Μύθοι και αλήθειες για την ακρίβεια και τον «πληθωρισμό της απληστίας»

Έναν όρο που χρησιμοποιούν πλέον όλο και περισσότερο διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί επιχειρώντας να εξηγήσουν την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την περίοδο της πανδημίας και την ενεργειακή κρίση που ακολούθησε.

Όπως υποστηρίζουν λοιπόν όσοι μιλούν για πληθωρισμό της απληστίας, η άνοδος των τιμών μπορεί μεν να «πυροδοτήθηκε» από την ενεργειακή κρίση με επιπτώσεις για ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα διεθνώς, άνοδο των πρώτων υλών, κόστους ενέργειας κτλ, την ίδια στιγμή ωστόσο, σημειώνουν, αποτέλεσε και μία ευκαιρία παράλληλα, για αρκετές επιχειρήσεις διεθνώς ώστε να αυξήσουν τα κέρδη τους. Δηλαδή όχι μόνο να μην «απορροφήσουν» μέρος του επιπλέον κόστους με το οποίο επιβαρύνθηκαν αλλά και να ενισχύσουν το κέρδος.

«Καμπανάκι» για το greedflation

Είναι ενδεικτικό ότι το ΔΝΤ καταλήγει στη διαπίστωση ότι από τις αρχές του 2022 ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη οφείλεται κατά 45% στην άνοδο των κερδών, κατά 40% στις τιμές εισαγωγών και μόνο κατά 25% στην αύξηση των μισθών.

O «πληθωρισμός της απληστίας» μπήκε και στην ελληνική «ατζέντα» καθώς στην έκθεσή του για τις δημοσιονομικές εξελίξεις το α' τρίμηνο, το Γραφείο Κρατικού Προϋπολογισμού της Βουλής αναφέρεται στο φαινόμενο του greedflation το οποίο όπως σημειώνει «θέτει νέα διλήμματα στην αντιμετώπισή του». Συγκεκριμένα όπως επισημαίνει «η αποτελεσματικότητα της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής εξαρτάται περισσότερο από τη συγκράτηση των επιχειρηματικών κερδών και λιγότερο από τον έλεγχο των μισθολογικών αυξήσεων. Με άλλα λόγια, χωρίς μείωση των περιθωρίων κέρδους, η επιστροφή του πληθωρισμού στο επίπεδο του 2% θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο και υψηλότερα επιτόκια, με τις ανάλογες αρνητικές συνέπειες στην ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα».

Το πλαφόν στο περιθώριο κέδρους

Με την συζήτηση σχετικά με τον πληθωρισμό της απληστίας να «φουντώνει» και τις τιμές σε βασικά αγαθά να παραμένουν ψηλά, με αργούς ρυθμούς αποκλιμάκωσης, το υπουργείο Ανάπτυξης αποφάσισε να δώσει παράταση έως το τέλος του έτους στο μέτρο του πλαφόν στο περιθώριο κέδρους για τις επιχειρήσεις που πωλούν μία σειρά από προϊόντα που είναι απαραίτητα για τη διαβίωση των πολιτών.

Παράλληλα, ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας υπογράμμισε ότι οι έλεγχοι θα εντατικοποιηθούν στο σύνολο μάλιστα της εφοδιαστικής αλυσίδας, όχι δηλαδή μόνο στα τελικά καταστήματα λιανικής πώλησης και το σουπερμάρκετ αλλά και σε παραγωγούς και προμηθευτές. «Με τέτοιο τρόπο, που τελικά ο πληθωρισμός σιγά σιγά θα αποκλιμακωθεί. Θα αποτρέψουμε την αισχροκέρδεια που μπορεί να υπάρχει, αλλά αυτό δεν θα το επιτρέψουμε από εδώ και πέρα» σημείωσε κατά τις προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή. Μεταξύ άλλων, επίσης, πριν από λίγες μέρες προανήγγειλε ότι το πλαφόν κέρδους θα εφαρμοστεί σε άλλα προϊόντα.

Πότε θα δούμε μείωση τιμών

Από την πλευρά τους αρκετά στελέχη της αγοράς και κυρίως των τροφίμων υποστηρίζουν ότι η σημαντική επιβάρυνση που έχουν δεχθεί από πρώτες ύλες, ενέργεια και εφοδιαστική αλυσίδα όλους τους προηγούμενους μήνες δεν έχει τους έχει επιτρέψει ακόμα να προχωρήσουν σε αποκλιμάκωση τιμών. Παρότι σε συγκριμένες κατηγορίες προϊόντων έχουν καταγραφεί μειώσεις η γενική εκτίμηση στελεχών του κλάδου των τροφίμων είναι πως συνολικότερα αποκλιμάκωση θα δούμε το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Σε κάθε περίπτωση υπογραμμίζουν ωστόσο, ότι οι τιμές δεν θα επιστρέψουν εκεί που ήταν πριν από την κρίση.

«Οι τιμές αυξάνονται σαν πύραυλος και πέφτουν σαν ένα φτερό που κατεβαίνει αργά» σημείωσε πρόσφατα ο καθηγητής του τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Μπάλτας, μιλώντας για τις πληθωριστικές πιέσεις και το φαινόμενο του greedflation. Φράση στην οποία, όπως φαίνεται, αποτυπώνεται χαρακτηριστικά η απάντηση στο ερώτημα σχετικά με το πότε θα δούμε την πολυπόθητη αποκλιμάκωση.