Ακρίβεια: Τρεις παράγοντες που θα επηρεάσουν τις τιμές στα τρόφιμα το 2025

Κάτι βεβαίως που, ειδικά μετά την περίπτωση του ελαιόλαδου η οποία ήταν και η πιο χαρακτηριστική των τελευταίων ετών, γίνεται πλέον αντιληπτό και για την εξέλιξη των τιμών στο μέλλον. «Δυστυχώς τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι, ότι μπορούν να προκύπτουν διάφορα προβλήματα εξαιτίας της ελλιπούς παραγωγής λόγω της κλιματικής κρίσης, με επιπτώσεις στην επάρκεια των προϊόντων και κατ΄ επέκταση στις τιμές», σημείωνε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, Αριστοτέλης Παντελιάδης, προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «δεν ξέρουμε τι θα ''ξεφυτρώσει'' μεθαύριο».

Το ελαιόλαδο

Στην παρούσα φάση, πάντως, σε ό,τι αφορά το ελαιόλαδο η εικόνα είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με πέρσι, λόγω της εκτιμώμενης, σημαντικά αυξημένης φετινής παραγωγής τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ισπανία, που αποτελεί τη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγό χώρα.

Εξέλιξη σίγουρα θετική, αν λάβουμε υπόψη και τη μεγάλη επίδραση του ελαιόλαδου στη διαμόρφωση του πληθωρισμού τροφίμων. Σε προηγούμενη μελέτη της, κατά την περίοδο της έκρηξης της τιμής του, η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας σημείωνε ότι το ελαιόλαδο, το οποίο παραδοσιακά σταθμίζεται με πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα στον ελληνικό Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (0,9% έναντι 0,2% στην Ευρωζώνη, το 2024) άσκησε μεγάλη πληθωριστική επίδραση. «Προσέθεσε 0,5 π.μ. στο συνολικό πληθωρισμό / βάσει ΔΤΚ επεξηγώντας σχεδόν το 50% της αύξησης του συνολικού πληθωρισμού τροφίμων, κατά την ίδια περίοδο» όπως επισήμανε.

Εκείνο ωστόσο που μένει να φανεί το πρόσεχες διάστημα είναι σε ποιο βαθμό και πότε, η θετική αυτή εξέλιξη θα αποτυπωθεί στην τελική τιμή του προϊόντος στο ράφι. Ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου, Γιώργος Οικονόμου, μιλώντας πρόσφατα στο CNN Greece σημείωνε ότι αναμένεται αρχίσει να φαίνεται στους καταναλωτές, σταδιακά από τις αρχές του νέου έτους, ανάλογα και με τα διαθέσιμα αποθέματα που υπάρχουν από την προηγούμενη παραγωγή.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως θεωρείται δύσκολο η αποκλιμάκωση αυτή των τιμών που εκτιμάται πως θα έρθει, να είναι τέτοιας έντασης ώστε να αντισταθμίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα τις μεγάλες αυξήσεις των προηγούμενων ετών που επιβάρυναν τους καταναλωτές.

Ο καφές

Την ίδια στιγμή που το ελαιόλαδο εμφανίζει καλύτερη εικόνα, οι τιμές στη διεθνή τιμή του καφέ, οι οποίες πήραν την «ανηφόρα» λόγω, επίσης, των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στις χώρες που αποτελούν τις μεγάλες παραγωγούς, όπως η Βραζιλία, συνεχίζουν να καταγράφουν ιστορικά υψηλά.

«Περιμέναμε όλους αυτούς τους μήνες να υπάρξει μία αποκλιμάκωση ή σταθεροποίηση των τιμών, η οποία ωστόσο δεν ήρθε. Αυτή τη στιγμή, προμηθευόμαστε στην υψηλότερη τιμή, καθώς από τη μία πλευρά, το Βιετνάμ και η Βραζιλία πλήττονται από λειψυδρία και από την άλλη στην Κόστα Ρίκα, μέρος της παραγωγής έχει καταστραφεί λόγω των βροχοπτώσεων» σημείωνε πριν από λίγες μέρες στο CNN Greece, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Τάσος Γιάγκογλου.

Στην ποικιλία arabica, οι τιμές βρέθηκαν σε υψηλό 13 ετών ενώ στη robusta στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 ετών. Παράλληλα, περαιτέρω πίεση στις τιμές προκαλείται, σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ, και λόγω του ευρωπαϊκού οδικού χάρτη EUDR. Στο πλαίσιο αυτό, ο κλάδος προειδοποιεί για ανατιμήσεις στην τιμή του καφέ στο ράφι το επόμενο διάστημα, δεδομένου, όπως υπογραμμίζει, ότι η αγορά, έως τώρα είχε ''αντέξει'' τις πιέσεις, απορροφώντας το αυξημένο κόστος από την έκρηξη των διεθνών τιμών, ωστόσο πλέον οι επιχειρήσεις κλείνουν νέες συμφωνίες σε πολύ υψηλότερες τιμές.

Το κακάο

Ανοδική αντίστοιχα με τον καφέ είναι και η πορεία της διεθνούς τιμής του κακάο που επηρεάζει μία σειρά από προϊόντα: γλυκά, σοκολάτες, είδη πρωινού, μπισκότα, σνακ κτλ.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του κακάο εκτινάχτηκαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι μηνών, φτάνοντας στη Νέα Υόρκη τα 10.000 δολάρια ανά τόνο, όπως σημείωνε την Παρασκευή το Bloomberg, λόγω αυξανόμενων ανησυχιών για τη μείωση της παραγωγής στη Δυτική Αφρική. Ακτή Ελεφαντοστού και Γκάνα που αποτελούν τους μεγαλύτερους παραγωγούς κακάο στον κόσμο πλήττονται από ξηρασία, με τις προοπτικές για ανάκαμψη της παραγωγή να μειώνονται, την ίδια στιγμή που οι παγκόσμιες προμήθειες είναι ήδη περιορισμένες, προκαλώντας ανησυχία στην αγορά. Και αυτό καθώς πολλοί παραγωγοί σοκολάτας στη διεθνή αγορά, ποντάροντας σε μια συνεχιζόμενη πτώση των τιμών μετά το «ράλι» του πρώτου τετραμήνου του 2024 και την καλύτερη πορεία των επόμενων μηνών, «άδειαζαν» το προηγούμενο διάστημα τα αποθέματά τους σε κακάο.

Το σύνολο πάντως της κατηγορίας των τροφίμων, έπειτα από τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις της προηγούμενης τριετίας, εμφανίζει τάσεις αποκλιμάκωσης τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα τόσο με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, όσο και των επιχειρήσεων του οργανωμένου λιανεμπορίου. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, όπως επανέλαβε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ «οι τιμές δεν μπορούν στο σύνολό τους να ξαναγυρίσουν στο επίπεδο που ήταν προ τριετίας» - μία θέση που έχουν διατυπώσει από την πλευρά τους και στελέχη της κυβέρνησης. «Μπορεί σε ορισμένα προϊόντα να αποκλιμακώνονται, στο σύνολό τους όμως δεν μπορούμε να δούμε μία τόσο δραστική μείωση τιμών» σημείωνε χαρακτηριστικά ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης.