Τι φέρνει το νέο τοπίο στην Ενέργεια
Αντιμέτωπη με ένα νέο εξαιρετικά απαιτητικό, αλλά και γεμάτο ευκαιρίες τοπίο βρίσκεται η Ελλάδα, όσον αφορά στην ενέργεια.
Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση και η αλλαγή των δεδομένων ως προς το ενεργειακό μείγμα, στη χώρα μας αλλά και διεθνώς, ανατρέπει τους κανόνες του παιχνιδιού και δημιουργεί νέο συσχετισμούς τόσο στην παραγωγή, όσο και στη μεταφορά της ενέργειας.
Την ίδια στιγμή, η επανεκκίνηση των ερευνών για φυσικό αέριο στην Ελλάδα και οι υψηλές προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί αναφορικά με το ύψος αλλά και την εκμεταλλευσιμότητα των κοιτασμάτων, φέρνουν τη χώρα μας στο επίκεντρο μιας νέας ενεργειακής συγκυρίας.
Παράλληλα, οι μαζικές επενδύσεις που τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται στο κομμάτι των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας φέρνουν ακόμα πιο κοντά την πράσινη μετάβαση, επιταχύνοντας διαδικασίες και σχέδια που υπό κανονικές συνθήκες θα πραγματοποιούνταν σε ορίζοντα δεκαετίας.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε σε πρόσφατη τοποθέτησή του ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, «η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να γίνει η Σαουδική Αραβία της Ευρώπης». Έστω και με μια δόση υπερβολής, η φράση αυτή έχει βάση, καθώς κατ’ ελάχιστον, στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης αλλά και ευρύτερα της χώρας είναι να καταστεί καθαρός εξαγωγέας (net exporter) ενέργειας σε γειτονικές χώρες.
Αυτό μπορεί να γίνει πραγματικότητα, αφενός μέσω την επέκταση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας -κυρίως φωτοβολταϊκών αλλά και αιολικών πάρκων καθώς και μονάδων του βιομεθανίου- αλλά και μέσω των κοιτασμάτων φυσικού αερίου, εφόσον αυτά καταστούν εκμεταλλεύσιμα.
Mια τέτοια εξέλιξη θα φέρει τεκτονικές αλλαγές στον ενεργειακό χάρτη ολόκληρης της ανατολικής Μεσογείου και ταυτόχρονα θα αναβαθμίσει τη γεωπολιτική δυναμική και στρατηγική της χώρας μας.
Οι προϋποθέσεις
Εντούτοις, οι ευκαιρίες που δημιουργούνται μπορούν να καταστούν εκμεταλλεύσιμες μόνο αν συντρέξουν μια σειρά από σημαντικές προϋποθέσεις μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. Και αυτό γιατί υπάρχει ένα συγκεκριμένο χρονικό παράθυρο, κατά το οποίο η χώρα μας μπορεί να εκμεταλλευτεί τα νέα δεδομένα και να παίξει σημαντικό ρόλο στη νέα γενιά της ενεργειακής μετάβασης.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, θα καταστεί ουραγός των εξελίξεων και θα συνεχίζει να εξαρτάται ενεργειακά από άλλες χώρες.
Αναλυτικά, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, στο μέτωπο των ΑΠΕ, βασική προϋπόθεση είναι η επιτάχυνση των επενδύσεων και η μείωση -αν όχι η εξάλειψη- της γραφειοκρατίας. Αν συνεχιστεί το φαινόμενο επενδύσεις να «κολλούν» σε γραφειοκρατικές διαδικασίες ή να καθυστερούν λόγω των χρόνων απονομής της δικαιοσύνης, τότε είναι νομοτελειακά βέβαιο πως και οι ξένοι επενδυτές θα αποθαρρυνθούν αλλά και η χώρα μας δεν θα μπορέσει να πετύχει τους υψηλούς στόχους που έχουν μπει για τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, βασική παράμετρος για την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι η ανάπτυξη των σχετικών τεχνολογιών αποθήκευσης αλλά και διαμοιρασμού της ενέργειας. Για τον σκοπό αυτό, απαιτούνται σημαντικότατες επενδύσεις στο κομμάτι του εκσυγχρονισμού και της ανάπτυξης του ηλεκτρικού δικτύου, αλλά και στις διασυνδέσεις της Ελλάδας με άλλες χώρες, ούτως ώστε να μπορέσει να διαθέσει την πλεονάζουσα ενέργεια που θα προέρχεται από τις ΑΠΕ.
Ταυτόχρονα, στο κομμάτι της εξόρυξης των υδρογονανθράκων και ιδιαιτέρως του φυσικού αερίου, υπάρχουν συγκεκριμένα και πολύ στενά χρονικά περιθώρια ούτως ώστε τα όποια κοιτάσματα να έχουν αξία. Και αυτό γιατί το φυσικό αέριο αποτελεί αυτή τη στιγμή καύσιμο μετάβασης, η σημασία του οποίου έχει πολλαπλασιαστεί στην τρέχουσα ενεργειακή συγκυρία.
Άρα, το αν και κατά πόσο τα όποια κοιτάσματα υπάρχουν στο ελληνικό υπέδαφος είναι εκμεταλλεύσιμα, εξαρτάται άμεσα από τον χρόνο της ολοκλήρωσης των σχετικών ερευνών. Αν αυτές καθυστερήσουν πέραν του 2025, υπάρχει σαφής κίνδυνος η αξία των κοιτασμάτων να μειωθεί κατακόρυφα και άρα «ο θησαυρός» που αποτελεί τον ενεργειακό πλούτο της χώρας μας να μετατραπεί σε «άνθρακες».
Συνεπώς, η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο ενεργειακό σταυροδρόμι και μπορεί από τη μια να εκμεταλλευτεί μια σειρά από πάρα πολύ σημαντικές ευκαιρίες. Από την άλλη όμως, θα πρέπει να γίνουν άμεσα στοχευμένες και καθοριστικές κινήσεις ούτως ώστε να πετύχει τον στόχο αυτό.