«Καλάθι νοικοκυριού»: 10 ερωτήσεις και απαντήσεις για τη λίστα των προϊόντων

Το ρεπορτάζ του CNN Greece επιχειρεί να απαντήσει σε ερωτήματα που δημιουργούνται σχετικά με τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στη λίστα, με ποιο κριτήριο επελέγησαν οι κατηγορίες από την πλευρά του υπουργείου Ανάπτυξης καθώς και πώς θα λειτουργήσει το «καλάθι» για τους καταναλωτές.

Πώς έγινε η επιλογή των κατηγοριών;

Το κύριο κριτήριο για τις 30 κατηγορίες που διαμορφώθηκαν από πλευράς υπουργείου, ήταν να υπάρχει η δυνατότητα ακόμη και στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά να έχουν πρόσβαση στα αγαθά που θεωρούνται ως βασικά. Εκείνα δηλαδή που, όπως σημείωναν από το αρμόδιο υπουργείο, «ο καταναλωτής δεν μπορεί να αποφύγει να αγοράσει». Σε αυτά ακριβώς θα γίνει η προσπάθεια από την πλευρά των σούπερ μάρκετ ώστε να κρατηθούν χαμηλά οι ανατιμήσεις.

Τα προϊόντα θα αλλάζουν;

Οι βασικές κατηγορίες θα είναι αυτές που ήδη έχουν καθοριστεί αλλά η λίστα θα είναι δυναμική και τα προϊόντα θα μπορούν να αλλάζουν, κάτι που αναμένεται να συμβαίνει κάθε 15 μέρες σύμφωνα με όσα έχει επισημάνει ο ΓΓ Εμπορίου, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος.

Ποιος θα επιλέξει τα τελικά προϊόντα; Θα είναι ενός συγκεκριμένου brand ή περισσότερα;

Την τελική επιλογή των προϊόντων θα την κάνουν τα σούπερ μάρκετ. Κάθε αλυσίδα ξεχωριστά, μπορεί να επιλέξει εάν θα συμπεριλάβει στο καλάθι της μόνο μία μάρκα (είτε επώνυμη, είτε ιδιωτικής ετικέτας) ή όλα τα προϊόντα της κατηγορίας που έχει οριστεί. Το ίδιο ισχύει και για τις κατηγορίες που περιγράφονται γενικά όπως «πάνες για μωρά» ή «τροφές για σκύλους και γάτες» όπου το υπουργείο ορίζει τη γενική κατηγορία αλλά τα σούπερ μάρκετ διαλέγουν ποια προϊόντα θα «μπουν».

Οι τιμές των προϊόντων του «καλαθιού» θα είναι πιο χαμηλές;

Ο στόχος, όπως έχει προσδιοριστεί, είναι στα προϊόντα αυτά να υπάρχουν χαμηλές ή μηδενικές ανατιμήσεις, με ιδιωτική πρωτοβουλία και στο επίπεδο του ανταγωνισμού. Με την ανάρτηση των προϊόντων στην πλατφόρμα e-καταναλωτής, θα μπορεί να γίνει η σύγκριση εάν όντως τηρείται η δέσμευση για χαμηλότερες ανατιμήσεις. Σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο θα παρακολουθείται η πορεία των τιμών σε αυτά ώστε να είναι χαμηλότερες από τις αντίστοιχες πληθωριστικές και επομένως να έχουν «λόγο» να βρίσκονται εντός του «καλαθιού».

Γιατί σε κατηγορίες όπως τα ζυμαρικά επελέγη μόνο ένα προϊόν «μακαρόνια νο 6» ή στο ρύζι συγκεκριμένα το «τύπου «Καρολίνα» μακρύκοκκο».

Με βάση το κριτήριο του «βασικού αγαθού», επελέγη το προϊόν εκείνο που σύμφωνα με τα στοιχεία που εξέτασε το υπουργείο, παρουσιάζει τη μεγαλύτερη κατανάλωση άρα επιλέγουν περισσότερο οι καταναλωτές. Π.χ τα ζυμαρικά νο 6 για την παρασκευή μίας μακαρονάδας. Από το αρμόδιο υπουργείο εκτιμούσαν ότι με μία ενδεχόμενη «διασπορά» και σε άλλους κωδικούς σε αυτού του είδους τις κατηγορίες τροφίμων, όπως τα ζυμαρικά και το ρύζι, το καλάθι θα «έχανε» σε αποτελεσματικότητα.

Γιατί στην κατηγορία «καφές» υπάρχει μόνο ελληνικός, στιγμιαίος και γαλλικός και όχι ο εσπρέσο.

Αντίστοιχα στον καφέ, κρίθηκε ότι με τις τρεις κατηγορίες εξασφαλίζεται ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να αγοράσουν το βασικό προϊόν του καφέ. Ο εσπρέσο αποτελεί μεν μία κατηγορία που προτιμούν αρκετοί καταναλωτές ωστόσο προτιμήθηκαν εκείνες με τη συγκριτικά χαμηλότερη τιμή ανά μονάδα και στις οποίες θα γίνει η προσπάθεια να συγκρατηθούν οι ανατιμήσεις.

Στη λίστα υπάρχουν μόνο κατεψυγμένα λαχανικά και συσκευασμένο κρέας (χοιρινό και κοτόπουλο).

Η στόχευση του «καλαθιού του νοικοκυριού» δεν είναι οι αγορές των καταναλωτών να γίνονται αποκλειστικά από το σούπερ μάρκετ αλλά να συνεχίσουν να ψωνίζουν και από τα υπόλοιπα καταστήματα τροφίμων, σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο. Για τα λαχανικά, υπάρχει η δυνατότητα για πιο προσιτές τιμές στις λαϊκές αγορές και για το κρέας μη συσκευασμένο, στα κρεοπωλεία. Περιλαμβάνονται ωστόσο στη λίστα, καθώς τα παραπάνω προϊόντα θεωρούνται ως βασικά αγαθά.

Γιατί επελέγησαν και τα αναψυκτικά στα βασικά προϊόντα;

Αν και, σύμφωνα με πληροφορίες, προηγήθηκε συζήτηση σχετικά το εάν θα ενταχθούν στη λίστα καθώς δεν θεωρούνται προϊόν πρώτης ανάγκης, επελέγησαν τελικά καθώς πρόκειται για προϊόντα με μεγάλη κατανάλωση και αποφασίστηκε να συμπεριληφθούν ώστε να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση σε αυτά, όσοι τα καταναλώνουν.

Γιατί στη λίστα δεν υπάρχει το αλεύρι;

Πηγές από το αρμόδιο υπουργείο εξηγούν ότι στη λίστα υπάρχει ωστόσο το ψωμί ενώ το αλεύρι αποτελεί ένα χρηματιστηριακό προϊόν με διαρκείς διακυμάνσεις στην τιμή τους εξαιτίας της διαταραχής στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ωστόσο, σημείωναν, το αλεύρι θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε μεταγενέστερο χρόνο.

Πότε θα γνωρίζουν οι καταναλωτές το τελικό καλάθι του νοικοκυριού;

Από το υπουργείο Ανάπτυξης εκτιμάται ότι περί τα τέλη Οκτωβρίου οι αλυσίδες θα είναι σε θέση να παρουσιάσουν τα «καλάθια» με τα συγκεκριμένα προϊόντα στα οποία θα επικεντρωθεί η προσπάθεια για να συγκρατηθούν οι αυξήσεις. Θα αναρτηθούν στην πλατφόρμα e-καταναλωτής, ενώ αναμένεται να υπάρχει και ειδική σήμανση από την πλευρά των επιχειρήσεων μέσα στα σούπερ μάρκετ.