής του Ιδρύματος Vodafone. Αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας, καταργεί γεωγραφικούς ή άλλους περιορισμούς. Έτσι, ένας νέος κόσμος γεννιέται, απαλλαγμένος από τους περιορισμούς του παρελθόντος, με ελπίδες και προσδοκίες για ένα καλύτερο μέλλον. Ένας κόσμος με νέες ανακαλύψεις και τεχνολογίες, που θα βοηθήσουν στην επίλυση των τεράστιων προβλημάτων επιβίωσης που αντιμετωπίζει και θα ανταποκριθούν στις αγωνίες και στις ελπίδες των ανθρώπων.
Χάρη στην επιθυμία του να προσφέρει στον άνθρωπο και την κοινωνία, οι δράσεις και οι πρωτοβουλίες του Δρ. Στέφανου Χανδακά κάνουν σήμερα τη διαφορά στις ζωές χιλιάδων συνανθρώπων μας, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα για ένα καλύτερο σήμερα και ένα πιο ασφαλές αύριο: Από τη HOPEgenesis στο πρόγραμμα Τηλεϊατρικής του Ιδρύματος Vodafone, που αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας να καταργεί γεωγραφικούς περιορισμούς, έχει συμβάλει μέχρι σήμερα στη διενέργεια πάνω από 51.000 εξετάσεων σε απομακρυσμένα σημεία της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας. Όλα αυτά για την κοινωνία και τον άνθρωπο, με «όχημα» την τεχνολογία.
Info
Το πρόγραμμα Τηλεϊατρικής του Ιδρύματος Vodafone υλοποιείται σε συνεργασία με το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Στο Πρόγραμμα συμμετέχουν το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων, ενώ υπεύθυνη για την τεχνική υλοποίησή του είναι η εταιρεία Vidavo.
Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα καθώς και για να δείτε τα 100 σημεία στην Ελλάδα που υλοποιείται επισκεφθείτε το https://www.vodafone.gr/vodafone-ellados/arthra/programma-tileiatrikis-vodafone/