Τι σημαίνει η αναβάθμιση των προοπτικών της οικονομίας από τη Standard & Poor’s

Αργά χθες το βράδυ ο οίκος αξιολόγησης αναβάθμισε σε θετικό από σταθερό το outlook της ελληνικής οικονομίας, διατηρώντας την σε BB+, δηλαδή πλέον «μισό βήμα» κάτω από την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί έμμεση «ψήφο εμπιστοσύνης» στις οικονομικές και μεταρρυθμιστικές πολιτικές που υιοθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια, οδηγώντας σε μπαράζ αναβαθμίσεων για την ελληνική οικονομία.

Και, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, αν δεν βρισκόμασταν εν μέσω προεκλογικής περιόδου, ήταν πολύ πιθανό η Ελλάδα να είχε αποκτήσει ήδη την επενδυτική βαθμίδα, καθώς η χώρα πληροί ήδη τα αμιγώς οικονομικά κριτήρια.

Όμως, με το πολιτικό τοπίο να παραμένει ρευστό, ο επενδυτικός οίκος ξεκάθαρα περιμένει το αποτέλεσμα των εκλογών και το νέο τοπίο προκειμένου να προβεί στις επόμενες κινήσεις, όπως είχαν προβλέψει και σε αναλύσεις τους οι Societe Generale και JP Morgan.

«Βαρόμετρο» οι πολιτικές εξελίξεις

Έτσι, η S&P στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι πολιτικές εξελίξεις θα είναι ο βασικός παράγοντας που θα κρίνει αν η χώρα μας θα αποκτήσει την επενδυτική βαθμίδα μέσα στους επόμενους μήνες.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η πολυπόθητη αναβάθμιση θα μπορούσε να έρθει εντός του επόμενου δωδεκάμηνου αν διατηρηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία έως το 2026. Παράλληλα, προϋπόθεση αποτελεί η διατήρηση των δομικών μεταρρυθμίσεων από την επόμενη κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εθνικές εκλογές, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της χώρας.

Στην αντίπερα όχθη, η προοπτικές θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν σε σταθερές αν η εκτέλεση του προϋπολογισμού αποκλίνει σημαντικά από τις τρέχουσες προβλέψεις και επιδεινωθούν πέραν των προβλέψεων οικονομικές ανισορροπίες όπως το ήδη αυξημένο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Με άλλα λόγια, το «βαρόμετρο» είναι αν η νέα κυβέρνηση θα ακολουθήσει τη ρότα που χάραξε η σημερινή ή αν αντίθετα θα «ανακρούσει πρύμναν», υιοθετώντας άλλου τύπου πολιτικές που θα επιδεινώσουν την εικόνα της οικονομίας.

Ουσιαστικά, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, η S&P εμμέσως πλην σαφώς διαμηνύει ότι για να επιτευχθεί η επενδυτική βαθμίδα θα πρέπει η χώρα να κινηθεί στον δρόμο που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια. Σε άλλη περίπτωση, αλλά και αν προκύψει πολιτική αστάθεια, ο στόχος θα απομακρυνθεί και πιθανότατα θα χαθεί ολοκληρωτικά.

Τι είναι η επενδυτική βαθμίδα

Πρόκειται για το επίπεδο κατά το οποίο το ελληνικό χρέος θα σταματήσει να θεωρείται «σκουπίδι» (junk) και οι διεθνείς επενδυτές θα μπορούν να τοποθετήσουν «άφοβα» τα χρήματά τους σε αυτό. Όπως λέει και το όνομά της, η επενδυτική βαθμίδα σημαίνει πως τα εγχώρια χρεόγραφα είναι διεθνώς αποδεκτά και κατ’ επέκταση αναμένεται σημαντική εισροή χρημάτων σε αυτά και περαιτέρω αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού.

Παράλληλα, μέσω της απόκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, η Ελλάδα αποτινάσσει μετά από πολλά χρόνια τη «ρετσινιά» που άφησε στη χώρα μας η πολυετής οικονομική κρίση. Επιστρέφει έτσι χωρίς αστερίσκους στο κλαμπ των «επενδύσιμων» χωρών και δεν αποτελεί σε αυτό το επίπεδο τον παρία της Ευρωζώνης.

Τι σημαίνει για το κράτος η επενδυτική βαθμίδα

Σε περίπτωση που η Ελλάδα αποκτήσει ξανά την επενδυτική βαθμίδα, το χρέος της επιστρέφει στο «ραντάρ» άλλου τύπου επενδυτών, οι οποίοι και τοποθετούνται αποκλειστικά σε χώρες που πληρούν το συγκεκριμένο κριτήριο. Αυτό άμεσα δεν θα έχει κάποια ιδιαίτερα σημαντική επίπτωση, καθώς ήδη η χώρα μας δανείζεται με ανταγωνιστικά επιτόκια και το spread παραμένει σε λογικά επίπεδα.

Μεσο-μακροπρόθεσμα όμως, και καθώς η Ελλάδα θα χρειαστεί να ξαναβγεί στις αγορές, η επενδυτική βαθμίδα θα είναι πλεονέκτημα, αν όχι προϋπόθεση για να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και αντίστοιχα τα χρήματα των επενδυτών με λογικό κόστος.

Και ταυτόχρονα, η Ελλάδα θα μπορεί να συμμετάσχει «με το σπαθί της» σε όποια προγράμματα υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς μέχρι πρότινος έπρεπε να επαφίεται στο περίφημο “waiver”, που επέτρεπε στη χώρα μας να εντάσσεται σε αυτά, χωρίς να πληροί τις τυπικές προϋποθέσεις.

Τι σημαίνει η επενδυτική βαθμίδα για επιχειρήσεις και νοικοκυριά

Πιο μεγάλος αναμένεται να είναι ο αντίκτυπος, τουλάχιστον σε πρώτο χρόνο, στις επιχειρήσεις αλλά και τα νοικοκυριά. Γιατί, η αναβάθμιση της Ελλάδος στην επενδυτική βαθμίδα αποτελεί προϋπόθεση ώστε να επανέλθουν σε αυτή οι ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και η τράπεζες. Ήδη, μετά και την πρόσφατη αναβάθμιση, η Mytilineos είναι «ένα σκαλί» πριν την επενδυτική βαθμίδα, όμως δεν υπάρχει περίπτωση να φτάσει σε αυτή αν δεν προηγηθεί η αναβάθμιση της χώρας. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Αν όμως τα καταφέρουν, αμέσως το κόστος δανεισμού στις διεθνείς αγορές θα μειωθεί σημαντικά, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούν με τη σειρά τους να προσελκύσουν και άλλου τύπου επενδυτές, τόσο για τις μετοχές όσο και για τα ομόλογά τους. Γεγονός που αντίστοιχα αναμένεται να μετακυληθεί στο κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών, προκαλώντας σημαντική οικονομική ανακούφιση.

Παράλληλα, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτελεί προϋπόθεση για την αναβάθμιση και του Ελληνικού Χρηματιστηρίου και την επαναφορά του στις ανεπτυγμένες αγορές.