Τα πέντε σημεία «κλειδιά» του εργασιακού νομοσχεδίου - Τι αλλάζει και ποιους αφορά

Με τίτλο «Για την ενίσχυση της εργασίας - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 - Απλοποίηση ψηφιακών διαδικασιών και ενίσχυση της Κάρτας Εργασίας - Αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και της Επιθεώρησης Εργασίας», το νομοσχέδιο αλλάζει πλέον τα δεδομένα, στο εργασιακό περιβάλλον.

Με το «ξεπάγωμα» των τριετιών, την εξαήμερη εργασία και τις συμβάσεις κατά παραγγελία το υπουργείο Εργασίας φέρνει νέα θέματα στο «τραπέζι των συζητήσεων» για τις σχέσεις εργαζόμενου και εργοότη.

Τα πέντε σημεία «κλειδιά»

Τριετίες

Από την 1η.1.2024 αίρεται η αναστολή της ισχύος διατάξεων νόμων, κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας.

Ειδικότερα:

A) Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που είχε προσληφθεί πριν από την 14η.2.2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί τη 14η.2.2012 οπότε και ανεστάλη η συμπλήρωσή της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά από την 1η.1.2024.

B) Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που προσλήφθηκε μετά από την 14η.2.2012, ξεκινά να συμπληρώνεται μετά από την 1η.1.2024.

Όπως διευκρινίζει η τροπολογία, για το χρονικό διάστημα από την 14η.2.2012 έως και την 31η.12.2023 δεν γεννάται καμία αξίωση, ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως αναφέρονται στις παρ. 1, 2 και 3, ούτε επιτρέπεται να υπολογιστεί προϋπηρεσία που έχει διανυθεί από την 14η.2.2012 έως και την 31η.12.2023.

• Ασφαλιστική Ικανότητα

Προβλέπεται η χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας μέχρι 28/2/2024:

Α) Σε όλους τους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ (μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, αυτοαπασχολούμενους και εργάτες γης) οι οποίοι εργάζονται στις πληγείσες περιοχές και για τις οποίες έχουν εκδοθεί υπουργικές αποφάσεις αναστολής και ρύθμισης ασφαλιστικών εισφορών

καθώς και

Β) Σε όλους τους ανέργους στις περιοχές αυτές που είναι εγγεγραμμένοι στα Μητρώα της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).

Η ασφαλιστική ικανότητα χορηγείται από την ημέρα της φυσικής καταστροφής, χωρίς καμία προϋπόθεση χρόνου ασφάλισης και ανεξαρτήτως οφειλών, προκειμένου οι ωφελούμενοι να έχουν πρόσβαση όχι μόνο στα δημόσια νοσοκομεία αλλά και σε ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας που είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ, για την όσο το δυνατόν πληρέστερη κάλυψη των αναγκών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που αντιμετωπίζουν.

• Εξαήμερη εργασία

Η εξαήμερη εργασία θα επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις και αναμένεται να δώσει λύση και στο πρόβλημα των βαρδιών για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν σε 7ήμερη βάση ή σε 24ωρη βάση.

Συγκεκριμένα, πλέον θα καθίσταται επιτρεπτή η απασχόληση κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας με υποχρεωτική προδήλωση της στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και μη δυνατότητα υπέρβασης των 8 ωρών ημερησίως, ενώ παράλληλα προβλέπεται ότι ο εργαζόμενος θα δικαιούται ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 40% για την 6η ημέρα απασχόλησης.

Η κύρια διαφορά είναι πως πλέον οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα σύμβασης εξαήμερης απασχόλησης και όχι υπό το καθεστώς «σύμβασης πενθήμερης απασχόλησης με προσθήκη της 6^ης ημέρας».

• Συμβάσεις κατά παραγγελία

Όπως προβλέπει η νέα νομοθετική του πρωτοβουλία για τη σύναψη συμβάσεων κατά παραγγελία τίθενται συγκεκριμένοι προστατευτικοί όροι για τον εργαζόμενο, ώστε να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά ο αιφνιδιασμός του εργαζόμενου, η τυχόν απώλεια εισοδήματός του και η αποφυγή καταχρήσεων.

Και συγκεκριμένα απαιτείται σωρευτικά

• Η εργασία να παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, τις οποίες ο εργοδότης υποχρεωτικά θα πρέπει εξ υπαρχής να έχει γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο.
• Ο εργαζόμενος να έχει ειδοποιηθεί από τον εργοδότη για την ανάθεση της εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (sms) ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών πριν από την ανάληψη της εργασίας, πλην περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης, τον οποίο ο εργοδότης γνωστοποιεί στον εργαζόμενο.

Διασφαλιστικές, προστατευτικές δικλείδες αποτελούν οι εξής παρακάτω προβλέψεις/ρήτρες:

• Ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δυσμενής διάκριση σε βάρος του εργαζόμενου από τον εργοδότη.
• Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή και πάντως πριν από την ανάληψη της εργασίας, ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που δεν του ανατέθηκε.
• Tα συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν έναν ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, αλλιώς η σύμβαση κατά παραγγελία είναι άκυρη.
• Εφαρμόζονται όλες οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις που συνδέονται με τη σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας του και ειδικά για την υπερεργασία, την υπερωρία και τον χρόνο ημερήσιας ανάπαυσης
• Οι συμβάσεις κατά παραγγελία θα αναγγέλλονται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και θα παρακολουθούνται από τους εργαζόμενους μέσω της εφαρμογής MyErgani app.
• Ο έλεγχος της εργασίας κατά παραγγελία θα διενεργείται από την Επιθεώρηση Εργασίας και για όποιες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίες θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα προβλεπόμενα πρόστιμα.

Με την πρόβλεψη των συμβάσεων κατά παραγγελία αντιμετωπίζεται ένα χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής αγοράς εργασίας, που οδηγεί σε μαύρη και αδήλωτη εργασία, βοηθώντας παράλληλα την εύρεση εργασίας σε ομάδες πληθυσμού που χρειάζονται πιο ευέλικτο πλαίσιο απασχόλησης, όπως για παράδειγμα οι φοιτητές και οι μητέρες ή που αφορούν τεχνικά επαγγέλματα ή επαγγέλματα στο πεδίο του θεάματος και ακροάματος ή της εστίασης.

• Παράλληλη απασχόληση

Όφελος στο τελικό ύψος της σύνταξης αναμένεται να δουν οι εργαζόμενοι με παράλληλη απασχόληση.

Συγκεκριμένα, θα προσμετρώνται στον ασφαλιστικό χρόνο των εργαζομένων που απασχολούνται ταυτόχρονα σε δύο εργοδότες τα ένσημα και από τη δεύτερη δουλειά, κάτι που δεν ισχύει, μέχρι σήμερα. Έτσι, οι επιπλέον ώρες της παράλληλης απασχόλησης θα έχουν ασφαλιστική ανταπόδοση στον εργαζόμενο και θα του εξασφαλίζουν υψηλότερη σύνταξη, καθώς θα αυξάνεται το ποσοστό αναπλήρωσης, χωρίς, ωστόσο, να αλλάζουν τα απαιτούμενα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.

Παράλληλα, με το ασφαλιστικό όφελος που θα αποκομίζουν οι εργαζόμενοι οι οποίοι θα επιλέξουν να έχουν παράλληλη απασχόληση, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης επιδιώκει να καταπολεμήσει την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία.