REPowerEU: «Πράσινο φως» στο χρηματοδοτικό ταμείο ύψους 20 δισ. ευρώ για την ενέργεια

Πρόκειται για ένα νέο πρόγραμμα που θα παρέχει στήριξη σε πολίτες, επιχειρήσεις και περιοχές που επηρεάστηκαν αρνητικά από την τρέχουσα ενεργειακή κρίση.

Στόχοι του προγράμματος για το οποό επιτεύχθηκε προσωρινή συμφωνία είναι να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ από τα ρωσικά καύσιμα, να δρομολογήσει και να υποστηρίξει την μετάβαση στην πράσινη οικονομία, να βελτιώσει τις υποδομές και την ενεργειακή απόδοση της Ευρώπης.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διασφαλίζει με τη συμφωνία αυτή πως περισσότερα χρήματα θα φτάσουν στους δικαιούχους των προγραμμάτων συντομότερα, δεδομένης της έγκρισης των εθνικών τους σχεδίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Πιο αναλυτικά, τα κράτη μέλη θα μπορούν να προσθέτουν νέα κεφάλαια στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στο πλαίσιο του NextGenerationEU, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν βασικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων REPowerEU.

Μάλιστα, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, οι νέοι κανόνες θα έχουν αναδρομική ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου 2022, με ορισμένες εξαιρέσεις. Όπως σημειώνεται τα μέτρα έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να υποστηρίχθούν οι επενδύσεις που αντιμετωπίζουν την ενεργειακή φτώχεια σε ευάλωτα νοικοκυριά, μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ θα αρχίσουν να πιστώνονται στις αρχές του 2023.

Την πολιτική συμφωνία σχολίασε με μήνυμά της στο Twitter, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν.

«Καθώς η Ευρώπη γυρίζει την πλάτη της στο ρωσικό φυσικό αέριο, το #REPowerEU είναι το σχέδιό μας για τη διασφάλιση ενός μέλλοντος καθαρής ενέργειας. Αυτή η συμφωνία ξεκλειδώνει σημαντικούς πόρους για την ανάπτυξη του σχεδίου μας, προς όφελος ολόκληρης της ΕΕ».

Το «μερίδιο» της Ελλάδας

Όπως είχε προαναγγείλει από το καλοκαίρι το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, οι πόροι του προγράμματος ενεργειακής μετάβασης REPowerEu θα περάσουν αυτούσιοι στο Ταμείο Ανάκαμψης, γεγονός που σημαίνει πως ο σχετικός άξονας θα ενισχυθεί περαιτέρω, χρηματοδοτώντας επιπλέον «πράσινες» επενδύσεις.

Σύμφωνα με δήλωση του κ. Σταϊκούρα τον Οκτώβριο, η Ελλάδα θα αποκτήσει πρόσβαση σε πόρους της τάξης των 6 δισ. ευρώ, οι οποίοι μπορούν να αξιοποιηθούν για τη χορήγηση επιπλέον δανείων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.

Πρόκειται για μια εξέλιξη που έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς τα χρήματα αυτά θα κατευθυνθούν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους σε έργα που αφορούν την πράσινη μετάβαση και για τα οποία υπάρχει ήδη πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Αναλυτικά, σύμφωνα και με τα όσα αποφασίστηκαν στο Ecofin, δόθηκε η δυνατότητα ενσωμάτωσης αδιάθετων κεφαλαίων ύψους 225 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα REPowerEU, από τα οποία η χώρα μας μπορεί να αντλήσει συνολικά έως 6 δισ. ευρώ με βάση το ποσοστό που της αναλογεί από τον ευρωπαϊκό «κουμπαρά». Και, με δεδομένο ότι πρόκειται ακριβώς για το πρόγραμμα ενεργειακής μετάβασης REPowerEU, τα χρήματα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν για την ενεργειακή αναβάθμιση κάθε είδους, είτε αυτό αφορά δημιουργία νέων εγκαταστάσεων ΑΠΕ, είτε για την ανακαίνιση κτηρίων και εγκαταστάσεων.

Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας βρίσκεται στο επίκεντρο της υλοποίησης του σχεδίου REPowerEU, παρέχοντας πρόσθετη χρηματοδότηση από την ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσθέσουν στα οικεία σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ένα κεφάλαιο που θα αναφέρεται στο REPowerEU για να διοχετεύσουν επενδύσεις στις προτεραιότητες του REPowerEU και να προβούν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Υπενθυμίζεται πως το REPowerEU είναι το σχέδιο «απάντηση» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις δυσκολίες και στις διαταραχές της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας, με σκοπό να καταστήσει την Ευρώπη ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα πολύ πριν από το 2030, υπό το πρίσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Το REPowerEU είναι ένα σχέδιο για:

• την εξοικονόμηση ενέργειας
• την παραγωγή καθαρής ενέργειας
• τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού μας

Υποστηρίζεται από οικονομικά και νομοθετικά μέτρα για την κατασκευή των νέων ενεργειακών υποδομών και του νέου συστήματος που χρειάζεται η Ευρώπη.

Πιο αναλυτικά, το πεδίο εφαρμογής των κεφαλαίων διευκρινίζεται περαιτέρω και θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:

• ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια και ζωτικής σημασίας ενεργειακές υποδομές
• βιομηχανία απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές
• αύξηση της παραγωγής και πρόσληψης βιώσιμου βιομεθανίου και ανανεώσιμου ή χωρίς ορυκτά υδρογόνο
• αύξηση του μεριδίου και επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
• βελτίωση της ενεργειακής υποδομής και εγκαταστάσεων για την κάλυψη των άμεσων αναγκών ασφάλειας εφοδιασμού σε φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένου του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), ιδίως για να καταστεί δυνατή η διαφοροποίηση του εφοδιασμού προς το συμφέρον της Ένωσης συνολικά.