Έρχονται νέα κίνητρα για εξοικονόμηση και ειδικά τιμολόγια ρεύματος

Συνεχίζοντας στον «τόνο» που έδωσε κατά τη χθεσινή τοποθέτηση του ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος ανέπτυξε τους άξονες της ενεργειακής πολιτικής και στάθηκε στον κοινωνικό τους χαρακτήρα.

Συγκεκριμένα προανήγγειλε μεταξύ άλλων, πρόσθετα κίνητρα για εξοικονόμηση, βελτιστοποίηση του κοινωνικού τιμολογίου και ειδικά τιμολόγια για πολύτεκνες οικογένειες και ανακατεύθυνση των πόρων που αντλούνται προς τους συνεπείς καταναλωτές.

Παράλληλα, ο κ. Σκυλακάκης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις μεταρρυθμίσεις που θα δρομολογήσει το ΥΠΕΝ, μεταξύ των οποίων βρίσκονται η πολιτική για τα «πράσινα και έξυπνα νησιά», με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση άνω των 2,5 δισ. ευρώ και την επιτάχυνση διείσδυσης των ΑΠΕ, η οποία όπως ανέφερε, απεικονίζεται στους αναθεωρημένους στόχους τους ΕΣΕΚ.

Οι πέντε άξονες της ενεργειακής πολιτικής

1. Προσεκτικό μέτρημα, μέγιστη διαφάνεια και αποτελεσματική λειτουργία των θεσμών σε ό,τι αφορά τις τιμές των ενεργειακών υπηρεσιών.
2. Αποτελεσματική χρήση των πολύ σημαντικών πόρων, που διαθέτει σήμερα η χώρα. Για παράδειγμα στα προγράμματά εξοικονόμησης «θα κατηγοριοποιούμε την ενεργειακή απόδοση με βάση την πραγματικότητα των διαφορετικών μετεωρολογικών συνθηκών». Όπως σημείωσε στα ορεινά και τα βόρεια είναι 10 φορές μεγαλύτερες από περιοχές στο νότο, δίπλα στη θάλασσα. Οι θερμαντικές ανάγκες του νοικοκυριού στους Θρακομακεδόνες είναι διπλάσιες, από αυτές στον Πειραιά.
3. Ταχύτητα. Ταχύτητα. Ταχύτητα. «Η πράσινη μετάβαση, η προσαρμογή στην κλιματική κρίση, η προστασία των οικοσυστημάτων μας, αλλά και του οικιστικού περιβάλλοντος δεν μας αφήνουν την πολυτέλεια του χρόνου».
4. Χρήση σύγχρονης τεχνολογίας και νέων εργαλείων. «Παράδειγμα συνιστά ο έλεγχος της νέας αυθαίρετης δόμησης, με σύγχρονα μέσα και με παράλληλη κεντρική και τοπική παρακολούθηση. Έτσι ώστε η αυθαιρεσία να σταματά εν τη γενέσει της. Τα αυθαίρετα, απλώς, να μην χτίζονται.»
5. Κοινωνικά ευάλωτοι και συνεπείς έχουν πάντα προτεραιότητα στις πολιτικές μας. Στην ενέργεια για παράδειγμα, «χτίζοντας πάνω στο Σχέδιο Δράσης που, ήδη, προετοιμάσαμε στην προηγούμενη θητεία για την ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών, θα δώσουμε πρόσθετα κίνητρα για δράσεις εξοικονόμησης από ενεργειακά ευάλωτους, θα βελτιστοποιήσουμε το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο και θα προχωρήσουμε στην παραγωγή πράσινης ενέργειας από ΟΤΑ για την στήριξη της κατανάλωσης των ευάλωτων δημοτών τους μέσα από Ενεργειακές Κοινότητες». Επίσης, ο κ. Σκυλακάκης προανήγγειλε πως πρόκειται να θεσμοθετηθεί ειδικό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος για τις πολύτεκνες οικογένειες, με βάση και τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ταυτόχρονα, οι πόροι από την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση όσων υιοθετούν την ασυνέπεια σε σχέση με το νόμο ή τις πληρωμές ως στρατηγική πλουτισμού, θα φροντίσουμε να φτάνουν, επιτέλους, στους συνεπείς πολίτες και καταναλωτές, αποζημιώνοντάς τους κάπως, για τη διαχρονική κακομεταχείρισή τους.

Με βάση τις αρχές αυτές, ο υπουργός στάθηκε στα έργα και στις μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν. Μερικά από αυτά είναι:

1. Την περαιτέρω επιτάχυνση της εισαγωγής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μας μίγμα, που θα απεικονίζεται και στους φιλόδοξους στόχους του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ, αλλά και στην σταδιακή βελτίωση των τιμών του ηλεκτρικού. Με την ταχύτερη προώθηση των αναγκαίων έργων στο ηλεκτρικό δίκτυο, με τη χρήση νέων εργαλείων αγοράς, όπως τα απευθείας διμερή συμβόλαια μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ και καταναλωτών και με την ταχεία προώθηση του σχεδιασμού και των διαδικασιών ανάπτυξης του μεγάλου υπεράκτιου αιολικού μας δυναμικού.
2. Τις εμβληματικές διασυνδέσεις στο Σύστημα Ηλεκτρισμού. Ολοκληρώνονται Κρήτη, Κυκλάδες, Ανατολικός διάδρομος Πελοποννήσου, Κέντρο Κουμουνδούρου. Δρομολογούνται οι διασυνδέσεις των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου, ενώ προχωρούν ή δρομολογούνται σημαντικές διεθνείς διασυνδέσεις προς βορρά και προς νότο, ώστε να εξασφαλίσουμε όχι μόνο την ενεργειακή μας ασφάλεια, αλλά και την μετατροπή της χώρας σε εξαγωγέα πράσινης ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή μας. Ενεργειακό κόμβο και για το μεταβατικό καύσιμο, που είναι το φυσικό αέριο και πιθανόν στο μέλλον και παραγωγό αερίου για κάποιες δεκαετίες αν ευδοκιμήσουν οι σχετικές έρευνες που θα επιταχυνθούν.
3. Τα νέα μεγάλα έργα πράσινης ενεργειακής μετάβασης μέσω του νέων πόρων του REPower EU του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πρόκειται για έργα και προγράμματα ύψους 795 εκατ. ευρώ, που αφορούν στην αποθήκευση ενέργειας, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες, στην ενεργειακή εξοικονόμηση σε επιχειρήσεις, στη δημιουργία πιλοτικών έργων υδρογόνου και βιομεθανίου, αλλά και στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα.
4. Την επιτάχυνση της μετάβασης στην ψηφιακή ενεργειακή εποχή για τα δίκτυα και τις υποδομές μας. Με σύγχρονα εργαλεία, όπως οι «έξυπνοι μετρητές», που δίνουν σε πολίτες και επιχειρήσεις τη δυνατότητα να γίνουν ενεργειακά ενεργοί, να προγραμματίζουν με έξυπνα συστήματα τη διαχείριση της ενέργειας που καταναλώνουν, αλλά και να συμβάλουν στην παραγωγή της, με την εγκατάσταση αποκεντρωμένων μονάδων παραγωγής στην οικία ή την επιχείρησή τους.
5. Την προώθηση και ολοκλήρωση των έργων και προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης για την εξοικονόμηση ενέργειας σε νοικοκυριά με προτεραιότητα στα ευάλωτα νοικοκυριά και στο δημόσιο τομέα και την παραγωγή, εξοικονόμηση και αποθήκευση ενέργειας στις επιχειρήσεις, με προτεραιότητα στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και στους αγρότες.
6. Τα πράσινα και Έξυπνα Νησιά. Με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, αλλά και το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών, με πόρους που υπερβαίνουν το 1,5 δισ. ευρώ, δρομολογούνται στα ελληνικά νησιά πολύ μεγάλα έργα για την ενεργειακή μετάβαση, τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων, την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους.
7. Τα μεγάλα έργα για την προστασία των δασών μας από τις απειλές της κλιματικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σε εξέλιξη το πρόγραμμα έργων αναδάσωσης και πρόληψης με φυτεύσεις σε 165.000 στρέμματα έως το 2025, με έμφαση σε ανθεκτικά στις νέες συνθήκες είδη. Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπεται για τη δασοπροστασία, διάνοιξη δασικών δρόμων μήκους 40.000 χλμ., διάνοιξη και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών συνολικού μήκους 10.000 χλμ., με έμφαση σε αντιπυρικές γραμμές άμυνας «στρατηγικού» χαρακτήρα, που μπορούν να είναι χρήσιμες και σε περιπτώσεις υπερ-πυρκαγιών (megafires), ανάπτυξη «έξυπνου δάσους» με χρήση τεχνολογιών αιχμής και ενθάρρυνση της αξιοποίησης της υπερβάλλουσας βιομάζας των δασικών οικοσυστημάτων, σε συνδυασμό με τον καθαρισμό των δασών.
8. Ολοκλήρωση του βασικού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας, που αποτελεί ανεκπλήρωτο ζητούμενο σε όλη τη σύγχρονη ιστορία του νέου ελληνικού κράτους. Συγκεκριμένα, προγραμματίζεται η ολοκλήρωση των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, με ορίζοντα διετίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες, τη Βιομηχανία, τον Τουρισμό́ και τις Υδατοκαλλιέργειες. Θεσμοθετούνται τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια έως το 2026. Καθορίζονται τα όρια των οικισμών έως το 2027 και υλοποιείται η επείγουσα, σήμερα, πολεοδομική αναγνώριση του οδικού δικτύου.
9. Προσαρμογή του χωροταξικού σχεδιασμού και των πολεοδομικών κανόνων στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και των νέων τεχνολογιών, με έμφαση στην αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και του πρασίνου στις πυκνοκατοικημένες περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό, προωθούμε:

• Κώδικα Πολεοδομίας και Χωροταξίας, που θα τηρείται και θα επικαιροποιείται σε ηλεκτρονική βάση και θα είναι προσβάσιμος στον τεχνικό και νομικό κόσμο, αλλά και στο κοινό.
• Ειδικές πολεοδομικές μελέτες για τον καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή και μεταφορά Συντελεστή Δόμησης (Μ.Σ.Δ.), μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «Ψηφιακή Τράπεζα Γης».
• Σύγχρονο και συνεκτικό θεσμικό πλαίσιο για την αστική αναζωογόνηση και την ανάπλαση των πόλεων και των οικισμών. Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει και διατάξεις για την επανάχρηση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων και συμπληρώνεται με το πρόγραμμα Αστικών Αναπλάσεων ύψους 500 εκατ.
• Επικαιροποίηση του νομικού πλαισίου, που αφορά στις ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις, με σκοπό τη διασφάλιση και αύξηση των κοινοχρήστων και δημοσίων χώρων και προγραμμάτων για την παροχή κινήτρων, που στοχεύουν στην αύξηση του πρασίνου και των κοινόχρηστων χώρων στις αστικές περιοχές και στη βιοκλιματική αναβάθμιση κτιρίων.
• Μεταρρύθμιση για την ορθολογική διαχείριση των υδάτων ως δημοσίου αγαθού. Εδώ περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση που αφορά στις ΔΕΥΑ και στους ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ, η επιστροφή της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο δημόσιο, αλλά και πλήθος μικρά, μεσαία και μεγάλα έργα ύδρευσης, άρδευσης και αντιπλημμυρικής προστασίας, που έχουν, ήδη, εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

10. Στον τομέα των αποβλήτων το υπουργείο επιδιώκει «να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος και να προσεγγίσουμε τους στόχους για την ανακύκλωση και τις δεσμεύσεις μας για τη διαχείριση των αποβλήτων». Σε ό,τι αφορά στην ανακύκλωση «δίνουμε έμφαση στα κίνητρα και την επιμόρφωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ώστε να αυξηθεί η ανακύκλωση στην πηγή και να προστεθούν νέα ρεύματα (όπως ο καφέ κάδος), με τρόπο, όμως, απλό και λειτουργικό για τον πολίτη. Θέτουμε τέλος στις παράνομες χωματερές, εφαρμόζουμε μαζικά το «πληρώνω όσο πετάω», για να μειωθούν τα δημοτικά τέλη και να αποκτήσουμε πιο καθαρές πόλεις. Προωθείται η ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων των μονάδων διαχείρισης αποβλήτων και επεκτείνεται, μαζικά, το δίκτυο μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων».

11. Συνεχίζεται το σημαντικό έργο για την προστασία των πιο ευαίσθητων οικοσυστημάτων, που ξεκίνησε την πρώτη τετραετία, με πρωτοβουλίες όπως τα «απάτητα βουνά». Ξεκινά σε λίγους μήνες η λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Μόνιμης Παρακολούθησης Ειδών και Οικοτόπων και η δημιουργία Εθνικού Συστήματος Φύλαξης προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα, ενώ προωθούνται τα Προεδρικά Διατάγματα, για την οριοθέτηση και θεσμοθέτηση διαβαθμισμένων ζωνών προστασίας των περιοχών Natura 2000.

Τι εξήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Υπενθυμίζεται πως κατά την χθεσινή τοποθέτηση του ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως βασικός στόχος της χώρας είναι να μπει στην πρώτη γραμμή των κρατών που θα καθορίσουν την πορεία προς την Πράσινη Μετάβαση και θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κλιματική κρίση.

Για να γίνει αυτό πραγματικότητα η Κυβέρνηση θα επιλέξει να προωθήσει με ακόμη ταχύτερους ρυθμούς τη διείσδυση ΑΠΕ στο μείγμα, κατά τρόπο ώστε να ξεπεραστούν τα επιιτεύγματα της προηγούμενης τετραετίας και να μπορέσει η Ελλάδα να πετύχει ποσοστό 80% ηλεκτροπαραγωγής από καθαρές λύσεις, έως το 2030.

Σημαντικός είναι και ο ρόλος όλων των προγραμμάτων «Εξοικονομώ» τα οποία βοηθούν την πράσινη μετάβαση της χώρας και δείχνουν πως η πράσινη πολιτική είναι κοινωνική πολιτική, με στόχο το φθηνότερο ρεύμα.

Ειδική αναφορά έκανε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, στο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, τονίζοντας πως η σωστή οργάνωση του χώρου αποτελεί τη βασικότερη προϋπόθεση για την προσέλκυση επενδύσεων, διαβεβαιώνοντας ωστόσο πως αυτή η πολιτική δεν θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον της χώρας.