Επιστολή ΠΟΜΙΔΑ στον πρωθυπουργό: Κίνητρα για την προσφορά σπιτιών προς χρήση κύριας κατοικίας

Στην επιστολή της η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει ότι «μια επιτυχημένη παρέμβαση του Κράτους για την ανακαίνιση και προσφορά προς τους ενοικιαστές, κατοικιών για χρήση κύριας κατοικίας, θα πρέπει να περιλαμβάνει σοβαρά κίνητρα ώστε να αυξηθούν οι εκμισθωτές, βελτιώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα, και τα διαθέσιμα σπίτια στην αγορά, βοηθώντας ουσιαστικά την ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση των υπαρχουσών κατοικιών που σταδιακά έχουν τεθεί εκτός αγοράς από αδυναμία των ιδιοκτητών τους να τις ανακαινίσουν.

Κάθε άλλο «ενοικιοστασιακού τύπου» μέτρο θα μας οδηγήσει 50 χρόνια πίσω, με πρώτο θύμα του τους ίδιους τους ενοικιαστές, και ιδιαίτερα τη νέα γενιά τους» τονίζει.

Αναλυτικά η ΠΟΜΙΔΑ περιγράφοντας την κατάσταση αναφέρει ότι, «ως γνωστόν, στη χώρα μας είναι ανύπαρκτος ο θεσμός της «κοινωνικής κατοικίας» (“social housing”) που είναι ιδιαίτερα δεδομένος σε όλη τη βόρεια Ευρώπη. Όποιος θέλει να μισθώσει κατοικία θα πρέπει να απευθυνθεί αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος μόνος του και αβοήθητος παρέχει τη λύση στο ζήτημα αυτό, στεγάζοντας σήμερα ένα τεράστιο αριθμό παλαιών ενοικιαστών με πολύ χαμηλά μισθώματα και με ασήμαντες αυξήσεις, όπως φαίνεται και από τα μηνιαία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, και ο οποίος όμως λειτουργεί υπό ολοένα και δυσμενέστερες γι΄ αυτόν συνθήκες».

Όπως επισημαίνει, «σήμερα ενώ η ζήτηση κατοικιών παρουσιάζει αυξητική τάση, ιδιαίτερα για κατοικίες μεγαλύτερου εμβαδού λόγω της επέκτασης της τηλεργασίας κατά τη διάρκεια των lockdown, η προσφορά κατοικιών για μίσθωση μειώνεται σταθερά κάθε χρόνο για τους εξής λόγους:

Προϊούσα έξοδος από την αγορά της μίσθωσης κατοικίας, μη ανακαινισμένων κατοικιών κατασκευής παλαιοτέρων δεκαετιών, κυρίως στα κέντρα των πόλεων, όταν εγκαταλείπονται από τους παλαιούς ενοικιαστές τους, λόγω τεραστίου κόστους υλικών και εργατικών τα οποία απαιτούνται για την λειτουργική και την επερχόμενη αναγκαστική ενεργειακή αναβάθμισή τους, το οποίο κόστος, οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν να αντιμετωπίσουν».

Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, «αποτέλεσμα είναι η ερήμωση των κατοικιών αυτών και η σταδιακή γκετοποίηση των πολυκατοικιών και των γειτονιών στις οποίες βρίσκονται οι κατοικίες αυτές. Η κατάσταση θα χειροτερεύσει δραματικά σε βάρος προεχόντως των ενοικιαστών, αν εφαρμοστεί σε λίγα χρόνια ο σχεδιασμός της Ε.Ε. περί απαγόρευσης εκμίσθωσης κατοικιών με χαμηλή ενεργειακή κλάση.

Πλήρης ανυπαρξία κατασκευής νέων κατοικιών με σκοπό την εκμίσθωσή τους, λόγω ελαχιστοποίησης και της ανοικοδόμησης επί αντιπαροχή, που κατά τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν ο βασικός τροφοδότης της αγοράς με κατοικίες προς εκμίσθωση.

Πλήρης αποθάρρυνση των εκμισθωτών ακινήτων να διαθέτουν κατοικίες για μίσθωση κατοικίας λόγω της υψηλής φορολογίας εισοδήματος, έως και 45%, η οποία σε συνδυασμό και με τον ΕΝΦΙΑ, αποκτά κυριολεκτικά δημευτικό χαρακτήρα, και καθιστά άνευ αντικειμένου τη δραστηριότητα αυτή. Πώληση εν τέλει πολλών εκ των κατοικιών αυτών σε αγοραστές που θα τις χρησιμοποιήσουν κυρίως για ιδιοκατοίκησή τους.

Παντελής έλλειψη στοιχειώδους προστασίας των εκμισθωτών από αφερέγγυους «ενοικιαστές» που εγκαθίστανται διαδοχικά σε ιδιωτικές κατοικίες με το εξ αρχής σχέδιο να μην πληρώσουν κανένα ενοίκιο, κοινόχρηστα και ύδρευση, ενώ επιδίδονται σε ρευματοκλοπές και καταστροφές σε αυτές! Η ανεξέλεγκτη δράση και πλήρης ατιμωρησία της καθαρά παραβατικής αυτής κατηγορίας που είναι ο «εφιάλτης» των εκμισθωτών, δημιουργεί στους τελευταίους συναίσθημα πλήρους ανασφάλειας και δικαιολογημένης επιφυλακτικότητας έναντι όλων των υποψηφίων ενοικιαστών, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων δίνει σκληρό αγώνα για να είναι κάθε μήνα συνεπής στις υποχρεώσεις τους».

Οι τέσσερις προτάσεις

Η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει πως η κατάσταση θα βελτιωθεί μόνον με την επαύξηση της προσφοράς κατάλληλων κατοικιών για εκμίσθωσή τους, είτε από τους ιδιώτες, είτε από το Κράτος, από το οποίο κάθε σχετική πρωτοβουλία και δράση είναι καλοδεχούμενη. Τα κίνητρα που προτείνουμε για αύξηση από τον ιδιωτικό τομέα της προσφοράς κατοικιών για χρήση κύριας κατοικίας είναι τα εξής:

1. Επιδότηση στα πλαίσια του προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» της ενεργειακής αναβάθμισης των ενοικιαζόμενων κατοικιών με τους ίδιους όρους όπως και των ιδιοκατοικούμενων, και κατά το ενδιάμεσο διάστημα που αυτές είναι κενές από ενοικιαστή, -κάτι που σήμερα δυστυχώς δεν προβλέπεται- γιατί μόνον όταν είναι κενές είναι δυνατή η ανακαίνισή τους, και γιατί μόνον έτσι θα αντιμετωπιστεί η «ενεργειακή φτώχεια» που πλήττει κυρίως τους ενοικιαστές κατοικιών.

2. Επιστροφή του 40% του κόστους των υλικών, και όχι μόνον των εργασιών, ενεργειακής και λειτουργικής αναβάθμισης των υπαρχουσών κατοικιών, εφόσον διατεθούν αποκλειστικά για χρήση τους ως κύρια κατοικία ιδιοκτητών ή ενοικιαστών και όχι για βραχυχρόνια μίσθωση ή άλλες χρήσεις.

3. Μείωση του φόρου εισοδήματος στα μισθώματα κύριας κατοικίας κατά δέκα (-10) μονάδες και στα τρία ισχύοντα φορολογικά κλιμάκια, ώστε η φορολογία να είναι όχι μόνον δικαιότερη αλλά και ακαταμάχητο κίνητρο για διάθεση των κατοικιών στην μόνιμη, αντί τη βραχυχρόνια μίσθωση.

4. Ρητή ένταξη των εκμισθωτών ακινήτων στις κατηγορίες των ιδιωτών που θα μπορούν να αντλούν πληροφορίες για τη φερεγγυότητα των υποψηφίων ενοικιαστών τους από την υπό σύσταση με σ.ν. του υπουργείου Οικονομικών «Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης», σκοπός της οποίας θα είναι «η συλλογή, αποθήκευση και επεξεργασία πρωτογενών δεδομένων πιστοληπτικής συμπεριφοράς φυσικών και νομικών προσώπων έναντι του Δημοσίου, η αξιολόγηση της πιστοληπτικής συμπεριφοράς νοικοκυριών και επιχειρήσεων και η βαθμολόγησή τους προς χρήση από δημόσιους οργανισμούς και φορείς, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή/και λοιπούς ιδιώτες».