Με μπαράζ υποβαθμίσεων απειλεί η S&P αν αυξηθούν τα επιτόκια

Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε σήμερα («Ultralow Interest Rates Mask Sovereigns' Underlying Fiscal Imbalances»), ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης εκτιμά ότι, χωρίς την επεκτατική νομισματική πολιτική που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα για τα δημόσια οικονομικά, ιδίως των αναπτυγμένων οικονομιών.

Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά: «Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις για της κυβερνήσεις από την επιστροφή σε "φυσικά" κόστη δανεισμού θα ήταν σημαντικές».

Στο όριο του εκτροχιασμού

Από την ανάλυση 25 οικονομιών προκύπτει ότι τα ονομαστικά δημοσιονομικά ελλείμματα της πλειοψηφίας αυτών θα καταγράφονταν 1–2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ υψηλότερα το 2015, αν τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών διαμορφώνονταν πλησιέστερα στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο και όχι στα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα όπου βρίσκονται σήμερα.

Η έκθεση κάνει αναφορά σε Βέλγιο, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία και Μ. Βρετανία ως χώρες με προβλήματα χρέους, οι οικονομίες των οποίων θα κατέγραφαν δημοσιονομικά ελλείμματα υψηλότερα κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες· αν οι ΕΚΤ και Τράπεζα της Αγγλίας δεν είχαν καθηλώσει τα επιτόκια σε μηδενικά επίπεδα.

Για τους G7 η αλλαγή αυτή θα αποτυπωνόταν το 2015 ως εξής (σε παρένθεση το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2015):

• Ιαπωνία -0.38% (-6%)
• ΗΠΑ -1.26% (-2,5%)
• Γερμανία -1.56% (0,7%)
• Καναδάς -1.85% (0,1%)
• Μ. Βρετανία -1.90% (-4,4%)
• Γαλλία -1.95% (-3,5%)
• Ιταλία -1.95% (-2,6%)
  
  

Αν πιστέψουμε τη S&P, οι δύο μεγάλοι ασθενείς της ευρωζώνης θα είχαν εκτροχιαστεί, δυναμιτίζοντας το σύμφωνο σταθερότητας και τις λεπτές ισορροπίες Βερολίνου–Βρυξελλών αναφορικά με τις συνέπειες μιας παρέκκλισης πάνω από το ιερό 3%· και με ό,τι αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται για τα αντανακλαστικά των κερδοσκόπων.

Ζητούνται ψαλιδοχέρηδες

Με δεδομένο ότι οι δημοσιονομικές επιδόσεις επηρεάζονται άμεσα από τις παρεμβατικές πολιτικές, οι συντάκτες της έκθεσης διαπιστώνουν ότι το πολιτικό ενδιαφέρον έχει πια μετατοπιστεί στον καθορισμό του τι θεωρείται ως κατάλληλο πλεόνασμα ή έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης.

Υπενθυμίζουν ότι οι κυβερνήσεις δεν εστιάζουν πλέον στους ονομαστικούς στόχους για το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αλλά στον υπολογισμό του διαρθρωτικού ισοζυγίου, δηλαδή του κυκλικά προσαρμοσμένου ισοζυγίου εξαιρουμένων των έκτακτων και προσωρινών παραγόντων –που στηρίζεται σε εκτιμήσεις σχετικά με το ύψος όπου θα διαμορφώνονταν δημόσια έσοδα και δαπάνες, αν η εθνική οικονομία βρισκόταν σε νορμάλ επίπεδα παραγωγής και απασχόλησης.

Η S&P χαρακτηρίζει «φτωχές» τις επιδόσεις των εθνικών προϋπολογισμών στο μέτωπο των διαρθρωτικών ελλειμμάτων –που υποτίθεται ότι προσφέρουν χρονική ευελιξία στις ελλειματικές οικονομίες μέχρι αυτές να σταθεροποιηθούν σε περιβάλλον κυκλικών διακυμάνσεων, εντός πάντα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της λεγόμενης μεταρρυθμιστικής εξυγίανσης που επιβάλλει το πνεύμα των καιρών.

«Αν τα επιτόκια αυξηθούν χωρίς αντιστάθμιση από υψηλότερη ανάπτυξη και έσοδα, η δημοσιονομική κατάσταση θα επιδεινωθεί», προειδοποιεί ο επικεφαλής αναλυτής Μόριτς Κρέμερ (Moritz Kraemer).

«Από την στιγμή που οι δημοσιονομικές επιδόσεις αποτελούν στοιχείο της μεθοδολογίας μας για τις αξιολογήσεις των κρατών, οι καθοδικές πιέσεις στις αξιολογήσεις θα ενταθούν», προσθέτει ο γνωστός στις αγορές και ως «ψαλιδοχέρης»,

Το προσωνύμιο αυτό απέκτησε Κρέμερ, όταν πριν από τέσσερα χρόνια η S&P προχώρησε στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας εννέα κρατών–μελών της ευρωζώνης. Το ημερολόγιο έγραφε Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2012 και η χειρότερη χρονιά στην ιστορία του ευρώ μόλις είχε ξεκινήσει.

Από το 2007 έως το αποκορύφωμα της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη το 2012, ο Κρέμερ και η ομάδα του στη Standard & Poor's Ratings Services είχαν προχωρήσει σε 36 υποβαθμίσεις στη ζώνη του ευρώ.

Στις 26 Ιανουαρίου 2015, η S&P υποβάθμισε τα ρωσικά ομόλογα στην κατηγορία των «σκουπιδιών» για πρώτη φορά στα δέκα τελευταία χρόνια, δίνοντας την ευκαιρία σε πολιτικούς όπως ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν (Micherl Sapin) να δηλώνουν ότι «οι κυρώσεις πιάνουν», απαιτώντας συμμόρφωση του Κρεμλίνου στο ουκρανικό ζήτημα.

Η S&P καλεί τις κυβερνήσεις να εκμεταλλευτούν τη διευκολυντική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, «ώστε να βάλουν τα θεμέλια για βιώσιμη ανάπτυξη και διαρκή δημοσιονομική σταθερότητα».

Ουσιαστικά, το σημερινό μήνυμα της S&P προς κεντρικές τράπεζες και υπουργεία Οικονομικών δεν είναι τόσο ότι η παγκόσμια οικονομία αναπνέει με τη μηχανική υποστήριξη των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης –που διατήρησαν ψηλά τις αξίες των χρηματοπιστωτικών assets, όταν η πραγματική οικονομία κατέρρεε· αλλά ότι σύντομα θα πρέπει να δοθεί απάντηση στο επενδυτικό κοινό που βάζει τα στοιχήματα: έως πότε;