Τι προβλέπει το νέο πλαίσιο ελέγχων και κυρώσεων για τα ανασφάλιστα οχήματα

Το νομοσχέδιο αφορά στην ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2118 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου καθώς και την εφαρμογή του Κανονισμού 2022/858.

Το νομοσχέδιο περιέχει, επίσης, μεταξύ άλλων, διατάξεις που αφορούν:

• Στη θέσπιση κλιμακωτών προστίμων για την εκπρόθεσμη καταβολή των τελών κυκλοφορίας,
• στη διαδικασία αδρανοποίησης και διαγραφής από τα μητρώα οχημάτων,
• στην προσαρμογή στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών μέσων (μετοχών, ομολόγων κ.λπ.) που διακινούνται με χρήση τεχνολογίας blockchain,
• στη διασαφήνιση των διαδικασιών για την εξαγορά διακατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου.

Επιπρόσθετα, με ειδική διάταξη και κατόπιν διαβουλεύσεων με τις εταιρίες διαχείρισης «κόκκινων δανείων» (servicers), διευρύνονται τα κριτήρια ορισμού των ευάλωτων οφειλετών προκειμένου να συμπεριλαμβάνονται πλέον σε αυτούς και οι πολίτες με αναπηρία συνδυαστικά με το εισόδημα και την περιουσία τους.

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε: «Με το νομοσχέδιο που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή προωθούμε μία μεταρρύθμιση που αφορά στην καθημερινότητα εκατομμυρίων πολιτών, μία πρωτοβουλία “κοινής λογικής” η οποία αντιμετωπίζει παθογένειες δεκαετιών σε ό,τι αφορά τον εντοπισμό των ανασφάλιστων οχημάτων. Αξιοποιώντας τα σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία, ενισχύουμε την ασφάλεια στους δρόμους αυστηροποιώντας παράλληλα τις κυρώσεις όπου χρειάζεται. Προωθούμε, έτσι, μία μεταρρύθμιση που φέρνει προ των ευθυνών τους τους ιδιοκτήτες οχημάτων που αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος αλλά και στους υπόλοιπους συνεπείς οδηγούς. Τέλος, με ειδική διάταξη διευρύνουμε τα κριτήρια ορισμού των ευάλωτων συμπολιτών μας συμπεριλαμβάνοντας σε αυτούς πλέον και τα άτομα με αναπηρία, με διευρυμένα όρια εισοδήματος και περιουσίας, κάνοντας πράξη ένα πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύουμε ακόμα περισσότερο τους πολίτες που έχουν πραγματικά ανάγκη στην προσπάθεια τους να αποπληρώσουν τις οφειλές τους».

Ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης, δήλωσε: «Με το νέο νομοσχέδιο για τα ανασφάλιστα οχήματα εκπληρώνουμε τη δέσμευση της Κυβέρνησης να αποκαταστήσει χρονίζουσες αδικίες και στρεβλώσεις στην καθημερινότητα του Έλληνα πολίτη. Από εδώ και πέρα, τελειώνουμε οριστικά με τα ανασφάλιστα οχήματα και, κυρίως, τελειώνουμε με το χάος που συχνά προκαλείται εξαιτίας τους. Με μια σειρά μέτρων και κυρίως όμως με την άμεση ψηφιακή διασταύρωση δεδομένων από τις επιμέρους αρμόδιες υπηρεσίες, το νέο νομοσχέδιο βάζει τέρμα στο χάος. Προστατεύει τους πιο αδύναμους καθώς όντας ανασφάλιστοι κινδυνεύουν με οικονομική καταστροφή σε περίπτωση που είναι υπαίτιοι ατυχήματος και απαλλάσσει τους νομοταγείς συμπολίτες μας, οι οποίοι εγκλωβίζονταν σε έναν κυκεώνα διαδικασιών για να αποζημιωθούν στην περίπτωση ατυχήματος με εμπλοκή ανασφάλιστου οχήματος. Η σημερινή απαράδεκτη ασυδοσία, με τα περίπου 500.000 οχήματα που κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους χωρίς ασφάλεια, με απλήρωτα τέλη κυκλοφορίας ή άλλες οφειλές, πολύ σύντομα θα εκλείψει».

Πιο αναλυτικά, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει 8 παρεμβάσεις που αφορούν σε:

1) Στη διαμόρφωση ενός νέου συστήματος διασταυρώσεων για τον εντοπισμό παραβάσεων προς τις υποχρεώσεις κυκλοφορίας των οχημάτων. Στο πλαίσιο αυτό ενεργοποιείται ένα νέο σύστημα ηλεκτρονικών ελέγχων αξιοποιώντας διαφορετικές βάσεις δεδομένων του Δημοσίου για τον εντοπισμό:

• ανασφάλιστων οχημάτων,
• οχημάτων των οποίων οι ιδιοκτήτες δεν έχουν καταβάλει τα τέλη κυκλοφορίας ή τις οφειλές που μπορεί να προκύψουν σε περίπτωση μεταβίβασης.

Οι έλεγχοι θα διενεργούνται σε εξάμηνη βάση από την ΓΓΠΣ με ηλεκτρονική διασταύρωση δεδομένων από τις βάσεις δεδομένων της ΑΑΔΕ, των Υπουργείων Υποδομών και Μεταφορών, Προστασίας του Πολίτη, Εσωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου, της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών, από το μητρώο Ασφαλισμένων Οχημάτων του Επικουρικού Κεφαλαίου, της Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδος και του ΤAXISnet.

Εφόσον εντοπιστούν παραβάσεις, ειδοποιείται ο κάτοχος της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος και ορίζονται τα εξής πρόστιμα:

• Σε περίπτωση ανασφάλιστου οχήματος:
  • 1.000 ευρώ για τα λεωφορεία και φορτηγά δημόσιας χρήσης,
  • 500 ευρώ για τα επιβατηγά και άλλα οχήματα κάθε φύσης,
  • 250 ευρώ για τα δίκυκλα.
• Σε περίπτωση που διαπιστώνεται οφειλή τελών κυκλοφορίας ενός τουλάχιστον έτους βεβαιώνονται στο σύνολό τους τα οφειλόμενα τέλη κυκλοφορίας μετά του προστίμου που αναλογεί.

Ο ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα ένστασης εντός 5 εργάσιμων ημερών από την επιβολή του προστίμου. Η ένσταση εξετάζεται από την Αρχή που επιβάλλει το αντίστοιχο πρόστιμό της εντός 30 εργάσιμων ημερών. Σε περίπτωση αποδοχής της ένστασης, τα πρόστιμα διαγράφονται. Εφόσον εντός 10 εργάσιμων ημερών από την επομένη της κοινοποίησης της επιβολής προστίμου ή της απορριπτικής απόφασης επί της ένστασης, ο ιδιοκτήτης συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του αναφορικά με την ασφάλιση του οχήματος, τα σχετικά πρόστιμα διαγράφονται.

Σημειώνεται ότι, μετά τη διαπίστωση παράβασης διενεργείται εκ νέου ηλεκτρονικός έλεγχος σε διάστημα από 3 έως 12 μήνες από την επιβολή του προστίμου. Εφόσον διαπιστωθεί ότι ο ιδιοκτήτης δεν έχει συμμορφωθεί μέχρι τον νέο έλεγχο, αφαιρείται η άδεια κυκλοφορίας και οι πινακίδες του οχήματος τα οποία επιστρέφονται μόνο με την προσκόμιση του σχετικού συμβολαίου ασφάλισης ή της βεβαίωσης περί μη οφειλής των τελών κυκλοφορίας, κατά περίπτωση, και της απόδειξης καταβολής του προστίμου.

2) Στην υιοθέτηση κλιμακωτών προστίμων σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής των τελών κυκλοφορίας οχημάτων:

• 25% επί του τέλους αν καταβληθεί εντός του Ιανουαρίου του επομένου έτους από το έτος καταβολής,
• 50% επί του τέλους αν καταβληθεί τον Φεβρουάριο,
• 100% αν καταβληθεί μετά το τέλος Φεβρουαρίου.

Σε κάθε περίπτωση το πρόστιμο δεν μπορεί να υπολείπεται των 30 ευρώ.

3) Στον καθορισμό της διαδικασίας αδρανοποίησης και διαγραφής από τα Μητρώα οχημάτων. Πιο αναλυτικά, τα οχήματα που δεν έχουν ασφαλισθεί, δεν έχουν υποβληθεί σε ΚΤΕΟ και δεν έχουν καταβληθεί γι’ αυτά τέλη κυκλοφορίας τα τελευταία 7 έτη, τίθενται σε καθεστώς προσωρινής αδράνειας. Κατόπιν, ειδοποιούνται οι ιδιοκτήτες των οχημάτων ώστε είτε να προχωρήσουν στην οριστική αδρανοποίηση των οχημάτων και τη διαγραφή τους από τα μητρώα, είτε στη δήλωση ακινησίας τους, είτε, εφόσον προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες, στην επανακυκλοφορία τους. Προβλέπεται, επίσης, η συχνότητα των ελέγχων, οι συνέπειες της προσωρινής και οριστικής αδράνειας και οι κυρώσεις για παραβάσεις των σχετικών ρυθμίσεων.

Σημειώνεται ότι:

• Διευκολύνεται η διαγραφή οχήματος θανόντος που μπορεί να γίνει χωρίς να έχει μεταβιβαστεί το όχημα στους κληρονόμους.
• Σε περίπτωση χρήσης του οχήματος που έχει τεθεί σε οριστική αδράνεια ή έχει διαγραφεί επιβάλλεται στον κάτοχό του πρόστιμο 10.000 ευρώ, καθώς και τα τέλη κυκλοφορίας που αναλογούν στο όχημα για το έτος εντοπισμού.
• Εάν εντοπιστεί σε κυκλοφορία όχημα για το οποίο υποβλήθηκε δήλωση ακινησίας, είτε εντοπιστεί σταθμευμένο σε διαφορετικό σημείο από αυτό, το οποίο έχει δηλωθεί, αίρεται η ακινησία και επιβάλλεται πρόστιμο 10.000 ευρώ από την ΑΑΔΕ πέραν των τελών κυκλοφορίας και του προστίμου μη καταβολής τους. Σημειώνεται ότι ο έλεγχος διενεργείται κατόπιν έκδοσης εντολής ελέγχου ή κατόπιν ηλεκτρονικών διασταυρώσεων από την ΑΑΔΕ με άντληση στοιχείων από τους παραχωρησιούχους αυτοκινητοδρόμων καθώς και μέσω ειδικής εφαρμογής κινητών συσκευών για τη σάρωση πινακίδων.
• Εάν επαναληφθεί η παράβαση εντός πενταετίας το πρόστιμο τριπλασιάζεται και αφαιρείται για 3 έτη το δίπλωμα οδήγησης του ιδιοκτήτη ή κατόχου του οχήματος.

4) Στην καθορισμό ενός συνεκτικού πλαισίου για την ασφάλιση οχημάτων- με ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2118 (L 430) στο εθνικό Δίκαιο που προβλέπει ότι:

• Η υποχρέωση του Επικουρικού Κεφαλαίου να αποζημιώνει ζημιωθέντες από αυτοκινητιστικά ατυχήματα καλύπτει πλέον και τις περιπτώσεις, όπου το όχημα που προκάλεσε τη ζημία ήταν ασφαλισμένο, αλλά η ασφαλιστική εταιρεία έχει τεθεί σε ασφαλιστική εκκαθάριση.
• Το Επικουρικό Κεφάλαιο παρέχει αποζημίωση όταν η ασφαλιστική εταιρεία που έχει πτωχεύσει ή έχει τεθεί σε εκκαθάριση εδρεύει σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και προβλέπεται σχετική διαδικασία αναγωγής).
• Ισχύει ενιαία μορφή στις βεβαιώσεις ιστορικού αξιώσεων αποζημίωσης τρίτων ώστε να καθίσταται εφικτή η εξακρίβωση της γνησιότητάς τους. Υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης ασφάλισης για τα αυτοκίνητα.

5) Στην προώθηση των απαραίτητων διατάξεων για τη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών μέσων (μετοχών, ομολόγων κ.λπ.) που διακινούνται με χρήση τεχνολογίας blockchain. Στόχος είναι η λήψη εφαρμοστικών μέτρων του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/858 σχετικά με τις υποδομές της αγοράς τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού («Distributed Ledger Technology» ή «DLT»). Προς τον σκοπό αυτό:

• διευρύνεται ο ορισμός του χρηματοπιστωτικού μέσου, ώστε να περιλαμβάνει και τα χρηματοπιστωτικά μέσα (μετοχές, ομόλογα κ.λπ.) που διακινούνται μέσω τεχνολογίας blockchain (DLT).
• ορίζεται η αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή του Κανονισμού 2022/858 για τις επιχειρήσεις επενδύσεων και τα πιστωτικά ιδρύματα που διαχειρίζονται πολυμερείς μηχανισμούς διαπραγμάτευσης DLT.
• εισάγονται διατάξεις σχετικά με το πού καταχωρούνται τα χρηματοπιστωτικά μέσα DLT, ποιοι είναι οι δικαιούχοι, πώς μεταβιβάζονται και πώς συστήνονται εμπράγματα δικαιώματα.

6) Στις αλλαγές της διαδικασίας εξαγοράς διακατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου:

• Αλλάζουν οι προϋποθέσεις υποβολής αίτησης εξαγοράς: Συγκεκριμένα καταργείται η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης (το υφιστάμενο πλαίσιο προβλέπει ότι πρέπει να υπάρχει κτίσμα που έχει ανεγερθεί το αργότερο έως την 31η.12.1991 σε περίπτωση 30ετούς κατοχής και το αργότερο έως την 31η.12.1981 σε περίπτωση 40ετούς κατοχής).
• Δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα: Τονίζεται πως σε κάθε περίπτωση δεν τροποποιείται καθόλου, άμεσα ή έμμεσα, η νομοθεσία σε σχέση με την τακτοποίηση αυθαιρέτων.
• Προστίθεται ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος είναι η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τα πέντε τουλάχιστον χρόνια που προηγούνται, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.
• Τίθεται δεκαήμερη προθεσμία για την ενημέρωση του αιτούντος σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά. Η απαίτηση για προσκομιδή αεροφωτογραφιών, καταργείται, καθώς δεν εξετάζεται πλέον η ύπαρξη ή μη ακινήτου.
• Επεκτείνεται η δυνατότητα του Δημοσίου να αποφασίσει εξαίρεση από το δικαίωμα εξαγοράς για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Εντός εξαμήνου τα αρμόδια Υπουργεία θα προσδιορίσουν αιτιολογημένα τις περιοχές ή τα ακίνητα που πρέπει να εξαιρεθούν της διαδικασίας εξαγοράς.
• Επισπεύδεται η προθεσμία υποβολής της συναίνεσης της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου σε 2 μήνες από 3 μήνες, που προβλεπόταν αρχικά.

Το τίμημα εξαγοράς σε ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημοσίου ακινήτου διαμορφώνεται με έκπτωση:

• 50% για αιτούντα που έχει αναγνωρισθεί από πρωτοβάθμιο δικαστήριο ως κύριος του ακινήτου ή που έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
• 70% αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31η.12.2022.

Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Επιπλέον, αναμορφώνεται η Επιτροπή που έχει συσταθεί στη Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας Επιτροπή για την υλοποίηση της εξαγοράς των δημοσίων ακινήτων.

7) Στην αύξηση της διάρκειας της Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας Α.Ε., από 40 σε 67 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της

8) Στην παράταση των συμβάσεων υπαλλήλων με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου της ΑΑΔΕ που έχουν προσληφθεί προκειμένου να συνεισφέρουν στην υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επιπλέον, παρατείνονται έως 31.12.2025, οι συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου του προσωπικού της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών της ΑΑΔΕ. Η παράταση αυτή δεν τις μετατρέπει σε συμβάσεις αορίστου χρόνου.

Παράλληλα, με πρόσθετες διατάξεις που εισάγει το νομοσχέδιο προβλέπεται ότι:

• Κατόπιν διαβουλεύσεων με τους servicers, διευρύνονται τα κριτήρια «ευάλωτων οφειλετών» προκειμένου να συμπεριλαμβάνουν και πολίτες με αναπηρία συνδυαστικά με το εισόδημα και την περιουσία τους. Σημειώνεται ότι θα ακολουθήσει Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας με την οποία θα καθορίζονται οι λεπτομέρειες που αφορούν στην έκδοση της βεβαίωσης ευάλωτου οφειλέτη καθώς και το ποσοστό αναπηρίας και τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα εισαχθούν στον ορισμό των ευάλωτων οφειλετών.
• Αποδίδεται στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας η κυριότητα του Στρατοπέδου Μαρκόπουλου στα Χανιά προκειμένου να παραχωρηθεί στη συνέχεια στον Δήμο Χανίων.
• Παρατείνεται η εξαίρεση υποχρέωσης προσκόμισης φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας και πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ από την ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα ΑΒΕΕ) προκειμένου να ολοκληρώνει τις συναλλαγές της.
• Οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου μετά διατηρούν το μισθολογικό τους καθεστώς μετά την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης και έως την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης.
• Για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους που παράλληλα είναι και συνταξιούχοι, δεν υπολογίζεται το ποσό της σύνταξης που λαμβάνουν στο μισθολογικό καθεστώς τους.