Σπάνιες Γαίες στην Ελλάδα: Γάλλιο, γερμάνιο και αντιμόνιο φέρνουν στρατηγική αυτονομία

Πρόκειται για ύλες που είναι απαραίτητες για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση και οι οποίες μπορούν να δώσουν το πλεονέκτημα στη χώρα, στους τομείς της οικονομίας, της πράσινης ενέργειας και της τεχνολογίας.

Μάλιστα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Handelsblatt, η Ελλάδα θα μπορούσε να καλύψει τις ευρωπαϊκές ανάγκες σε γάλλιο - ένα μέταλλο που προς το παρόν προμηθεύεται κυρίως από την Κίνα – και να αποκτήσει κομβικό ρόλο στη διαδικασία της «απεξάρτησης» της ΕΕ από τρίτες «ασταθείς» χώρες.

Η σημασία των σπάνιων γαιών είναι εξαιρετικά μεγάλη και η κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα το απέδειξε αυτό, καθώς ένα «μπλόκο» στα φορτία προκάλεσε αλυσιδωτή αντίδραση στη βιομηχανία, το εμπόριο, την υγεία, την τεχνολογία, φτάνοντας να δημιουργεί ελλείψεις σε προϊόντα της καθημερινότητας, την κατασκευή ημιαγωγών (μικροτσίπ), φωτοβολταϊκών ή ανεμογεννητριών ή μπαταριών και να «ψαλιδίζει» μέχρι και τα εταιρικά κέρδη παγκοσμίως.

Μάλιστα, μόλις τον Ιούλιο του 2023, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης έκαναν λόγο για μια νέα «απειλή» για την «πράσινη μετάβαση» της Ευρώπης και την βιομηχανική παραγωγή στις ΗΠΑ, από την πιο πρόσφατη επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές γαλλίου και γερμάνιου από την Κίνα.

• Δείτε με ένα κλικ εδώ τον Ψηφιακό Χάρτη Κοιτασματολογικών Γεωτρήσεων της χώρας

Οι σπάνιες γαίες στην ατζέντα του ΥΠΕΝ

Σύμφωνα με την υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, είναι απαραίτητη η ανάγκη υλοποίησης μιας βιώσιμης πρόσβασης σε κρίσιμες και στρατηγικές πρώτες ύλες σε επίπεδο Ευρώπης, καθώς και η βελτίωση της ανθεκτικότητας των σχετικών εφοδιαστικών αλυσίδων.

Όπως σημείωσε, οι προωθούμενες δράσεις της κυβέρνησης που περιλαμβάνουν τρεις άξονες προτεραιοτήτων: έρευνα – προσέλκυση επενδυτών – επιτάχυνση στην αδειοδοτική διαδικασία και τόνισε πως η εθνική νομοθεσία θα πρέπει να είναι συνεπής και να γίνεται με βάση τον Ευρωπαϊκό κανονισμό για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες.

Για τον λόγο αυτό η κυρία Σδούκου ανακοίνωσε τη σύσταση Ειδικής Ομάδας Εργασίας, η οποία θα επεξεργαστεί σχέδιο τροποποιήσεων των διατάξεων του Μεταλλευτικού Κώδικα (Μ.Κ), με βασικό στόχο τη διευκόλυνση των επενδύσεων στον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο, όσο αφορά στα κρίσιμα και στρατηγικά ορυκτά.

Γάλλιο. Ένας κρυμμένος θησαυρός στην Βοιωτία

«Στα βουνά της Βοιωτίας υπάρχει ένας κρυμμένος θησαυρός. Εκεί η εταιρεία Αλουμίνιον της Ελλάδος (σ.σ. Μυτιληναίος) λειτουργεί τα μεγαλύτερα ορυχεία βωξίτη στην Ευρώπη» γράφει η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt και σημειώνει πως ο βωξίτης που εξορύσσεται στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα πλούσιος όχι μόνο σε αλουμίνιο, αλλά και σε γάλλιο».

Την είδηση επιβεβαίωσε και ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, πρόεδρος, διευθύνων σύμβουλος και κύριος μέτοχος της Mytilineos Holdings, ο οποίος δηλώνει πως «θα μπορούσαμε να καλύψουμε τη ζήτηση σε γάλλιο ολόκληρης της ΕΕ».

Αξίζει να σημειωθεί πως η εταιρεία λειτουργεί εδώ και τέσσερα χρόνια ένα πιλοτικό έργο παραγωγής γαλλίου στον Άγιο Νικόλαο στην κεντρική Ελλάδα, το οποίο θα μπορούσε να εξορύττει περίπου 60 τόνους γαλλίου, την ώρα που η ζήτηση της ΕΕ για την συγκεκριμένη κρίσιμη πρώτη ύλη ανέρχεται σε περίπου 40 τόνους ετησίως.

«Ο ελληνικός βωξίτης είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε γάλλιο και σπάνιες γαίες όπως το σκάνδιο, το λανθάνιο και άλλα» εξηγεί σχετικά ο Ευάγγελος Μυτιληναίος σε συνέντευξη του.

Επισημαίνεται πως το γάλλιο είναι απαραίτητο για πολυάριθμες εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας, καθώς υπάρχει στα smartphones, στις ηλιακές κυψέλες, σε όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα, καθώς και σε τσιπ υπολογιστών.

Γερμάνιο. «Οδηγός» το πρόγραμμα στους Μολάους Λακωνίας

Οι Μολάοι Λακωνίας θα πρωταγωνιστήσουν στην έρευνα για τις πρώτες ύλες τα επόμενα χρόνια, καθώς το πρότζεκτ του κοιτάσματος γερμανίου θα αποτελέσει τον «οδηγό» για την έρευνα αντιμονίου, μεταξύ άλλων και σύντομα θα ενταχθεί σε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα.

Μάλιστα, σε μια έκθεση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρεται ότι το γερμάνιο είναι μεταξύ των είκοσι κορυφαίων πρώτων υλών για τις χώρες μέλη της, που έχουν χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως κρίσιμα μέταλλα, λόγω του κινδύνου έλλειψης εφοδιασμού.

Το γερμάνιο είναι σημαντικό ημιαγώγιμο υλικό, ενώ ενώσεις του χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, για τις τηλεπικοινωνιακές οπτικές ίνες, ως καταλύτες πολυμερισμού, αλλά και σε φωτοβολταϊκά, ενώ ευρύτατη χρήση έχει και σε διάφορους τομείς της χημικής βιομηχανίας και τη μεταλλουργία.

Πιο αναλυτικά, όσον αφορά στις χρήσεις και τις εφαρμογές, το γερμάνιο είναι το δεύτερο σε τεχνολογικό και εμπορικό ενδιαφέρον, μετά το πυρίτιο, ημιαγώγιμο υλικό (semiconductor). Κατά τη διάρκεια του 2010 σε παγκόσμιο επίπεδο, το γερμάνιο, είτε ως στοιχειακό είτε ως οξείδιο ή τετραχλωρίδιο, χρησιμοποιήθηκε κατά 30% στην κατασκευή του πυρήνα των οπτικών ινών, κατά 25% στους φακούς υπέρυθρων φωτογραφικών μηχανών, κατά 25% ως καταλύτης πολυμερισμού για την παραγωγή τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου, κατά 15% σε ηλεκτρονικές συσκευές και φωτοβολταϊκά και κατά 5% σε άλλες εφαρμογές στη μεταλλουργία, σε φωσφορίζοντα υλικά και σε αντικαρκινικά φάρμακα.

Αντιμόνιο. Έρχεται διαγωνισμός για την εκμίσθωση μεταλλευτικού χώρου

Μιλώντας στο συνέδριο «Greek specific issues: New raw materials industrial projects in Greece», η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου προανήγγειλε την έναρξη διαγωνισμού για την εκμίσθωση μεταλλευτικού χώρου προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη και εκμετάλλευση κοιτάσματος αντιμονίου, ορυκτό που εμπεριέχεται σε όλους τους καταλόγους της ΕΕ από το 2011 έως σήμερα ως κρίσιμο στρατηγικό μέταλλο.

Είναι το δεύτερο σημαντικό στοιχείο που εκτιμάται πως έχει σε μεγάλη ποσότητα η χώρα μας, όπως πρόσφατα ανέφερε ο υπουργός ΠΕΝ, Θοδωρής Σκυλακάκης, στο συμβούλιο υπουργών ενέργειας της ΕΕ και πρόκειται να ενισχύσει την παρουσία της Ελλάδας στην αγορά, καθώς η Ευρώπη είναι πρόθυμη να στηρίξει κάθε προσπάθεια παραγωγής του εσωτερικά.

Σημειώνεται πως μέχρι στιγμής, τεράστιο ποσοστό της τάξης του 87% της παγκόσμιας παραγωγής αντιμονίου προέρχεται από την Κίνα.

Διευκρινίζεται πως το συγκεκριμένο στοιχείο χρησιμοποείται για πυρίμαχα υλικά, βαφές, καθώς και στην υαλουργία, τις μπαταρίες και τους ημιαγωγούς.