Από τους αγωγούς στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις – Το νέο τοπίο στη μεταφορά ενέργειας

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το έργο του υποθαλάσσιου καλωδίου μεταφοράς ρεύματος της Μαύρης Θάλασσας (Black Sea electric cable project), το οποίο και μέσω της οποίας θα διασυνδεθούν τα δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της Ευρώπης.

Πρόκειται για ένα στρατηγικού χαρακτήρα έργο υποδομής, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη και την περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, στην ανάπτυξη του τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην αύξηση των ευκαιριών μεταφοράς ενέργειας.

Συγκεκριμένα, το έργο προβλέπει την πόντιση ενός υποθαλάσσιου καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης, το οποίο θα συνδέει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Γεωργίας και της Ευρώπης.

Με την ολοκλήρωση του έργου, η οποία αναμένεται το 2029, ένα καλώδιο μήκους 1.195 χιλιομέτρων θα συνδέει τη Γεωργία με τη Ρουμανία δίνοντας τη δυνατότητα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη επωφεληθούν από τις διευρυμένες ευκαιρίες εξαγωγής προς τρίτες χώρες.

Tο έργο αντιπροσωπεύει μια από τις πιο στρατηγικές και φιλόδοξες πρωτοβουλίες για ενεργειακή και ψηφιακή συνδεσιμότητα ανάμεσα στον Νότιο Καύκασο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η προτεινόμενη διασύνδεση θα εξασφαλίσει σύνδεση χωρών σε όλη τη Μαύρη Θάλασσα, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στον Νότιο Καύκασο, συμβάλλοντας στην πράσινη μετάβαση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και βελτιώνοντας την αξιοπιστία του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στις εμπλεκόμενες χώρες. Ταυτόχρονα, η προτεινόμενη ταυτόχρονη ψηφιακή διασύνδεση θα μείωνε το κόστος σύνδεσης στο διαδίκτυο στην περιοχή, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα βελτίωση του εύρους ζώνης και δημιουργία ενεργειακού πλεονάσματος σε όλη τη Μαύρη Θάλασσα.

Στο πλαίσιο του έργου, πραγματοποιείται Εκτίμηση Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων, καθώς και γεωφυσικές και γεωτεχνικές μελέτες του βυθού της Μαύρης Θάλασσας. Αυτές οι μελέτες θα καθορίσουν τις δυνατότητες και τους καλύτερους τρόπους πρακτικής υλοποίησης του έργου.

Στην παρούσα φάση, η JSC «State Electric System of Georgia» με τον συντονισμό της ιταλικής εταιρείας συμβούλων CESI διεξάγει την τεχνικοοικονομική μελέτη του έργου. Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων μελετών, εκπονείται τεχνικοοικονομική μελέτη από το CESI που περιλαμβάνει επίσης μελέτη των περιβαλλοντικών και κοινωνικών πτυχών του έργου.

Κομβικό ρόλο στη μελέτη αυτή έχει μια ελληνική δικηγορική εταιρεία, η Lamnidis Law, η οποία και πρόσφατα ολοκλήρωσε και παρουσίασε το νομικό και κανονιστικό σκέλος της μελέτης, καθώς και μια πλήρη νομική ανάλυση, η οποία είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της συνολικής μελέτης σκοπιμότητας. Στο πλαίσιο του έργου της, η Lamnidis Law ανέδειξε πιθανά νομικά ζητήματα που μπορούν να προκύψουν κατά την υλοποίηση του έργου, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το περιβαλλοντικό σκέλος της πόντισης του υποθαλάσσιου καλωδίου.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως το έργο, το οποίο χρηματοδοτείται στη φάση της μελέτης σκοπιμότητας από την Παγκόσμια Τράπεζα, έχει βαρύνουσα σημασία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ενδεικτικό είναι πως η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πρόσφατα ότι το καλώδιο θα μπορούσε να μετατρέψει τη Γεωργία σε κόμβο ηλεκτρικής ενέργειας και να την ενσωματώσει στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Όπως ανέφερε Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο παρουσιάζεται ως μέσο περαιτέρω διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού ως απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, αν και η υπεροχή της υδροηλεκτρικής ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της Γεωργίας το καθιστά επίσης ελκυστικό πλεονέκτημα στη διαδικασία της πράσινης μετάβασης.

«Το ηλεκτρικό καλώδιο της Μαύρης Θάλασσας είναι μια νέα διαδρομή μετάδοσης γεμάτη ευκαιρίες. Αυτό το έργο θα μπορούσε να αποφέρει και στη Γεωργία, μια χώρα με ευρωπαϊκό πεπρωμένο μοίρα, μεγάλα οφέλη. Θα μπορούσε να μετατρέψει τη χώρα σε κόμβο ηλεκτρικής ενέργειας και να την ενσωματώσει στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Τέλος, το ηλεκτρικό καλώδιο της Μαύρης Θάλασσας θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους γείτονές μας στη Μολδαβία και στα Δυτικά Βαλκάνια, και φυσικά στην Ουκρανία – θα βοηθήσει στην έναρξη της ανοικοδόμησης του ενεργειακού συστήματος της Ουκρανίας και στην ανοικοδόμηση της χώρας» τόνισε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν.