Ευκαιρίες υπό προϋποθέσεις από τις έρευνες φυσικού αερίου

Νέα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη της χώρας φέρνει η επανέναρξη των ερευνών για κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Ελλάδα.

Πρόκειται για μια εξέλιξη που -υπό συνθήκες- μπορεί να φέρει έσοδα δισεκατομμυρίων ευρώ στη χώρα, αλλάζοντας ταυτόχρονα τη θέση της στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα.

Την ίδια στιγμή όμως, συντρέχουν μια σειρά από προϋποθέσεις, ενώ και τα χρονικά περιθώρια για την ολοκλήρωση των ερευνών είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει σε πρόσφατη συνέντευξή του στο CNN Greece ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) Αριστοφάνης Στεφάτος, η επανέναρξη των ερευνών, μετά την πανδημία του Covid19, ξεκίνησε με τις έρευνες στο Κεντρικό και Νότιο Ιόνιο στις αρχές του 2022 με τις γεωφυσικές έρευνες της HELLENiQ ENERGY.

Εντούτοις, σύμφωνα με τον κ. Στεφάτο, αυτό που γίνεται τώρα είναι μια πρωτόγνωρη για τα Ελληνικά δεδομένα εντατικοποίηση των ερευνών, με ταυτόχρονες έρευνες στο Μπλοκ 2 και στα δύο Μπλοκ της Κρήτης (με διαχειριστές παραχωρήσεων την Energean και την ExxonMobil).

Όπως εξηγεί το γεγονός αυτό πρακτικά επιβεβαιώνει ότι υπάρχει το γνήσιο ενδιαφέρον των επενδυτών για την ανακάλυψη δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ελλάδα και αυτό δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες εξαιτίας του εκτιμώμενου μεγέθους τους

Εντούτοις, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν υπάρχει περιθώριο για καθυστερήσεις. Και αυτό γιατί η κρίση των τιμών ενέργειας αλλά και η κρίση της ασφάλειας εφοδιασμού απαιτούν άμεσες ενέργειες καθώς υποσκάπτονται τα θεμέλια των ευρωπαϊκών οικονομιών και η επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης.

Δηλαδή, όπως τονίζει ο κ. Στεφάτος, «τα όποια κοιτάσματα φυσικού αερίου μπορεί να διαθέτουμε είναι ένας δυνητικός εθνικός πλούτος με ημερομηνία λήξης και δεν υπάρχει πια περιθώριο χρονοτριβής».

Έτσι, ως προς το χρονοδιάγραμμα, για τα δυνητικά θαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αερίου, ζητούμενο είναι να υπάρξουν απαντήσεις στο τέλος του 2025. Εξαίρεση αποτελεί η χερσαία παραχώρηση των Ιωαννίνων, στην οποία αναμένεται η εκτέλεση της πρώτης διερευνητικής γεώτρησης εντός του 2023.

Αντίστοιχα, για να επιβεβαιωθεί η σημασία και η αξία των κοιτασμάτων και να ξεκαθαρίσει το κατά πόσο αυτά είναι εκμεταλλεύσιμα, θα πρέπει να συντρέχουν τέσσερις βασικές προϋποθέσεις. Αυτές είναι:

• Η επιβεβαίωση με γεώτρηση της παρουσίας φυσικού αερίου στους στόχους των γεωτρήσεων
• Η επιβεβαίωση ότι ο όγκος του παγιδευμένου φυσικού αερίου, είναι εντός ή και ξεπερνά το εύρος των εκτιμήσεων πριν τη γεώτρηση
• Η επιβεβαίωση των χαρακτηριστικών του γεωλογικού ταμιευτήρα που φιλοξενεί το φυσικό αέριο και
• Η υλοποίηση όλων των παραπάνω έως το τέλος του 2025.

Το μέγεθος των κοιτασμάτων

Σε κάθε περίπτωση και με βάση τις διάφορες εκτιμήσεις που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί, το ενδεχόμενο ύψος των κοιτασμάτων μονάχα ευκαταφρόνητο δεν είναι.

Για παράδειγμα και σύμφωνα με την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, «η δυνητική αξία των αποθεμάτων φυσικού αερίου της Ελλάδας θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κύκλο εργασιών που υπερβαίνει τα 250 δισ. ευρώ».

Αντίστοιχα, οι εκτιμήσεις της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών, κάνουν λόγο για «βάσιμες πιθανότητες να διαπιστωθούν και να παραχθούν σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου που θα μπορούσαν σε ορίζοντα 35ετίας να φθάσουν τα 5 τρισ. m3 και να αντικαταστήσουν πλήρως το εισαγόμενο στην χώρα μας ΦΑ, αλλά και να την καταστήσουν χώρα παραγωγό ‘Μπλε Υδρογόνου’ κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου 2021-2050».

Από την πλευρά του, το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην έκθεση «Οικονομικά και Γεωπολιτικά Οφέλη από την Αξιοποίηση Υδρογονανθράκων στην Ελλάδα» αναφέρει ότι «στις θαλάσσιες περιοχές όπου έχουν διεξαχθεί αναγνωριστικές σεισμικές έρευνες έχουν ήδη προδιαγραφεί πάνω από 30 πιθανοί ερευνητικοί στόχοι, οι οποίοι με συμπληρωματικές έρευνες θα μπορούσαν να αναδειχθούν σε στόχους ερευνητικών γεωτρήσεων για ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Αν λάβουμε υπόψη ότι θα είναι επιτυχημένο το 1/4 των γεωτρήσεων στις γεωλογικές δομές που έχουν εντοπιστεί στις θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου και νοτίως και δυτικώς της Κρήτης, τότε οι δομές αυτές θα μπορούσαν να φιλοξενούν δυνητικά αποθέματα της τάξης των 70-90 τρισ. κυβικών ποδιών αερίου, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΔΕΥ, ικανών να καλύψουν το 15%-20% των καταναλώσεων της ΕΕ».

Τα οικονομικά οφέλη

Εφόσον λοιπόν επιβεβαιωθούν -έστω και μερικώς- οι παραπάνω εκτιμήσεις, καθίσταται ξεκάθαρο πως η εκμετάλλευση των εγχώριων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων έχει σημαντικές πιθανότητες να φέρει πολλαπλά οικονομικά οφέλη στη χώρα.

Ενδεικτικό είναι πως σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για κάθε 100 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και με υπόθεση για την τιμή του πετρελαίου στα 90 δολάρια το βαρέλι, το Δημόσιο εισπράττει 6 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται πως τα έσοδα του Δημοσίου όπως προβλέπεται στις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί και κυρωθεί από τη Βουλή προέρχονται από τη φορολογία, που είναι σταθερή 20% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος συν 5% που είναι ο περιφερειακός φόρος, τις στρεμματικές αποζημιώσεις που είναι σταθερό ποσό ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο έκτασης, τα μπόνους υπογραφής και παραγωγής καθώς και από το μίσθωμα σε είδος ή σε χρήμα που υπολογίζεται επί της παραγωγής υδρογονανθράκων.

Δείτε εδώ το αφιέρωμα του CNN Greece Οι αλλαγές στην Ενέργεια και οι ευκαιρίες για την Ελλάδα