Εξωδικαστικός μηχανισμός: Ποιες είναι οι ρυθμίσεις για τους οφειλέτες, οι ποινές για τους servicers

Συγκεκριμένα, παρουσιάζοντας τις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης τόνισε πως θα υπάρξει απόλυτη διαφάνεια στις σχέσεις των δανειοληπτών με τα funds, προστασία των ευάλωτων αλλά και, ταυτόχρονα, ενίσχυση του ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα.

Μάλιστα, όπως διευκρίνισε θα υπάρξει βελτίωση στον αλγόριθμο που εξάγει όρους αποπληρωμής της οφειλής, έτσι ώστε να πιστοποιείται το ποιος είναι πραγματικά ευάλωτος και να έχει ευνοϊκότερους όρους. Επιπλέον, ανακοινώθηκε «κούρεμα» έως 28% στα κόκκινα δάνεια.

Αυστηρές κυρώσεις έως 500.000 ευρώ για τους servicers

Την υποχρέωση αναλυτικής παρουσίασης όλων των στοιχείων οφειλών των δανειοληπτών, όπως τη διάρκεια, το ύψος και το επιτόκιο κλπ θα έχουν από τον Μάρτιο 2024 οι εταιρείες διαχείρισης δανείων (servicers), όταν θα τεθεί σε λειτουργία το σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης.

Επιπλέον, μετά την υποβολή αίτησης θα έχουν την υποχρέωση εντός 30 ημερών να δώσουν στους ενδιαφερόμενους όλες τις λεπτομέρειες της οφειλής, με παράλληλη απαγόρευση παρενόχλησης κατά την επικοινωνία, ενώ θα τεθεί σε λειτουργία ένα αυστηρό πλαίσιο διαφάνειας και καλύτερης ενημέρωσης των δανειοληπτών.

Σημειώνοντας ότι στο νομοσχέδιο προβλέπονται και αυστηρές κυρώσεις έως 500.000 ευρώ, καθώς και ανάκληση αδείας σε περίπτωση παραβίασης των ισχυουσών διατάξεων.

Εξωδικαστικός συμβιβασμός με «κούρεμα» και σταθερό επιτόκιο

Καθιερώνεται η υποχρέωση της εταιρείας να προσφύγει στη Δικαιοσύνη με αποδεικτικά στοιχεία στην περίπτωση απόρριψης αίτησης ευάλωτου δανειολήπτη και τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να αιτιολογούν ότι ο δανειολήπτης δεν είναι πραγματικά ευάλωτος, ώστε να απορριφθεί η αίτηση ρύθμισης.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ευάλωτοι ορίζονται οι οφειλέτες με εισόδημα έως 7.000 ευρώ συν 3.500 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο, με ανώτατο όριο 21.000 ευρώ και αξία ακίνητης περιουσίας έως 120.000 ευρώ, συν 15.000 ευρώ για κάθε παιδί, με ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, σχεδόν μία στις δύο προτάσεις ρύθμισης του εξωδικαστικού που απορρίπτονται από τους servicers αντιστοιχούν σε ευάλωτους οφειλέτες, οι οποίοι με το νέο καθεστώς θα μπορέσουν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να τις αποπληρώσουν σταδιακά διασώζοντας την κατοικία τους.

Παράλληλα αλλάζει ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού με αποτέλεσμα να προκύπτει έως και 28% υψηλότερο «κούρεμα», ενώ τα κυμαινόμενα επιτόκια (Euribor συν 2,5% ή 3% ανάλογα με το εάν υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις ή μη) αντικαθίστανται από σταθερό επιτόκιο 3% για τρία χρόνια.

Επεκτείνεται η δυνατότητα ένταξης στον εξωδικαστικό στα πρόσωπα που «κληρονόμησαν» οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που έχουν κλείσει, μέσω της συμπλήρωσης της διάταξης και της άμεσης έκδοσης της σχετικής υπουργικής απόφασης.

Ενισχύεται ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων

Με βελτιωτικές κινήσεις επιδιώκεται να ενισχυθεί ο Φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται έκπτωση 30% επί της τιμής πρώτης προσφοράς (εμπορική τιμή) κατά την απόκτησή τους, η οποία μεταφέρεται στο τέλος της διαδικασίας και στον οφειλέτη ο οποίος επιθυμεί να επαναγοράσει το ακίνητό του.

Με τις έως τώρα ισχύουσες διατάξεις, η δυνατότητα ανάκτησης ακινήτου δίνεται μετά την πάροδο 12ετίας και αφού έχει μεσολαβήσει η καταβολή ενοικίου χρήσης. Με τις αλλαγές το όριο των 12 ετών καταργείται και η επαναγορά μπορεί να γίνει νωρίτερα, χωρίς να απαιτείται από τον οφειλέτη να πληρώσει τα μισθώματα των 12 ετών.

Παράλληλα, εξομοιώνεται η φορολόγηση του Φορέα με το φορολογικό καθεστώς των εταιριών που επενδύουν και διαχειρίζονται ακίνητα που παράγουν εισόδημα (REICs), και θεσπίζεται η υποχρέωση εκ μέρους του οφειλέτη της πρόσβασης του εμπειρογνώμονα στην κατοικία προκειμένου να καταγράψει την πραγματική κατάσταση και αξία του ακινήτου, ενώ εάν διαπιστωθούν παραβάσεις που οδηγούν σε πλήρη αδυναμία νομιμοποίησης λόγω του θεσμικού πλαισίου, θα απαλλάσσεται ο Φορέας από την υποχρέωση αγοράς.

Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου

• Θεσπίζονται υποχρεώσεις διαφάνειας, ενημέρωσης και σεβασμού των δικαιωμάτων των οφειλετών για τους servicers.
• Διευρύνεται η προστασία για τους πραγματικά ευάλωτους.
• Εκσυγχρονίζονται και βελτιώνονται οι ρυθμίσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
• Εισάγονται ρυθμίσεις που ενισχύουν τον ανταγωνισμό, όπως η χορήγηση δανείων από μη τραπεζικούς φορείς.
• Επεκτείνονται οι συναλλαγές μέσω του συστήματος άμεσων πληρωμών (IRIS).
  
  Περιλαμβάνονται, επίσης, ρυθμίσεις:
• Για τη βελτίωση της λειτουργίας του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων.
• Για την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών του Πτωχευτικού Κώδικα.
• Για τη Σύσταση Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους προκειμένου να επισημαίνονται έγκαιρα οι τάσεις και να βελτιωθεί η ανταπόκριση της Πολιτείας σε περίπτωση που ανακύψουν προβλήματα στο μέλλον.
• Για τη μείωση των φόρων συγκέντρωσης κεφαλαίου και χρηματιστηριακών συναλλαγών.
• Για την άμεση δημοσιοποίηση των επωνυμιών επιχειρήσεων, στις οποίες η Τράπεζα της Ελλάδος εντοπίζει παραβάσεις της νομοθεσίας.