Φθηνή στέγη: Οι 6+1 άξονες πολιτικής για την κοινωνική στέγαση

Σε συνολικά επτά άξονες τοποθετείται η κυβερνητική πολιτική για την φθηνή στέγη, υπό την ονομασία «Σπίτι μου», που στόχο έχουν τη μείωση του υψηλού κόστους στέγασης, την αύξηση της ιδιοκατοίκησης των νέων και την στήριξη σε νέους και νέα ζευγάρια για στεγαστική αποκατάσταση.

Παράλληλα, η κυβέρνηση αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση παλαιών ακινήτων, την άμβλυνση των στρεβλώσεων που υπάρχουν στην στεγαστική αγορά, δίνοντας κίνητρα για φθηνές μακροχρόνιες μισθώσεις και τέλος την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ύψους 1,74 δισ. ευρώ, που θα απευθύνεται σε πάνω από 100.000 ωφελούμενους με μία σειρά από πρωτοβουλίες, ώστε για να αποκτήσουν ή να μισθώσουν φθηνότερο σπίτι.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Επικρατείας κ. Άκης Σκέρτσος κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση για την παρουσίαση του προγράμματος «παραμένει πολύ δύσκολο» το ζήτημα της αγοράς, αλλά και της ενοικίασης της πρώτης κατοικίας, ειδικά για τους νέους και επισήμανε πως θα δοθούν κίνητρα για την διευκόλυνση της ανεξαρτητοποίησης των νέων. Μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση θα δώσουν λύση και στο δημογραφικό πρόβλημα.

Έξι + ένας άξονες πολιτικής

1. Χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια για νέους

2. Κοινωνική αντιπαροχή - Μαζική ανακαίνιση κενών ιδιωτικών κατοικιών

3. Αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου

4. Επιδότηση ενεργειακής αναβάθμισης και ανακαίνισης

5. Επιδότηση ανακαίνισης κενών κατοικιών

6. Δημιουργία νέων και σύγχρονων φοιτητικών κατοικιών

+Αύξηση του φοιτητικού επιδόματος

Πιο αναλυτικά:

Ειδικό πρόγραμμα δανείων

Σε ισχύ θα τελεί ένα ειδικό πρόγραμμα δανείων για αγορά πρώτης κατοικίας έως 120 τμ και έτος κατασκευής έως το 2007, καταρχάς ύψους 500 εκατ. ευρώ, με συγχρηματοδότηση 375 εκατ. ευρώ από το κράτος από την ΔΥΠΑ και 125 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες.

Στόχος του μέτρου είναι να εξασφαλιστεί επιτόκιο που θα ανέρχεται σε 1% για την αγορά πρώτης κατοικίας σε περιοχές με πιο παλαιά κτίρια, από πολίτες από 25 έως 39 ετών.

Σύμφωνα με τα παραδείγματα που έχουν δοθεί από το κυβερνητικό επιτελείο, ένα ζευγάρι, με ελάχιστη συμμετοχή, θα αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ με μηνιαίες δόσεις 275 ευρώ.

Για την εφαρμογή του μέτρου θεσπίζονται ειδικά εισοδηματικά κριτήρια αντίστοιχα με εκείνα του επιδόματος θέρμανσης, τα οποία επιτρέπουν δανειοδότηση σε όσους έχουν, κατώτατο εισοδηματικό κριτήριο 10.000 ευρώ και ανώτατο εισοδηματικό όριο αντίστοιχο με το επίδομα θέρμανσης. Δηλαδή, ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα 14.000 ευρώ για υπόχρεους που είναι άγαμοι, σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει και εισόδημα 20.000 ευρώ για τους έγγαμους.

Σημειώνεται πως το ποσό προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο.

Παράλληλα:

• Το δάνειο θα είναι άτοκο για τρίτεκνους και πολύτεκνους ή αν ο δικαιούζος αποκτήσει όσο αποπληρώνει 3+ παιδιά.
• Παράλληλα υπάρχει πρόβλεψη για διπλασιασμό του προϋπολογισμού σε περίπτωση εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων.
• Η εφαρμογή θα ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2023

Πρόγραμμα «Κάλυψη» (πρώην Εστία)

Μετά την ολοκλήρωση του «Εστία 1» το Δημόσιο ξεκινά πρόγραμμα μίσθωσης τουλάχιστον 1.000 ιδιωτικών ακινήτων, σε πρώτη φάση, για τρία χρόνια, τα οποία θα διαθέσει με διαδικασίες-εξπρές και πολύ χαμηλό μίσθωμα σε ευάλωτα νοικοκυριά με προτεραιότητα σε πολύτεκνους, τρίτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες.

Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του έτους:

• Έως 12/2022 με την πρόσκληση προς τους ιδιοκτήτες των ακινήτων του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για την καταβολή των μισθωμάτων που λάμβαναν, για επιπλέον 3 έτη.
• Έως 02/2023 πρόσκληση συμμετοχής προς ωφελούμενους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
• Έως 3/2023 ολοκλήρωση επισκευής διαμερισμάτων (όπου χρειάζεται) και έναρξη στέγασης ωφελούμενων.

Όπως ανακοινώθηκε προβλέπεται κάλυψη για 2.500 ωφελούμενους ηλικίας από 25 - 39 ετών και τους δικαιούχους ΕΕΕ.

Πρόγραμμα αξιοποίησης κενών ιδιωτικών κατοικιών

Θα δοθούν ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους 200 εκατ. ευρώ για την μαζική ανακαίνιση 4.00 ακινήτων που έχουν μείνει κενά για μεγάλο χρονικό διάστημα και θα παραχωρηθούν από ιδιοκτήτες για 5+ έτη.

Ωφελούμενοι είναι 10.00 νέοι και ζευγάρια 25-39 ετών που θα κατοικήσουν σε ανακαινισμένα σπίτια.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα:

• Το 4ο τρίμηνο 2022 θα γίνει ο καθορισμός των προδιαγραφών των κατοικιών που θα νοικιαστούν και των κριτηρίων επιλεξιμότητας των ωφελουμένων. την ίδια περίοδο θα είναι και η πρόσκληση προς ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες για παραχώρηση των ακινήτων τους.
• Το 1ο και 2ο τρίμηνο 2023 θα γίνει η επιλογή και ανακαίνιση κατοικιών και η πρόσκληση προς τους ωφελούμενους.
• Το 3ο και 4ο τρίμηνο 2023 θα γίνει η επιλογή των δικαιούχων και η ολοκλήρωση των ανακαινίσεων.
• Το 1ο τρίμηνο 2024 θα γίνει η έναρξη της στέγασης των ωφελούμενων.

Κοινωνική κατοικία για ευάλωτες ομάδες (Πιλοτικό πρόγραμμα)

Στο μέτρο περιλαμβάνεται το κόστος ανακαίνισης 100 διαμερισμάτων και το κόστος αποκατάστασης τυχόν φθορών από τη διαμονή των ωφελουμένων. Τα 70 από αυτά είναι στον Δήμο Αθηναίων και ακόμα 30 στον Δήμο Θεσσαλονίκης.

Οι ωφελούμενοι είναι περισσότεροι από 200 νέους και νέα ζευγάρια έως 39 ετών, με τα κριτήρια υπαγωγής θα καθοριστούς μέχρι τον φετινό Δεκέμβριο.

Όπως αναφέρθηκε, ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 1,5 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ το έργο βρίσκεται στο στάδιο υπογραφής προγραμμάτικών συμβάσεων με τους Δήμους.

Το χρονοδιάγραμμα της υλοποίησης:

• Το 4ο τρίμηνο 2022 θα γίνει οριστικοποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας δικαιούχων.
• Εντός του 2023 θα γίνει η εύρεση, η αξιολόγηση και η τελική επιλογή των κατοικιών.
• Το 2024 θα γίνει η ανακαίνιση διαμερισμάτων και επιλογήτων ωφελούμενων.
• Τέλος το 1ο τρίμηνο του 2025 θα γίνει η έναρξη της διάθεσης των διαμερισμάτων.

Κοινωνική αντιπαροχή

Αξιοποίηση ακινήτων Δημοσίου για παροχή κατοικίας με χαμηλό ενοίκιο. Το μέτρο της κοινωνικής αντιπαροχής αφορά στα δημόσια οικόπεδα και κτήρια. Όπως ανακοινώθηκε, κρατικά αδρανή περιουσιακά στοιχεία θα προσφέρονται σε ιδιώτες κατασκευαστές και εκείνοι, με δικά τους έξοδά, θα κτίζουν σύγχρονες κατοικίες.

Οι μισές θα ενοικιάζονται με χαμηλό ενοίκιο σε νέους μισθωτές, ενώ οι υπόλοιποι χώροι θα αξιοποιούνται εμπορικά από τους ιδιώτες.

Στόχος είναι η ανέγερση 2.500 κοινωνικών κατοικιών για 5.000 ωφελούμενους νέους έως 39 ετών.

Φοιτητικές εστίες και φοιτητικό επίδομα

Ενισχύονται κατά 8.150 οι θέσεις σε πέντε σύγχρονες φοιτητικές εστίες στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής.

Οι χώροι έχουν ήδη καθοριστεί και τα έργα θα γίνουν με ΣΔΙΤ.

Παράλληλα, προβλέπεται η αύξηση του σπουδαστικού επιδόματος στέγης από 1.000 σε 1.500 ευρώ και στα 2.000 ευρώ για φοιτητές που συγκατοικούν.

Δικαιούχοι είναι 50.000 φοιτητές ΑΕΙ και σπουδαστές ΙΕΚ, με προϋπολογισμό στα 75 εκατ. ευρώ.

Όπως σημειώθηκε, η ισχύς του έτους θα είναι αναδρομική, με εφαρμογή από τον Σεπτέμβριο του 2022. Ενώ υπάρχει ειδική πρόνοια για όσους σπουδάζουν στα τρία ακριτικά πανεπιστήμια της χώρας.

«Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» για νέους

Ο νέος κύκλος του «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» θα αφορά 20.000 νέους ηλικίας 18 – 39 ετών και θα είναι στοχευμένο για να αυξηθεί η ιδιοκατοίκηση και να ανακαινιστούν τα παλαιότερα σπίτια, με συνολικό προϋπολογισμό τα 350 εκατ. ευρώ.

Στο «Εξοικονομώ» κάθε δικαιούχος θα λαμβάνει έως και 25.000 ευρώ για ενεργειακές παρεμβάσεις βελτίωσης στο ακίνητό του, με τα ποσοστά επιδότησης να κυμαίνονται από 50% έως και 90%.

Στο «Ανακαινίζω» κάθε δικαιούχος θα λαμβάνει έως και 10.00 ευρώ για παρεμβάσεις ανακαίνισης με ποσοστό επιδότησης 30% για όλους.

Ταυτόχρονα, για την κάλυψη της ίδιας συμμετοχής από τους νέους, στο «Εξοικονομώ» ο δανεισμός θα είναι άτοκος, ενώ για το «Ανακαινίζω» προβλέπεται χαμηλότοκος δανεισμός έως 7.00 ευρώ.

Σημειώνεται πως το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τοποθετεί την έναρξη του προγράμματος τον φετινό Δεκέμβριο.

Golden Visa

«Ενισχυτικό» χαρακτήρα θα έχει το πρόγραμμα «Golden Visa», προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα ακίνητα για τους Έλληνες. Συγκεκριμένα, όπως έχει ανακοινωθεί αυξάνεται το όριο της επένδυσης για τη χορήγηση της συγκεκριμένης άδειας από τα 250.000 ευρώ στα 500.000 ευρώ και στόχος είναι η εφαρμογή βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών για τον περιορισμό των στρεβλώσεων της στεγαστικής αγοράς, με παράδειγμα την Πορτογαλία.