Έξι κρίσιμα θέματα για το φάρμακο στην πρώτη συνάντηση με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη

Ο ΣΦΕΕ ιεραρχεί έξι θέματα, με πρώτο και κύριο τον εξορθολογισμό της δημόσιας φαρμακευτικής χρηματοδότησης.

Με τις υποχρεωτικές επιστροφές (clawback, rebate, εκπτώσεις στη διαπραγμάτευση) να ξεπερνούν συνολικά τα 2 δισ. ευρώ για το 2022, οι φαρμακευτικές εταιρείες θα παραθέσουν στοιχεία στον υπουργό Υγείας για να αποδείξουν ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ε.Ε που μείωσε τη συνολική χρηματοδότηση του φαρμάκου κατά 16,4% το διάστημα 2013-2021, τη στιγμή που οι άλλες χώρες την αύξησαν από 8,8% έως 77,6% (σ.σ. διαθέσιμα στοιχεία από 17 χώρες). Σημειώνεται ότι η τάση στην αγορά του φαρμάκου είναι αυξητική, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξησης της νοσηρότητας, αλλά και των νέων καινοτόμων και ακριβών θεραπειών που εισάγονται στα συστήματα υγείας.

Η σημαντική υστέρηση της δημόσιας χρηματοδότησης στην Ελλάδα, οδηγεί σε αυξημένες επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας που αγγίζουν το 47% της συνολικής δαπάνης. Την ίδια ώρα, σταθερή παραμένει και σίγουρα δεν μειώνεται η συμμετοχή των ασφαλισμένων στα αποζημιούμενα φάρμακα, σε ποσοστό 11% ή 689 εκατ. ευρώ.

Ο εξορθολογισμός της δημόσιας χρηματοδότησης, κατά τον ΣΦΕΕ, πρέπει να λάβει υπόψη την αυξανόμενη δαπάνη για την κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών, η οποία για το 2022 ξεπέρασε τα 320 εκατ. ευρώ. Το ίδιο ισχύει και για τη δαπάνη του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), η οποία για το 2022 έφτασε τα 200 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό επιβαρύνει τον κλειστό προϋπολογισμό του φαρμάκου, όμως το ΙΦΕΤ δεν καταβάλλει clawback για την υπέρβαση της δαπάνης -την οποία και το ίδιο δημιουργεί σε ένα βαθμό.

Άμεσα συνδεδεμένο με τα παραπάνω, είναι το δεύτερο ζήτημα, η πρόσβαση στην καινοτομία. Η φαρμακοβιομηχανία έχει προτείνει τη δημιουργία ενός Ταμείου Καινοτομίας, ώστε το ελληνικό σύστημα υγείας να μπορεί να χρηματοδοτήσει την πρόσβαση των ασθενών στις ακριβές, καινοτόμες θεραπείες που θα έρθουν τα επόμενα χρόνια. Μέσα στην πενταετία αναμένεται να πάρουν έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, χίλια περίπου σκευάσματα (κυρίως στην ογκολογία) το κόστος των οποίων θα δυσκολέψει ακόμα και τα πιο ισχυρά ευρωπαϊκά συστήματα υγείας. Ο προηγούμενος υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, είχε βρει θετική την πρόταση του ΣΦΕΕ, ωστόσο δεν προχώρησε η δημιουργία του Ταμείου.

Τρίτο ζήτημα είναι η βελτίωση της απόδοσης των διαθέσιμων πόρων. Αυτή μπορεί να προκύψει μεσο-μακροπρόθεσμα, με την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών υγείας, την ολοκλήρωση του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς, την αυστηρή εφαρμογή των θεραπευτικών και διαγνωστικών πρωτοκόλλων και τον έλεγχο στη συνταγογράφηση, ώστε να αποτρέπονται φαινόμενα κατάχρησης.

Τέταρτο ζήτημα αποτελεί η προσέλκυση επενδύσεων. Με τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον συμψηφισμό του clawback να έχει δώσει ώθηση στις παραγωγικές επενδύσεις, το μερίδιο είναι πολύ μικρότερο για τις επενδύσεις σε κλινικές μελέτες. Στόχος είναι η επένδυση σε κλινικές μελέτες να φτάσει τα 500 εκατ. ευρώ, μέγεθος που αναλογεί στη χώρα μας.

Ο ΣΦΕΕ ζητά, επίσης, τη βελτίωση της λειτουργικότητας του συστήματος. Δυσκολία στις επιχειρήσεις προκαλεί η καθυστερημένη έκδοση των σημειωμάτων του clawback, όπως και η αναδρομικότητα στις αποφάσεις της Επιτροπής Διαπραγματεύσεων, διαλύοντας οποιαδήποτε έννοια προβλεψιμότητας. Χαρακτηριστικό είναι ότι συμφωνίες που έκλεισαν μέχρι και τον Μάρτιο του 2023, ίσχυσαν αναδρομικά από 1η/1/2022.

Τέλος, ζήτημα αποτελεί η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής νομοθεσίας και η στάση που θα κρατήσει η χώρα μας. Το κύριο πρόβλημα που εντοπίζουν οι φαρμακευτικές εταιρείες που συμμετέχουν στην EFPIA, στην πρόταση της Κομισιόν, είναι η μείωση της προστασίας από 8 σε 6 έτη. Την πρόβλεψη για αύξηση της περιόδου προστασίας υπό προϋποθέσεις, η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία θεωρεί ανέφικτη. Στην περίπτωση που εφαρμοστεί εν τέλει η μείωση της πατέντας, μελλοντική συνέπεια θα είναι η όξυνση των ελλείψεων πρωτότυπων φαρμάκων, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, προειδοποιούν εκπρόσωποι της φαρμακοβιομηχανίας.

Στη συνάντηση, η οποία δεν έχει οριστεί ακόμα, δεν αποκλείεται να τεθεί και η ενεργοποίηση της Επιτροπής Παρακολούθησης της Φαρμακευτικής Δαπάνης, η οποία αποτελούσε άμεση οδό επικοινωνίας των θεσμικών εκπροσώπων της φαρμακοβιομηχανίας με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου.