Η Ρωσία μειώνει κατά ένα τρίτο τις εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη

Συγκεκριμένα, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντρ Νόβακ δήλωσε σήμερα, Πέμπτη, ότι οι ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μειωθούν εφέτος κατά 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο Interfax.

Τον περασμένο χρόνο η Ρωσία είχε εξάγει συνολικά στην ΕΕ περίπου 150 bcm.

Οι ρωσικές ενεργειακές προμήθειες προς την Ευρώπη έχουν μειωθεί σημαντικά εφέτος εν μέσω του αδιεξόδου και των σαρωτικών κυρώσεων της Δύσης κατά της Ρωσίας που επιβλήθηκαν μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου την οποία η Μόσχα αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».

Η Ρωσία προμήθευε το περίπου 40% του φυσικού αερίου της Ευρώπης πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 9%, καθώς η Μόσχα έχει σταματήσει τις προμήθειες προς την Ευρώπη, επικαλούμενη την ύπαρξη προβλημάτων τεχνικής φύσεως τα οποία αποδίδει στις δυτικές κυρώσεις.

Νωρίτερα σήμερα, η Gazprom ανακοίνωσε ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου σε χώρες μη μέλη της CIS (Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών) μειώθηκαν κατά 38,8% φθάνοντας τα 84,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) στο διάστημα μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 15 Σεπτεμβρίου, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ότι η Ρωσία θα σταματήσει τις εξαγωγές ενέργειας σε περίπτωση που επιβληθεί πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά η ΕΕ δεν φαίνεται να προχωρά προς μια τέτοια κατεύθυνση.

Ένα ανώτερο στέλεχος της Gazprom δήλωσε νωρίτερα σήμερα ότι για την Ευρώπη δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στο ρωσικό φυσικό αέριο.

«Δεν υπάρχει μια χώρα που να είναι σε θέση να προμηθεύσει με πόρους συγκρίσιμους με τους πόρους που διαθέτουν τα κοιτάσματα στην Σιβηρία και στη χερσόνησο Γιαμάλ» δήλωσε κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου ο Όλεγκ Αξιούτιν, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Gazprom.

Έκτακτα μέτρα για την ενεργειακή κρίση λαμβάνει η Ευρώπη

Η υποχρέωση μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής, ένα ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φθηνές πηγές και μια προσωρινή εισφορά αλληλεγγύης από τα υπερκέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων είναι τα τρία έκτακτα μέτρα στην προσπάθεια της Κομισιόν για μείωση των τιμών της ενέργειας.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την εξειδίκευση του ευρωπαϊκού σχεδίου όπως εξειδικεύτηκε από τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς και την Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον τα τρία έκτακτα μέτρα είναι:

Μείωση της ζήτησης

Το πρώτο μέτρο που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών είναι η μείωση της ζήτησης.

Συγκεκριμένα, η Κομισιόν προτείνει την υποχρέωση της μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τουλάχιστον 5% κατά τις επιλεγμένες ώρες αιχμής. Σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσδιορίσουν το 10% των ωρών με την υψηλότερη αναμενόμενη τιμή και να μειώσουν τη ζήτηση κατά τις ώρες αιχμής.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης στα κράτη μέλη να επιδιώξουν να μειώσουν τη συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κατά τουλάχιστον 10% έως τις 31 Μαρτίου 2023. Για την εφαρμογή αυτής της σύστασης, τα κράτη-μέλη μπορούν να επιλέξουν τα κατάλληλα μέτρα όπως είναι η οικονομική αποζημίωση όσων εφαρμόζουν τους στόχους.

Ανώτατο όριο εσόδων για παραγωγούς ενέργειας

Το δεύτερο μέτρο της ευρωπαϊκής εισήγησης είναι ο καθορισμός ένα προσωρινού ανώτατου ορίου στα έσοδα για τους «υποοριακούς» παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, συγκεκριμένα τεχνολογίες με χαμηλότερο κόστος, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η πυρηνική ενέργεια και ο λιγνίτης, οι οποίες παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο με κόστος χαμηλότερο από το επίπεδο τιμών που ορίζεται από τους πιο ακριβούς παραγωγούς.

Επισημαίνεται πως αυτοί οι «υποπεριθωριακοί» παραγωγοί έχουν εξαιρετικά έσοδα, με σχετικά σταθερό λειτουργικό κόστος, καθώς οι ακριβοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου έχουν αυξήσει τη χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας που λαμβάνουν.

Η Επιτροπή προτείνει να καθοριστεί το ανώτατο όριο των υποοριακών εσόδων στα 180 ευρώ/MWh.

Τα έσοδα πάνω από το ανώτατο όριο θα εισπράττονται από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών και θα χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν τους καταναλωτές ενέργειας να μειώσουν τους λογαριασμούς τους.

Επιπλέον, τα κράτη-μέλη που εμπορεύονται ηλεκτρική ενέργεια ενθαρρύνονται, σε πνεύμα αλληλεγγύης, να συνάψουν διμερείς συμφωνίες για να μοιραστούν μέρος των υποοριακών εσόδων που εισπράττει το κράτος παραγωγής προς όφελος των τελικών χρηστών στο κράτος μέλος με χαμηλή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι συμφωνίες αυτές θα συναφθούν έως την 1η Δεκεμβρίου 2022 όταν οι καθαρές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας ενός κράτους μέλους από γειτονική χώρα είναι τουλάχιστον 100%.

Προσωρινή συνεισφορά αλληλεγγύης

Το τρίτο μέτρο που προτείνει η Κομισιόν είναι μια προσωρινή συνεισφορά αλληλεγγύης για τα πλεονάζοντα κέρδη που προκύπτουν από δραστηριότητες στους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του άνθρακα και των διυλιστηρίων.

Αυτή η «έκτακτη» συνεισφορά θα εισπράττεται από τα κράτη μέλη για κέρδη του 2022, τα οποία έχουν αυξηθεί πάνω από 20%, σε σχέση με τα μέσα κέρδη των προηγούμενων τριών ετών. Τα έσοδα θα εισπράττονται από τα κράτη μέλη και θα ανακατευθύνονται σε καταναλωτές ενέργειας, ιδίως σε ευάλωτα νοικοκυριά, εταιρείες που έχουν πληγεί σοβαρά και βιομηχανίες έντασης ενέργειας.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να χρηματοδοτούν διασυνοριακά έργα σύμφωνα με τους στόχους REPowerEU ή να χρησιμοποιούν μέρος των εσόδων για την κοινή χρηματοδότηση και για μέτρα για την προστασία της απασχόλησης ή την προώθηση των επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση.

Παράλληλα με το πλάνο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μείωση των τιμών της ενέργειας, η Κομισιόν συνεχίζει το έργο της για τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου και τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μακροπρόθεσμα.

Η Επιτροπή τονίζει επίσης ότι θα εμβαθύνει τη συζήτησή της με τα κράτη μέλη σχετικά με τους καλύτερους τρόπους μείωσης των τιμών του φυσικού αερίου, αναλύοντας επίσης διάφορες ιδέες για ανώτατα όρια τιμών και ενισχύοντας τον ρόλο της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ στη διευκόλυνση συμφωνιών χαμηλότερων τιμών με προμηθευτές μέσω εθελοντικών κοινών αγορών.