Επιτόκια: Το ντόμινο ανόδου «φρενάρει» τις εκταμιεύσεις νέων δανείων

Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, προφανώς η διστακτικότητα των δανειοληπτών δεν προκλήθηκε μόνο από την αύξηση της προηγούμενης Πέμπτης που έφερε το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 4,5% και αυτό της αποδοχής καταθέσεων στο 4%.

Όμως η συνολική άνοδος στο κόστος δανεισμού κατά περισσότερες από 400 μονάδες βάσης σε λίγο παραπάνω από ένα χρόνο έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα και μαζί τους την «όρεξη» των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών.

«Παγωμένα» τα στεγαστικά δάνεια

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι η στεγαστική πίστη, που είχε «τσιμπήσει» εντός του 2022, εμφανίζει πλέον αναιμική δραστηριότητα. Ο λόγος είναι ότι το συνολικό κόστος δανεισμού, σε συνδυασμό με την αλματώδη αύξηση των τιμών των ακινήτων τα τελευταία χρόνια δυσκολεύουν πολύ τις αγορές για τα ελληνικά νοικοκυριά.

Από την πλευρά τους, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα επιχειρούν να δελεάσουν τους δανειολήπτες, χρηματοδοτώντας οι ίδιες ένα κομμάτι του επιτοκίου των στεγαστικών δανείων, ώστε, τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια αυτό να μην υπερβαίνει το 4%-4,5%. Ακόμα όμως και με αυτό το κίνητρο, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των νέων συμβάσεων στη στεγαστική πίστη κατέγραψε αρνητικό πρόσημο το α΄ εξάμηνο του 2023.

Αρνητικές καθαρές εκταμιεύσεις και στην επιχειρηματική πίστη

Αντίστοιχα, «φρένο» καταγράφουν και οι εκταμιεύσεις στην επιχειρηματική πίστη, ενώ ταυτόχρονα μια σειρά επιχειρήσεις με ταμειακά διαθέσιμα έσπευσαν να αποπληρώσουν τμήμα ή και ολόκληρο τον δανεισμό τους. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι οι καθαρές νέες εκταμιεύσεις (Delta) να είναι πλέον αρνητικές και η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα τρίμηνα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η επιχειρηματική πίστη θα σταματήσει να είναι η «ατμομηχανή» της ανάπτυξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όμως οι νέες εκταμιεύσεις και η διεύρυνση του χαρτοφυλακίου δεν θα διατηρήσουν τους ρυθμούς της προηγούμενης τριετίας.

«Αντίδοτο» τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης

Σε αυτό το περιβάλλον, μαζική είναι η στροφή των επιχειρήσεων -μικρών αλλά και μεγάλων- στο δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο λόγος είναι πως τα επιχειρηματικά σχέδια που χρηματοδοτούνται μέσω του Ταμείου απολαμβάνουν εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο (υπό συνθήκες ακόμα και κάτω από 1%) για το σκέλος που αφορά την προνομιακή τιμολόγηση.

Με δεδομένο δε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το Ταμείο χρηματοδοτεί το 50% της επένδυσης, οι επιχειρήσεις βλέπουν το συνολικό κόστος χρήματος να μειώνεται σημαντικά, καθιστώντας σαφώς πιο δελεαστικά τα επιχειρηματικά τους πλάνα. Όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, η άνοδος του Euribor αλλά και η προοπτική διατήρησης του «ακριβού χρήματος» για μεγάλο χρονικό διάστημα έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα σε σχέση με ένα χρόνο πριν και πλέον η ζήτηση για χρηματοδότηση (και) μέσω του Ταμείου είναι σε ιστορικά υψηλά.