Γιατί τόσες startups επισκέπτονται το Ισραήλ;

Την αποκαλούν νέα πρωτεύουσα των startups. Έχει άφθονη ηλιοφάνεια, μεσογειακό κλίμα και παραλίες. Όσο κι αν η εικόνα σας φέρνει στον νου την Αθήνα, πρόκειται για την πόλη του Τελ Αβίβ, που τα τελευταία χρόνια έχει ανελιχθεί στις κορυφαίες τρεις θέσεις της επιχειρηματικότητας παγκοσμίως. Τι είναι όμως αυτό που κάνει το έδαφος του Ισραήλ τόσο πρόσφορο για την ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας;

Το Ισραήλ είναι μια μικρή μεσογειακή χώρα, με πληθυσμό σχεδόν 9 εκατομμύρια, έκταση όσο σχεδόν η Πελοπόννησος και περιορισμένους φυσικούς πόρους. Όπως και στην Ελλάδα, οι νέοι επιχειρηματίες κοιτάζουν πέρα από τα σύνορα της χώρας τους προκειμένου να χτίσουν μια εταιρεία που θα τους φέρει κερδοφορία. Ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν λίγο πριν από την αλλαγή της χιλιετηρίδας και η επιμονή του ακαδημαϊκού κόσμου στην επιχειρηματική και τεχνολογική εκπαίδευση, σε συνδυασμό με επενδυτικά προγράμματα που έγιναν διαθέσιμα στη χώρα από κυβερνητικές και ιδιωτικές πρωτοβουλίες, δημιούργησαν μέσα στα χρόνια ένα πολύ ισχυρό οικοσύστημα επιχειρηματικότητας, το οποίο προσέλκυσε με τη σειρά του νέες εταιρείες και περισσότερους επενδυτές. Σχεδόν τα μισά εξαγώγιμα προϊόντα του Ισραήλ είναι τεχνολογικά και, μετά τις ΗΠΑ, είναι η χώρα που το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ της προέρχεται από την τεχνολογία.

Περισσότερες από 300 διεθνείς εταιρείες έχουν τοπική παρουσία, ενώ πάνω από 140 έχουν ιδρύσει ερευνητικά κέντρα στο Ισραήλ – ανάμεσά τους κολοσσοί της τεχνολογίας, όπως οι Microsoft, Facebook, Google, Apple, Samsung και Amazon. Υπάρχει πληθώρα τεχνολογικού ταλέντου, τεχνολογικών υποδομών (οι οποίες διατίθενται στις startups για τις δοκιμές τους), κατάλληλο νομοθετικό και φορολογικό πλαίσιο. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνέβαλαν ώστε μέσα σε ένα διάστημα περίπου δύο δεκαετιών το οικοσύστημα να ωριμάσει σε βαθμό ικανό να τραβήξει τη διεθνή προσοχή. Το βιβλίο «Start-up Nation: The Story of Israel's Economic Miracle» που έγραψαν το 2009 οι Dan Senor και Saul Singer εξηγεί με κάθε λεπτομέρεια την πορεία της οικονομίας της χώρας και συνέβαλε ώστε ο όρος «έθνος startup» να γίνει ταυτόσημος με το Ισραήλ. Ωστόσο, χρειάστηκε αρκετή δουλειά σε βάθος περισσότερων δεκαετιών, καθώς και επενδύσεις από ανθρώπους και εταιρείες που πίστεψαν στη δυναμική της χώρας. Για παράδειγμα, η IBM ίδρυσε μόλις το 1974 στο Ισραήλ το πρώτο της κέντρο έρευνας και ανάπτυξης εκτός ΗΠΑ, από το οποίο προέκυψαν πολλοί από τους σημαντικότερους επεξεργαστές της εταιρείας.

Σύμφωνα με ένα report (StartupGenome, 2018), το Τελ Αβίβ παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση startups κατά κεφαλή σε όλον τον κόσμο. Υπάρχουν 19 startups ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, περίπου 80 accelerators και incubators και πάρα πολλά co-working spaces και χώροι συνεργασίας. Επίσης, η χώρα έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση επιστημόνων και μηχανικών κατά κεφαλή (6 ισραηλινοί επιστήμονες έχουν τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ), αλλά και το υψηλότερο ποσοστό επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη ως μέρος του ΑΕΠ της χώρας. Το 2016, η επενδυτική εταιρεία SparkLabs Global Ventures κατέταξε το οικοσύστημα startups του Ισραήλ τρίτο στον κόσμο, αμέσως μετά τη Silicon Valley και τη Στοκχόλμη, και πάνω από τη Νέα Υόρκη και το Λος Άντζελες. Μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα, είναι η τρίτη χώρα με τις περισσότερες εισηγμένες στο NASDAQ εταιρείες. Αρκετές startups από το Ισραήλ έφτασαν στο επίπεδο “Unicorn” (αποτίμηση 1 δισ. ευρώ), ενώ πάρα πολλές εξαγοράστηκαν για υψηλά ποσά και συνεχίζουν να αναπτύσσονται. Ενδεικτικά, αναφέρουμε το Waze που αποκτήθηκε από την Google και το Viber που ανήκει στον Ιαπωνικό όμιλο Rakuten.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, πολλές εταιρείες ταξιδεύουν μέχρι το Τελ Αβίβ για να αποκτήσουν τεχνογνωσία και δικτύωση, να συνομιλήσουν με επιτυχημένες εταιρείες και να αποκομίσουν πολύτιμες εμπειρίες. Το egg - enter•grow•go, το πλέον αναγνωρισμένο και ολοκληρωμένο πλαίσιο στήριξης στην Ελλάδα των νέων επιχειρηματικών προσπαθειών, διοργανώνει τα τελευταία χρόνια αποστολές σε σημαντικά κέντρα επιχειρηματικότητας όπως το Ισραήλ. Το πρόγραμμα εξωστρέφειας που υλοποιεί το egg έχει δώσει την ευκαιρία σε 55 νέες εταιρείες μέχρι σήμερα να δικτυωθούν σε Ευρώπη, Η.Π.Α., Καναδά και Μ. Ανατολή.

Μια από τις 12 εταιρείες που ταξίδεψαν φέτος στο Τελ ΑΒίβ, η 2Bull Meditherapy, δηλώνει: «Μέσα από το ταξίδι αυτό βρήκαμε ευκαιρίες δικτύωσης της εταιρείας μας στο εξωτερικό. Βρήκαμε νέους συνεργάτες και εταιρείες που στο μέλλον θα συνεργαστούμε. Παράλληλα προσεγγίσαμε επενδυτές και βρήκαμε ενδιαφέρον για χρηματοδότηση της εταιρείας μας. Το πιο σημαντικό είναι ότι γνωρίσαμε startup οικοσυστήματα που στόχο έχουν την διεθνή αγορά και όχι τα στενά πλαίσια μιας πόλης ή ακόμα και μιας χώρας. Το ταξίδι επίσης βοήθησε ώστε η εταιρεία μας να αποκτήσει διεθνή προσανατολισμό». Αντίστοιχα οφέλη αναφέρει και η ομάδα Bespot: «Συμμετέχοντας στην επιχειρηματική αποστολή εξωστρέφειας στο Τελ Αβίβ, είχαμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με εξαιρετικά έμπειρους επιχειρηματίες που μας ενέπνευσαν και μας βοήθησαν να χτίσουμε νέες συνεργασίες», ενώ το Stoferno.gr προσθέτει: «Στο ταξίδι εξωστρέφειας στο Tel Aviv, είχαμε την ευκαιρία να αλληλοεπιδράσουμε με ένα δυναμικό startup οικοσύστημα το οποίο συνεχώς προσαρμόζεται στα δεδομένα του μέλλοντος.»

Στα 6 χρόνια λειτουργίας του egg, περισσότερα από 730 στελέχη έχουν φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις του τουλάχιστον για 1 χρόνο, τα οποία δημιούργησαν 172 επιχειρηματικές ομάδες. Από αυτές, 100 εταιρείες σήμερα δραστηριοποιούνται ενεργά σε Ελλάδα και διεθνώς. 31 εταιρείες έχουν καταθέσει πατέντες & ευρεσιτεχνίες και 55 επιχειρήσεις ταξίδεψαν στο εξωτερικό για επιμόρφωση και απόκτηση εμπειριών. Το Πρόγραμμα αποτελείται πλέον από δύο διακριτές και συμπληρωματικές πλατφόρμες υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, την Πλατφόρμα egg Start-Up η οποία απευθύνεται σε επιχειρηματικές ομάδες ή νεοφυείς εταιρείες (μέχρι 3 ετών) με πρώιμες επιχειρηματικές ιδέες (οι αιτήσεις για τον 7^ο κύκλο έχουν ξεκινήσει και λήγουν στις 22/04), και την Πλατφόρμα egg Scale-Up η οποία απευθύνεται σε πιο ώριμα startups που έχουν τεχνολογικό υπόβαθρο και μία πολλά υποσχόμενη εμπορική πρόταση.

Φωτ.Η επιχειρηματική αποστολή εξωστρέφειας egg - enter•grow•go στο Ισραήλ

Και μπορεί η Αθήνα να χρειάζεται να καλύψει αρκετά στάδια για να φτάσει στο επίπεδο του Τελ Αβίβ, αλλά οι ελληνικές startups ταξιδεύουν ήδη πολύ μακριά, και φτάνουν μέχρι τη… Σελήνη! Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Herado από τον 6^ο κύκλο του egg, επίσης μέλος της αποστολής στο Ισραήλ. Η Herado, χάρη στο παγκόσμια καινοτόμο σύστημα μέτρησης ακτινοβολίας σε πραγματικό χρόνο, με εφαρμογή από νοσοκομεία, λιμάνια, αεροδρόμια μέχρι και το Διάστημα για την ακτινοπροστασία των αστροναυτών, είναι η πρώτη ελληνική ομάδα που συμμετέχει στην αποστολή του καινούργιου διαστημόπλοιου της NASA, Orion, στη Σελήνη, το 2020. Εκτός αυτού, η Herado συμπεριλαμβάνεται στις εταιρείες που θα συμμετέχουν στο Πρόγραμμα «Η Ελλάδα στη Σελήνη» για την αποστολή του πρώτου ελληνικού ρομποτικού οχήματος στη Σελήνη το 2022, όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό, στο πλαίσιο της Δήλωσης Συνεργασίας με την NASA. Όλα αυτά, αλλά και ακόμη περισσότερα θα συζητηθούν στο ετήσιο συνέδριο της NASA, που με αφορμή και πρωτοβουλία της Herado, θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στην Αθήνα, με τη συμμετοχή 250 επιστημόνων απ’ όλο τον κόσμο.