Ενέργεια: Ώρα αποφάσεων για την Ευρώπη

Καθώς οι τιμές της ενέργειας καταγράφουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και το Φθινόπωρο αναμένεται ιδιαίτερα «καυτό», εντείνονται πλέον οι πιέσεις για ανάληψη πρωτοβουλιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να υπάρξει όσο το δυνατόν ενιαία γραμμή αλλά και κοινή λήψη μέτρων απέναντι στην ενεργειακή κρίση.

Ήδη, η Τσεχία, που αυτή τη στιγμή έχει και την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ασκεί πιέσεις για τη σύγκληση έκτακτης Συνόδου Κορυφής με θέμα το ενεργειακό και μάλιστα όσο το δυνατόν πιο σύντομα, ώστε τα θέματα να τεθούν επί τάπητος στο ανώτατο επίπεδο.

Την ίδια στιγμή, φουντώνουν οι φωνές που ζητούν αλλαγή προσέγγισης ως προς τον τρόπο που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση την ενεργειακή κρίση, τονίζοντας πως οι κρατικές ενισχύσεις ναι με απαλύνουν το κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, δεν δίνουν όμως κίνητρο για μείωση της κατανάλωσης.

Ενδεικτικό ως προς αυτό είναι πρόσφατο δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, σύμφωνα με το οποίο oι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν διαθέσει περίπου 280 δισεκατομμύρια ευρώ για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, και με βάση στοιχεία του Ινστιτούτου Bruegel, η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση καθώς έχει διαθέσει το υψηλότερο (ως ποσοστό του ΑΕΠ) ποσό μέχρι τώρα μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνολικά δηλαδή 6,8 δισ. ευρώ (το 3,7% του ΑΕΠ).

Ακολουθεί η Ιταλία με 2,8% (49,5 δισ. ευρώ) και τη Γερμανία με 1,7% του ΑΕΠ (60 δισ. ευρώ).

Ο δύσκολος Σεπτέμβριος

Εντούτοις, και παρά τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια των επιχορηγήσεων, οι επόμενες εβδομάδες αναμένονται εξαιρετικά δύσκολες, καθώς ήδη το κόστος του φυσικού αερίου καταγράφει συνεχή ρεκόρ, συμπαρασύροντας και τις τιμές του ρεύματος πανευρωπαϊκά.

Στο χρηματιστήριο ενέργειας του Άμστερνταμ η τιμή του φυσικού αερίου έχει εκτιναχθεί ακόμη και πάνω από τα 320 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, καταγράφοντας νέο ιστορικό ρεκόρ, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα 400 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Αντίστοιχα, την Παρασκευή το γερμανικό συμβόλαιο αναφοράς για τις τιμές χονδρικής ρεύματος έκανε νέο άλμα της τάξης των 100 ευρώ περίπου και έσπασε έτσι και το φράγμα των 800 ευρώ/MWh.

Ενδεικτικό της πρωτοφανούς κατάστασης είναι πως το κόστος του ρεύματος στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης κινείται περίπου 10 φορές υψηλότερα σε σχέση με τα επίπεδα στα οποία βρισκόταν έναν χρόνο νωρίτερα.

Και, εφόσον η Gazprom εν τέλει σταματήσει -ή ακόμη και περιορίσει- την παροχή του ρωσικού φυσικού, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πού θα φτάσουν οι τιμές. Μάλιστα, την επόμενη εβδομάδα έχει ανακοινωθεί ότι ο αγωγός NordStream 1 θα κλείσει για τρεις ημέρες για συντήρηση, προκαλώντας φόβους ότι δεν πρόκειται να ξανανοίξει.

Πιέσεις για μείωση στην κατανάλωση

Το εκρηκτικό αυτό μείγμα εντείνει τις πιέσεις για επιπλέον μέτρα αναφορικά με την ενέργεια, πέραν της κρατικής επιχορήγησης των τιμών.

Μέτρα ιδιαίτερα επώδυνα, καθώς σε αυτά περιλαμβάνονται μειώσεις στην κατανάλωση ή τουλάχιστον επιβράβευση για όσους περιορίζουν τη χρήση. Ο λόγος είναι -σύμφωνα με μια σειρά από αναλυτές- ότι επιδοτώντας το κόστος της ενέργειας όχι μόνο δεν μειώνεται η κατανάλωση αλλά οι καταναλωτές έχουν κίνητρο να χρησιμοποιούν επιπλέον ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς είναι (αναλογικά πάντα) οικονομικό.

Την ίδια στιγμή, οι καιρικές συνθήκες και κυρίως η άπνοια και η ξηρασία στην κεντρική Ευρώπη μειώνουν το ποσοστό της «πράσινης» ενέργειας που παράγεται από αιολικά και υδροηλεκτρικά πάρκα, επιτείνοντας την εξάρτηση από το φυσικό αέριο και γενικότερα τα ορυκτά καύσιμα.

Γεγονός που με τη σειρά του έχει οδηγήσει σε άνοδο και των τιμών του πετρελαίου, οι οποίες ξεπερνούν τα 100 δολάρια ανά βαρέλι, με τους αναλυτές να αναμένουν και περαιτέρω αύξηση.

Όλο αυτό το πρωτοφανές και εκρηκτικό σκηνικό φέρνει τους Ευρωπαίους ηγέτες αντιμέτωπους με μια εξαιρετικά ζοφερή πραγματικότητα, καθώς, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, έχουν να διαλέξουν μόνο ανάμεσα σε κακές εναλλακτικές. Κάτι που θα κληθούν να κάνουν εντός του αμέσως προσεχούς χρονικού διαστήματος, καθορίζοντας την ενεργειακή αλλά και την οικονομική πολιτική της Ευρώπης για τα επόμενα χρόνια.