Τα δέκα αντίδοτα κατά της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου

Το οικονομικό επιτελείο θέλει να νομοθετήσει τα δέκα «αντίδοτα» που περιλαμβάνει ο δεύτερος άξονας της κυβερνητικής πολιτικής για την οικονομία και προβλέπει την ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS, την ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης και την ψηφιοποίηση πληθώρας φορολογικών διαδικασιών - μεταξύ άλλων.

Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής αποτελεί διαχρονικά σταθερή επιδίωξη όλων των κυβερνήσεων. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο φαίνεται να έχουν γίνει κάποια βήματα και όπως προκύπτει βάσει τις μετρήσεις που έχουν γίνει από την Κομισιόν, αλλά και τις εκτιμήσεις από την ελληνική κυβέρνηση.

Συγκεκριμένα την τελευταία 4ετία έχουν προκύψει επιπλέον έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό, σε σταθερή βάση, της τάξεως των 2,5 δισ. ευρώ.

Πηγές από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι στόχος είναι το 2026 το επιπλέον ποσό που θα προκύψει για τον κρατικό κορβανά σε μόνιμη και ετήσια βάση να είναι επιπλέον 2 δισ. ευρώ.

Τα εν λόγω επιπλέον αυτά έσοδα σε συνδυασμό με την μεγέθυνση της οικονομίας, θα καλύψουν μέρος ή το σύνολο των πιθανών επιπλέον κοινωνικών παροχών ή μείωσης της φορολογίας, μάλιστα, οι υπολογισμοί γίνονται με βάση το κενό ΦΠΑ, όπως αυτό μετριέται από την Κομισιόν. Όπως σημειώνουν πηγές από το υπουργείο Οικονομικών είναι και το μόνο αντικειμενικό στοιχείο που μπορεί να μετρήσει την φοροδιαφυγή.

Τα δέκα όπλα στην φαρέτρα του υπουργείου

1. Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS

Σε πρώτη φάση ο σχεδιασμός προβλέπει την ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024, μια διαδικασία που αφορά 450.000 περίπου επιχειρήσεις. Έτσι θα πιστοποιείται ότι κάθε συναλλαγή POS θα καταγράφεται στην ταμειακή μηχανή και τα δεδομένα θα διαβιβάζονται σε σχεδόν πραγματικό χρόνο στην ΑΑΔΕ.

Σε δεύτερο χρόνο το οικονομικό επιτελεί επιθυμεί να επεκτείνει την υποχρεωτικότητα της χρήσης των POS και σε άλλα επαγγέλματα της λιανικής αγοράς που αυτή την στιγμή «απέχουν».

2. Υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια

Τα ηλεκτρονικά τιμολόγια καθίστανται υποχρεωτικά μέσα στο 2024, ώστε οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο.

Σε πιλοτική βάση θα τεθεί από τις αρχές του 2024 η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, το οποίο θα γίνει υποχρεωτικό μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.

Παράλληλα αυξάνονται, αυτοματοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι έλεγχοι των φορολογικών αρχών.

3. Καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων (myDATA)

Προς την καθολική τους εφαρμογή οδηγούνται και τα ηλεκτρονικά βιβλία (myDATA), με το οικονομικό επιτελείο να τονίζει πως τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση που καταγράφεται μέσω του myDATA και της διασύνδεσης ταμειακών - POS).

Σημειώνεται πως σύμφωνα με τον σχεδιασμό ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA.

4. Αγοραπωπωλησία ακινήτων μόνο με τραπεζικές συναλλαγές

Θεσμοθετείται η υποχρέωση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής.

Στόχος είναι να καταργηθεί η δυνατότητα αγοράς ακινήτων με μετρητά, η οποία συντηρεί φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Σημειώνεται πως σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY τον Μάρτιο του 2021, συνολικά οι μεταβιβάσεις που έγιναν αποκλειστικά ή εν μέρει με μετρητά αποτελούν το 24,9% του συνόλου των μεταβιβάσεων, δηλαδή μία στις τέσσερις συναλλαγές.

5. Αυξάνεται το πρόστιμο χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ

Αυξάνεται το πρόστιμο χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής, με ενίσχυση των ελέγχων για εφαρμογή του μέτρου μέσω ψηφιακής πληροφόρησης.

6. Πληρωμή κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων με «pass»

Θεσμοθετείται η πληρωμή των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων, όπως τα επιδόματα τέκνων, το επίδομα γέννησης, τα επιδόματα ανεργίας, στην πλειοψηφία τους μέσω χρεωστικών καρτών.

Σε συνδυασμό με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει την διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία και ενίσχυση των ορισμένων στόχων.

7. Αποκλεισμό των παραβατών λαθρεμπορίας καυσίμων

Αποκλείονται οι παραβάτες λαθρεμπορίας από συνεργασία με όλες τις εταιρίες εμπορίας καυσίμων, με νομοθετική ρύθμιση με την οποία θεσμοθετείται η υποχρέωση λήψης μέτρων δέουσας επιμέλειας στην εφοδιαστική αλυσίδα καυσίμων, η δημιουργία μητρώου παραβατών και η απαγόρευση συνεργασίας με παραβάτες λαθρεμπορίας.

Στόχος είναι το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο να ενισχύσει την υποχρέωση και την ευθύνη όσων συμμετέχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα καυσίμων να προβαίνουν στους αναγκαίους ελέγχους για τα πρόσωπα με τα οποία συναλλάσσονται και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου.

8. Βραχυχρόνια Μίσθωση - Νέος Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας

Δημιουργείται νέος Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ειδικά για Βραχυχρόνια Μίσθωση και πλέον όλα τα νομικά πρόσωπα και τα φυσικά που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούνται σε έναρξη ή προσθήκη δραστηριότητας με βάση τον νέο ΚΑΔ.

Σημειώνεται πως σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, αυστηροποιείται το πρόστιμο και ορίζεται, ανά χρήση, σε 50%, των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το ανωτέρω πρόστιμο θα διπλασιάζεται.

9. Βραχυχρόνια Μίσθωση - Έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα με τρία ή περισσότερα ακίνητα

Υποχρεωτική θα είναι η έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Με την συγκεκριμένη παρέμβαση οι ιδιώτες που αναρτούν προς μίσθωση (ή υπεκμίσθωση) τρία ή περισσότερα ακίνητα σε ψηφιακή πλατφόρμα, θα καθίστανται επιχειρήσεις (ατομική ή νομικό πρόσωπο) και θα υποχρεούνται σε έναρξη όπως υποχρεούνται ήδη τα νομικά πρόσωπα που ασκούν την συγκεκριμένη δραστηριότητα, (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Μητρώου Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ συνολικά θα κληθούν να καταβάλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα, εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση.

10. Βραχυχρόνια Μίσθωση - Επιβολή ΦΠΑ, Τέλους Παρεπιδημούντων και τέλους αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που αντικαθιστά το φόρο διαμονής

Για τους εκμισθωτές/ υπεκμισθωτές νομικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις με ΚΑΔ βραχυχρόνιας μίσθωσης:

α) το εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα υπόκειται σε ΦΠΑ,

β) θα υπόκεινται σε τέλος Παρεπιδημούντων και

γ) θα υπόκεινται σε τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που αντικαθιστά το φόρο διαμονής.

Επισημαίνεται ότι το νέο τέλος που αντικαθιστά το φόρο διαμονής, θα ισχύει και για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις των εκμισθωτών/υπεκμισθωτών φυσικών προσώπων (ιδιωτών) με ένα ή δύο ακίνητα