Ορέστης Ομράν(Counsel and Head of EU-Greek Practice DLA):Στις επενδύσεις δεν επιτρέπεται εφησυχασμός

Ποια είναι η παρούσα κατάσταση στον τομέα των επενδύσεων στη χώρα μας;

Η σημερινή πορεία των επενδύσεων στη χώρα μας θα μπορούσε να περιγραφεί ως συγκρατημένα ανοδική στους περισσότερους τομείς οικονομικής δραστηριότητας και σαφώς ανοδική συγκεκριμένα σε αυτούς της ενέργειας, των κατασκευών και του τουρισμού. Εξάλλου, η παρούσα κατάσταση έρχεται να διαδεχθεί μια μακρά περίοδο ανασφάλειας που καλύπτει χονδρικά το διάστημα 2012-2017, κατά τη διάρκεια του οποίου τόσο τα μακροοικονομικά δεδομένα όσο και η κακή εικόνα που είχε δημιουργηθεί στους περισσότερους επενδυτές για τη χώρα ανέστειλαν πολλά σχέδια για τοποθετήσεις κεφαλαίων στην ελληνική αγορά.
Παρ’ όλα αυτά, η παρατηρούμενη βελτίωση δεν θα πρέπει να οδηγεί σε κανενός είδους εφησυχασμό. Τα σημαντικότερα δομικά ζητήματα της ελληνικής οικονομίας, τα οποία προβληματίζουν τους επενδυτές εξακολουθούν, καίτοι εξασθενημένα, να υπάρχουν και να αποτρέπουν συστημικούς παίχτες της παγκόσμιας αγοράς να συμπεριλάβουν την Ελλάδα στα σχέδιά τους.

Ποια τα εμπόδια στην προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα; .

Νομίζω ότι ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια είναι η απουσία μιας κατά κάποιο τρόπο λαϊκής νομιμοποίησης των ξένων επενδύσεων στη χώρα μας, η οποία οφείλεται στη διαχρονική στοχοποίηση του κέρδους ως θεμιτής επιδίωξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Και εξηγούμαι: Το ΔΣ μιας μεγάλης διεθνούς επιχείρησης το οποίο θα αποφασίσει μια συναλλαγή στην Ελλάδα δεν θα το κάνει από «φιλανθρωπική» διάθεση, αντιθέτως θα συνεκτιμήσει οικονομικούς συντελεστές που θα κάνουν την επένδυση επικερδή, άλλως οι διοικούντες θα πρέπει να λογοδοτήσουν στους μετόχους με πιθανό ενδεχόμενο να χάσουν τη δουλειά τους. Στην Ελλάδα, η καχυποψία με την οποία βλέπουμε τους ξένους επενδυτές και η οιονεί επιθυμία μας οποιαδήποτε επένδυση να γίνεται με τους «όρους μας» αντανακλώνται ευθέως στη νομοθεσία μας και στη στάση των εκάστοτε διοικούντων. Γι’ αυτό το λόγο, απαιτείται και αλλαγή νοοτροπίας από την ίδια την κοινωνία.

Συχνά, η γραφειοκρατία αναφέρεται ως βασική παθογένεια που διώχνει ξένες επενδύσεις από τη χώρα. Πρέπει όμως να ορίσουμε τί είναι η γραφειοκρατία για να λύσουμε το πρόβλημα. Και εδώ συχνά επικεντρωνόμαστε στο διαδικαστικό κομμάτι θεωρώντας ότι η πληθώρα των διοικητικών διαδικασιών και εγκρίσεων που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί μία επένδυση είναι αυτή που δημιουργεί τα κωλύματα. Και ενώ οι διαδικασίες που απαιτούνται στην Ελλάδα δεν είναι αφεαυτές πολύ περισσότερες από αυτές που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί μια αντίστοιχη επενδυτική προσπάθεια σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συχνά λησμονούμε το «ουσιαστικό» κομμάτι της γραφειοκρατίας. Κι αυτό είναι η υποστελέχωση και η έλλειψη εξειδικευμένου υπαλληλικού προσωπικού στις ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες που θα διεκπεραιώσει αποτελεσματικά τις διαδικασίες αυτές με αποτέλεσμα τη διαιώνιση κατά τα λοιπά συγκεκριμένων διοικητικών βημάτων. Είναι μια «sui generis ελληνική γραφειοκρατία», η οποία απαιτεί εκσυγχρονισμό και στελέχωση με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό της ελληνικής δημόσιας διοίκησης που θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις διεθνείς προδιαγραφές συναλλαγών με το Δημόσιο, με τις οποίες είναι εξοικειωμένοι οι επενδυτές και οι σύμβουλοί τους.

Ποια είναι οι παράγοντες που θα ενισχύσουν την επενδυτική κίνηση στην Ελλάδα;

Όσο cliché και είναι το ζήτημα της φορολογίας, ο εξορθολογισμός του φορολογικού συστήματος και η ευνοϊκή φορολογική αντιμετώπιση εγχώριων και ξένων νέων επιχειρήσεων είναι σημαντικά διότι σχετίζονται με τα περιθώρια κερδοφορίας των ξένων επενδυτών, στα οποία αναφέρθηκα παραπάνω.
Επίσης, η επίλυση του τραπεζικού προβλήματος και η εξυγίανση των οικονομικών δεδομένων των ελληνικών τραπεζών με την απαλλαγή από τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα στα πλαίσια μιας συνολικής-συστημικής λύσης θα βοηθούσε στην ενίσχυση του επενδυτικού ενδιαφέροντος καθώς η αντίληψη πως «επενδύσεις χωρίς τράπεζες δεν υπάρχουν» είναι σε μεγάλο βαθμό ισχύουσα, καίτοι απλουστευτική.

Τέλος, η στελέχωση δημοσίων επιχειρήσεων με διοικητικά στελέχη με εμπειρία σε αντίστοιχες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αλλού θα δώσει το σήμα της πραγματικής διεθνοποίησης της ελληνικής αγοράς και θα επιτρέψει σε ξένες εταιρείες και επενδυτικούς οργανισμούς να συνδιαλέγονται με έχοντες διεθνή εμπειρία και γνωρίζοντες το αντικείμενο λόγω. Αυτό το στελεχιακό «brain gain» Ελλήνων και ξένων επαγγελματιών θα πρέπει φυσικά να επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα για να γίνει η Ελλάδα δυναμικό κομμάτι της παγκοσμιοποιημένης αγοράς.