Έρχονται επενδύσεις 164 δισ. ευρώ στην πράσινη ενέργεια έως το 2030

Στόχος του Εθνικού Σχεδίου που θα παρουσιάσει η χώρα στην Κομισιόν τον ερχόμενο Οκτώβριο, μετά τις οριστικές προτάσεις των φορέων, είναι η πράσινη μετάβαση της χώρας, η ενίσχυση των ΑΠΕ, η ενεργειακή αναβάθμιση και εξοικονόμηση σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας και όλα αυτά σε ένα αυστηρό χρονικό πλαίσιο που δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια καθυστερήσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνει το προσχέδιο που έλαβαν οι φορείς τις αγοράς για διαβούλευση και αναμένεται να διαμορφώσει την τελική μορφή του Σχεδίου, η μέση ετήσια επένδυση που θα απαιτηθεί για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας υπολογίζεται στα 20,7 δισ. ευρώ, μαζί με τις καταναλωτικές δαπάνες για αγαθά προηγμένης τεχνολογίας.

Ενώ για την πενταετία 2025-2030 το αντίστοιχο ποσό εκτιμάται στα 24,7 δισ. ευρώ, από τα οποία το 52% αφορά στην ετήσια συμμετοχή των νοικοκυριών. Μάλιστα, από αυτά, τα 4 δισ. ευρώ αφορούν δαπάνες για τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης, τα οποία, όπως αναφέρεται στο κείμενο του προτεινόμενου ΕΣΕΚ, θα στηριχθούν με «ενισχυμένα» προγράμματα, ακολουθώντας το πρότυπο του «Εξοικονομώ».

Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του επικαιοποιημένου ΕΣΕΚ, το 2% των επενδύσεων ή 400 εκατ. ευρώ αφορά τον δημόσιο τομέα, το 12% ή 7,3 δισ. ευρώ αφορά στον εξηλεκτρισμό των μεταφορών, το 8% ή 1,7 δισ. ευρώ θα γίνει στον ιδιωτικό τομέα και το 26% ή 3,6 δισ. ευρώ αφορά επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα.

ΑΠΕ και αντλίες θερμότητες παντού

ΑΠΕ: Πρωταγωνιστικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση της χώρας έχουν οι ΑΠΕ και σύμφωνα με το επικαιροποιημένο ΕΣΕΚ που έχουν λάβει οι φορείς, ο στόχος για τη συμμετοχή τους στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας ανέρχεται στο 44%. Και στο 78%, όσον αφορά στην ηλεκτροπαραγωγή. Ποσοστά ελαφρώς μειωμένα σε σχέση με το πρώτο προσχέδιο, το οποίο προέβλεπε 45% και 80% αντίστοιχα.

Ειδικότερα, στα 13,4 GW έχει οριστεί ο στόχος για την ισχύ των φωτοβολταϊκών πάρκων που θα βρίσκονται σε λειτουργία στο τέλος της δεκαετίας και στα 7,6 GW ανέρχεται ο στόχος για την ισχύ των χερσαίων αιολικών.

Αντλίες θερμότητας: Στόχος του νέου ΕΣΕΚ είναι το 17% των κατοικιών να έχουν τοποθετήσει αντλίες θερμότητας έως το 2030, το 53% έως το 2040 και το 91% έως το 2050.

Ενώ, υψηλότερα είναι τα ποσοστά – στόχος για τα κτίρια υπηρεσιών, για τα οποία ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την εγκατάσταση αντλιών στο 69% έως το 2030, στο 84% έως το 2040 και στο 90% στα μέσα του αιώνα.

Τα νέα προγράμματα ενίσχυσης

Παράλληλα, τονίζεται ότι η επίτευξη βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας απαιτεί σημαντική αύξηση των δαπανών των νοικοκυριών σε επενδύσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και σε αγορά διαρκών αγαθών, όπως συσκευών και αυτοκινήτων προηγμένης τεχνολογίας, ωστόσο η μειωμένη ρευστότητα και η ελλιπής πρόσβαση σε δανεισμό των νοικοκυριών μεσαίου και χαμηλού εισοδηματικού επιπέδου ενδέχεται αποθαρρύνουν τις επενδύσεις που απαιτούνται.

Για να αποφευχθεί αυτό το σενάριο, στο ΕΣΕΚ υπογραμμίζεται ότι είναι απαραίτητη η εφαρμογή προγράμματος επιδοτήσεων στο πρότυπο των «Εξοικονομώ», «Ανακυκλώνω» και «Ανακαινίζω.

Μάλιστα, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο ΕΣΕΚ για να επιτευχθεί η τιμή – στόχος για τη διείσδυση των αντλιών θερμότητας θα πρέπει το ετήσιο ποσοστό των κατοικιών που θα αναβαθμίζεται ενεργειακά να αυξηθεί σε 1,4% το 2030 από 0,8% σήμερα. Αυτό σημαίνει πως θα χρειασθεί να αναπτυχθεί εξειδικευμένο πρόγραμμα στήριξης της διείσδυσής τους στην αγορά, κάτι που επιβεβαιώνει και το προσχέδιο του ΕΣΕΚ. Αντίστοιχα νέα προγράμματα ενίσχυσης ενδέχεται να δημιουργηθούν και για τις μικρές επιχειρήσεις και τις καινοτόμες πράσινες επενδύσεις.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά χρειάζεται να ενισχυθούν στο μέλλον προγράμματα που περιλαμβάνουν ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, καθώς η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη που απαιτείται για την «πράσινη μετάβαση» για τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης εκτιμάται στα 4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025 – 2030.