Πρωτογενές πλεόνασμα άνω των 6 δισ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό

Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για τους πρώτους δέκα μήνες του έτους παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 477 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 3,48 δισ. ευρώ, που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4,77 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών τα στοιχεία εκτέλεσης των εσόδων έως και τον μήνα Σεπτέμβριο έχουν ενσωματωθεί στο Draft Budgetary Plan, που κατατέθηκε στα μέσα Οκτωβρίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία είναι παρόμοια με αυτά που έχουν προβλεφθεί στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού.

• Δείτε εδώ αναλυτικά τα προσωρινά στοιχεία:

Σημειώνεται, ωστόσο, ότι το δελτίο εκτέλεσης Κρατικού Προϋπολογισμού παρουσιάζει τις διαφορές σε σχέση με την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και όχι με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού ή το Draft Budgetary Plan.

Συνεπώς για τους μήνες Ιανουάριο-Σεπτέμβριο η διαφορά με το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, στο οποίο έχουν ενσωματωθεί τόσο η εκτέλεση των εσόδων, όσο και των δαπανών είναι μηδενική.

Καθαρά έσοδα

Την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 53,929 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 867 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ, καθώς και τη μη είσπραξη:

α) του τιμήματος, ύψους 1,49 δισ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη και

β) της τρίτης δόσης ύψους 1,71 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Σεπτέμβριο.

Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες εσόδων σημειώθηκε υπερεκτέλεση, που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του δεκάμηνου, καθώς και στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχαν προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2023.

Επιπλέον:

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 50,82 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3,92 δισ. ευρώ ή 8,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5,55 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 545 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5 δισ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,8 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 881 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,69 δισ. ευρώ).

Σημειώνεται πως η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Ειδικότερα, τον Οκτώβριο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,63 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 844 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5,9 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 832 εκατ. ευρώ ή 16,4% έναντι του στόχου. Εκτιμάται ότι η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται σε αυξημένα έσοδα ΦΠΑ, καθόσον το μήνα Οκτώβριο υποβάλλονται οι τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις που αντανακλούν, μεταξύ άλλων, τον αυξημένο κύκλο εργασιών λόγω της τουριστικής κίνησης της καλοκαιρινής περιόδου, καθώς και τα αυξημένα έσοδα του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 564 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 16 εκατ. ευρώ από τον στόχο (581 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 107 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ από τον στόχο (90 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2023 ανήλθαν στα 54,4 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2,14 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (56,54 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 767 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών τόκων κατά 2.132 εκατ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 941 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1,17 δισ. ευρώ.

Ως αξιοσημείωτες πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 786 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass και της επέκτασης αυτού, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καλύφθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 7,73 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 1,19 δισ. ευρώ, λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1,84 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 116 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, τη δημιουργία δικτύου νοσηλευτών για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και τη νοσηλευτική βοήθεια στα ύποπτα κρούσματα κορωνοϊού κατ’ οίκον και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου:

«Για τον μήνα Οκτώβριο, όπου υποβάλλονται από τις επιχειρήσεις οι τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις που αντανακλούν, μεταξύ άλλων, τον αυξημένο κύκλο εργασιών λόγω της τουριστικής κίνησης της καλοκαιρινής περιόδου, καθώς και τα αυξημένα έσοδα του Φόρου Εισοδήματος, η υπέρβαση έναντι της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2023 είναι 832 εκατ. ευρώ, ωστόσο σημαντικό μέρος αυτών έχουν ληφθεί υπόψη στους στόχους του Προσχεδίου Προϋπολογισμού.

Συγκεκριμένα, σε σχέση με τους αναθεωρημένους στόχους του Προσχεδίου Προϋπολογισμού και του Draft Budgetary Plan, η υπέρβαση για τον μήνα Οκτώβριο (και συνεπώς για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023) ανέρχεται σε 300 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού και το Draft Budgetary Plan έχουν ληφθεί υπόψη όλα τα επιπλέον μέτρα που έχουν υλοποιηθεί εντός του 2023 (βλέπε πρώτο συμπληρωματικό προϋπολογισμό 700 εκατ. ευρώ για market pass, δαπάνες υγείας, μισθολόγιο μελών ΔΕΠ, κόστος αυτοδιοικητικών εκλογών κ.λπ.), όσα έχουν εξαγγελθεί στη ΔΕΘ και υλοποιούνται το επόμενο διάστημα (ενίσχυση συνταξιούχων που έχουν προσωπική διαφορά, market pass για τις πληγείσες περιοχές, επίδομα θέρμανσης, επιστροφή ΕΦΚ Diesel στους αγρότες, αύξηση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος κτλ.), καθώς και οι αποζημιώσεις για τις φυσικές καταστροφές (βλέπε δεύτερο συμπληρωματικό προϋπολογισμό 600 εκατ. ευρώ).

Συνολικά όπως αποτυπώνεται στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, οι δαπάνες κρατικού προϋπολογισμού σε δεδουλευμένη βάση για το 2023 εμφανίζονται αυξημένες 2,8 δισ. ευρώ έναντι των προβλέψεων της εισηγητικής έκθεσης».