Γιατί είναι «τσιμπημένο» και φέτος το κόστος του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού

Ακόμη, λοιπόν, κι αν η επιπλέον επιβάρυνση που δέχονται οι καταναλωτές δεν είναι της ίδιας έντασης σε σχέση με έναν χρόνο πριν, συνεχίζει να υφίσταται.

Όπως έχει φανεί κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, η κατηγορία των τροφίμων παρουσιάζει «ιδιαιτερότητες» σε σχέση με άλλες και η αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων γίνεται συγκριτικά με βραδύτερους ρυθμούς. Την ίδια στιγμή, επηρεάζεται έντονα - και όπως φαίνεται θα συνεχίσει και στο μέλλον - από έναν σημαντικό όσο και απρόβλεπτο παράγοντα: την κλιματική αλλαγή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ακόμη κι όταν παρέρχεται η «κρίση» που αφορά σε μία συγκριμένη κατηγορία τροφίμων, την ίδια στιγμή, ενδεχομένως, να ξεσπά σε κάποια άλλη.

Εξετάζοντας αναλυτικά τα προϊόντα που περιλαμβάνει στην έρευνα του το ΙΝΕΜΥ - ΕΣΕΕ, η οποία διεξήχθη στο σύνολο της αγοράς, δηλαδή σε σούπερ μάρκετ, ειδικευμένα καταστήματα λιανικής και στη Βαρβάκειο αγορά, οι περισσότερες κατηγορίες εμφανίζουν αυξήσεις, σε σχέση με πέρσι, σε μονοψήφιο ποσοστό.

Διψήφια αύξηση εμφανίζει μόνο το ελαιόλαδο, ο «πρωταθλητής» των ανατιμήσεων κατά τη διάρκεια της διετίας. Η τιμή του ελαιολάδου μπορεί να εμφανίζει τάσεις αποκλιμάκωσης το τελευταίο διάστημα μετά τις αυξήσεις ρεκόρ που προηγήθηκαν, ωστόσο σε ετήσια βάση συνεχίζει, έστω και σε ηπιότερο βαθμό, να είναι αυξημένη. Οι μειώσεις άλλωστε που καταγράφονται αυτή τη στιγμή στην τιμή παραγωγού δεν έχουν περάσει ακόμα στο ράφι. Έτσι για την παρασκευή των πιάτων του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, το ελαιόλαδο που αγόρασαν φέτος οι καταναλωτές είναι κατά 10,1% ακριβότερο, σύμφωνα με το ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ.

Ακριβότερα πληρώνουν οι καταναλωτές τα φετινά Χριστούγεννα και στο σύνολό τους τα προϊόντα που έχουν επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή, οδηγώντας σε άνοδο τις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα αναψυκτικά - αυξημένα κατά 6,9% σε σχέση με πέρσι, λόγω της αυξημένης τιμής στους χυμούς. Η αύξηση στο κρασί επίσης φτάνει το 3,2% μεσοσταθμικά καθώς η παραγωγή τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο εμφανίζεται σημαντικά μειωμένη.

Αντίστοιχα αυξημένες είναι οι τιμές και στα οπωροκηπευτικά, ενδεικτικά κατά 6,6% στα μαρούλια και 5,4% στις ντομάτες. Όπως και στα φρούτα - κατά 5,6% στα μήλα και 4% στα πορτοκάλια. Προϊόντα, που επίσης εξαρτώνται άμεσα από τις κλιματολογικές συνθήκες και τις επιπτώσεις τους στην αγροτική παραγωγή.

«Τσιμπημένες» είναι επίσης οι τιμές και στα γλυκά των Χριστουγέννων, κυρίως στους κουραμπιέδες, εξαιτίας της ανοδικής πορείας στη διεθνή τιμή του βουτύρου. Γενικότερα, εξάλλου, στα γλυκά οι τιμές επηρεάζονται έντονα και από το συνεχιζόμενο ράλι στην τιμή του κακάο και της σοκολάτας.

Σε ό,τι αφορά, τέλος, το κρέας, ανοδικά κινούνται οι τιμές, σύμφωνα με το ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ, τόσο στη γαλοπούλα, το μοσχάρι και το χοιρινό. Αντίθετα οριακά μειωμένες είναι στο αρνί, κυρίως όμως λόγω της μειωμένης κατανάλωσης των προηγούμενων μηνών που έφεραν τα περιστατικά της ευλογίας των αιγοπροβάτων.

Οι τιμές στο «Καλάθι των Χριστουγέννων»

Όπως κάθε χρόνο, πάντως, το κόστος του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού εξαρτάται και από τις επιλογές που θα κάνουν οι καταναλωτές στις αγορές τους. Δηλαδή, ποια προϊόντα θα επιλέξουν – για παράδειγμα, ακριβότερο ή φθηνότερο είδος κρέατος - εάν θα προτιμήσουν επώνυμα προϊόντα ή ιδιωτικής ετικέτας στα συσκευασμένα τρόφιμα καθώς και από ποιο κατάστημα θα ψωνίσουν.

Στην έρευνα του ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ, όπως σημειώνεται, για λόγους συγκρισιμότητας των δεδομένων, δεν έχουν συμπεριληφθεί κάποια προϊόντα που εντάσσονται στο «Καλάθι Χριστουγέννων» το οποίο εφαρμόζεται αυτή την περίοδο στα σούπερ μάρκετ.

Από την πλευρά του το ΙΕΛΚΑ, σε έρευνα που διεξήγαγε σχετικά με τις τιμές των έξι προϊόντων που περιλαμβάνει το «Καλάθι των Χριστουγέννων» - δηλαδή αρνί, κατσίκι, γαλοπούλα, τσουρέκι, βασιλόπιτα και σοκολάτα - διαπίστωσε μειωμένες κατά 3% μεσοσταθμικά τις τιμές σε σχέση με πέρσι. Συγκεκριμένα, αναφέρει, μειωμένες τιμές καταγράφονται στη γαλοπούλα κατά -7,9%, το τσουρέκι κατά -5,9%, το χοιρινό (περιλαμβάνεται στο σταθερό ''Καλάθι του νοικοκυριού'') κατά -5,6%, το αρνί κατά -3,9% και το κατσίκι κατά -2,2%. Αντίθετα, αύξηση καταγράφεται στη σοκολάτα, κατά 11%, λόγω των αυξήσεων στις διεθνείς τιμές του κακάο και πολύ οριακή αύξηση στη βασιλόπιτα κατά 0,3%.