Αποζημιώσεις και υποδομές: Τι φέρνει ο προϋπολογισμός για τους πληγέντες από φυσικές καταστροφές
Μια σειρά από δημοσιονομικές παρεμβάσεις αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών των φυσικών καταστροφών, με φόντο την κλιματική κρίση, περιλαμβάνει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2024 που κατατέθηκε σήμερα 2/10 στη Βουλή.
Τρεις είναι παρεμβάσεις που ξεχωρίζουν καθώς καλύπτουν τους βασικούς άξονες αναφοράς στον σχεδιασμό της κυβέρνησης για την κάλυψη των αναγκών, την απόδοση αποζημιώσεων και τη βελτίωση των υποδομών, μεταξύ άλλων.
1. Προτεραιότητα είναι η άμεση κάλυψη των αναγκών για την καταβολή αποζημιώσεων (πρώτη αρωγή και αγροτικές αποζημιώσεις) καθώς και επισκευές και βελτιώσεις υποδομών.
Η χρηματοδότηση των σχετικών δαπανών διασφαλίζεται με την ψήφιση συμπληρωματικού προϋπολογισμού, συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ:
- 450 εκατ. ευρώ στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ και
- 150 εκατ. ευρώ στον τακτικό προϋπολογισμό,
ενώ παράλληλα θα αξιοποιηθούν οι πόροι του ΕΣΠΑ 2014 - 2020, του ΤΑΑ, το οποίο αναθεωρείται εκ νέου, και του ΕΣΠΑ 2021 - 2027 για την αποκατάσταση των υποδομών.
Οι πιστώσεις του συμπληρωματικού Προϋπολογισμού χρησιμοποιούνται για μέτρα όπως:
- Η ενίσχυση μέσω του arogi.gov.gr για πρώτες ανάγκες, ζημιές σε οικοσκευή και απλές επισκευαστικές εργασίες έως 6.600 ευρώ.
- Η πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής κτιρίων που υπέστησαν βλάβες έως 10.000 ευρώ και εν συνεχεία η στεγαστική συνδρομή ύψους 80% επί του κόστους επισκευής ή ανακατασκευής των κτιρίων.
- Η επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης από 300 έως 500 ευρώ το μήνα.
- Η αναστολή συμβάσεων εργασίας με αποζημίωση ειδικού σκοπού προς τους εργαζόμενους των πληγεισών επιχειρήσεων.
- Η πρώτη αρωγή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις ύψους έως 4.000 ευρώ και εν συνεχεία η αποζημίωση 70% της εκτιμηθείσας ζημιάς σε στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης όπως μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα.
- Οι αποζημιώσεις προς πληγείσες αγροτικές εκμεταλλεύσεις που περιλαμβάνει τόσο αποζημίωση 70% της εκτιμηθείσας ζημιάς σε στοιχεία ενεργητικού της αγροτικής εκμετάλλευσης όπως μηχανολογικό εξοπλισμό, έγγειο κεφάλαιο, πρώτες ύλες και εμπορεύματα, όσο και η αποζημίωση της τρέχουσας παραγωγής μέσω του ΕΛΓΑ.
2. Προϋπολογίζονται από το 2024 και εφεξής πόροι ύψους 600 εκατ. ευρώ στο εθνικό ΠΔΕ, ώστε να καλύπτονται σε μόνιμη βάση οι δαπάνες κρατικής αρωγής έναντι φυσικών καταστροφών, αυξάνοντας το ύψος διαθέσιμων κονδυλίων για αυτόν τον σκοπό κατά 300 εκατ. ευρώ, για να καλυφθούν τόσο οι υπόλοιπες αποζημιώσεις της τρέχουσας καταστροφής αλλά και πιθανές μελλοντικές καταστροφές τα επόμενα έτη.
Για τον σκοπό αυτό, επιβάλλεται τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, συμπληρωματικά του φόρου διαμονής στα τουριστικά καταλύματα και στη βραχυχρόνια μίσθωση.
Αυτό κλιμακώνεται από 1 ευρώ ανά διανυκτέρευση σε καταλύματα 1 έως 2 αστέρων, στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, 1,5 ευρώ στη βραχυχρόνια μίσθωση και φτάνει έως τα 6 ευρώ στα ξενοδοχεία 5 αστέρων. Το όφελος από αυτό το τέλος υπολογίζεται σε 240 εκατ. ετησίως και χρησιμοποιείται για την ανωτέρω μόνιμη αύξηση του λογαριασμού που καλύπτει το κόστος αποκατάστασης από τις φυσικές καταστροφές.
3. Από το 2024 καθίσταται υποχρεωτική η ιδιωτική ασφάλιση σε επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 2 εκατ. ευρώ.
Η ασφάλιση θα πρέπει να καλύπτει πλημμύρες, σεισμούς και πυρκαγιές και να αφορά στο κτήριο, στα μηχανήματα, στον εξοπλισμό και στα αποθέματα.
Υπενθυμίζεται ότι εφαρμόζεται μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες φυσικών προσώπων που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές για το σύνολο του έτους, με δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024.