Κλιματικές ζημιές 11.314 δολαρίων για την παραγωγή ενός bitcoin

Αυτή η πρόταση δημιουργεί σίγουρα εντυπώσεις, ειδικά σε μια περίοδο που όλος ο πλανήτης βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην ενεργειακή κρίση και οι κλιματικές καταστροφές κάνουν όλο και πιο έντονη την παρουσία τους.

Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσίευσε το επιστημονικό περιοδικό Nature, η παραγωγή του δημοφιλούς κρυπτονομίσματος στον κόσμο που δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο του 2009, γίνεται ολοένα και λιγότερο βιώσιμη για το περιβάλλον και παρότι πρόκειται για ένα ψηφιακό token που δεν έχει φυσική μορφή, οι επιπτώσεις της παραγωγής του έχει πραγματικές επιπτώσεις στον φυσικό κόσμο.

Κάθε φορά που δημιουργείται ένα κρυπτονόμισμα δεσμεύει πόρους, όπως έδαφος, χρόνο και φυσικά, ενέργεια, όπως και κάθε άλλο προϊόν σε αυτό τον κόσμο. Η διαφορά του bitcoin με οποιοδήποτε άλλο crypto είναι ο μεγάλος όγκος ενέργειας που απαιτεί, κάτι που δημιουργεί το ερώτημα του αν δικαιολογεί την πραγματική του αξία, σε κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο.

Μάλιστα, πολλοί είναι αυτοί που αμφισβητούν ακόμα και την αξία της ύπαρξης του.

Οι πολέμιοι των κρυπτονομισμάτων ισχυρίζονται ότι ασκόπως δεσμεύονται σημαντικοί πόροι για να φτιαχτεί κάτι που είναι απλώς κάποια ψηφιακά νούμερα. Ουσιαστικά ισχυρίζονται ότι πρόκειται για ξεκάθαρη σπατάλη, καθώς δεν βλέπουν καμιά αξία στο bitcoin και θεωρούν ότι εξυπηρετεί τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Όμως παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες ως προς τη χρήση του και συνολικά για τη νομιμότητά του, το bitcoin είναι πολύ δημοφιλές στα περισσότερα μέρη του κόσμου.

Το πλεονέκτημα του bitcoin είναι ότι προσφέρει χαμηλότερες χρεώσεις ψηφιακών συναλλαγών από τις παραδοσιακές online μεθόδους πληρωμής και σε αντίθεση με τα νομίσματα που εκδίδονται από κυβερνήσεις, ελέγχεται από μια αποκεντρωμένη αρχή. Αυτό δημιουργεί ένα νόμισμα που υποστηρίζεται από κώδικα και όχι στοιχεία φυσικής αξίας, όπως χρυσό ή ασήμι, ή από εμπιστοσύνη σε κεντρικές αρχές όπως το δολάριο των ΗΠΑ.

Γιατί χρειάζεται τόση ενέργεια;

Το bitcoin δημιουργείται μέσω μιας αποκεντρωμένης online διαδικασίας που λειτουργεί χωρίς κεντρικό έλεγχο ή εποπτεία τραπεζών, αλλά βασίζεται σε λογισμικό ανοιχτού κώδικα peer-to-peer και κρυπτογράφηση.

Για το mining ή «εξόρυξη» του δημοφιλέστερου ψηφιακού κρυπτονομίσματος, απαιτείται να λειτουργούν ταυτόχρονα πολλές χιλιάδες υπολογιστές, 24 ώρες την ημέρα, 7 μέρες την εβδομάδα. Η όλη διαδικασία απαιτεί τη χρήση υπολογιστών με πανίσχυρους επεξεργαστές και κάρτες γραφικών και άρα πρόκειται για μια επιχείρηση υψηλής έντασης ενέργειας.

Μάλιστα, η τεράστια υπολογιστική δύναμη – και συνεπώς η χρήση ηλεκτρικης ενέργειας – ενσωματώνεται στον τρόπο με τον οποίο έχει σχεδιαστεί η τεχνολογία blockchain που υποστηρίζει την κρυπτογράφηση.

Δείτε την επιστημονική δημοσίευση (κλικ εδώ)

Το λογισμικό του bitcoin διασφαλίζει ότι χρειάζονται πάντα 10 λεπτά για την επίλυση του υπολογισμού (παζλ), οπότε αν ο αριθμός των δικτύων υπολογιστών αυξάνεται, το παζλ γίνεται πιο δύσκολο και χρειάζεται περισσότερη υπολογιστική ισχύς άρα και ενέργεια.

Αυτό σημαίνει ότι, καθώς το Bitcoin γίνεται πιο πολύτιμο, η υπολογιστική προσπάθεια που αφιερώθηκε στη δημιουργία και τη διατήρησή του – και ως εκ τούτου η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας – αναπόφευκτα αυξάνεται.

Και σε αυτό ακριβώς το σημείο εντοπίζεται το μεγάλο ενεργειακό πρόβλημα.

Σύμφωνα με μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού στις ΗΠΑ, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Scientific Reports» η παραγωγή του bitcoin για το 2020 απαίτησε 75,4 τεραβατώρες (Twh) ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο σημαίνει πως το κρυπτονόμισμα χρειάστηκε περισσότερες τεραβατώρες από όλη την κατανάλωση ηλεκτρισμού στην Αυστρία (69,9 Twh). Και για να γίνει η σύγκριση με εγχώριους όρους, μέσα σε ένα έτος η χρήση/κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος για την παγκόσμια παραγωγή bitcoin, η ετήσια κατανάλωση ρεύματος στην Ελλάδα ήταν περίπου 50 TWh.

Το κλιματικό αποτύπωμα

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι - οι ισοδύναμες σε διοξείδιο του άνθρακα - εκπομπές στην ατμόσφαιρα λόγω της χρήσης ηλεκτρισμού για την παραγωγή bitcoin αυξήθηκαν κατά 126 φορές μέσα σε μια μόνο εξαετία, από 0,9 τόνους ανά κρυπτονόμισμα το 2016 σε 113 τόνους το 2021.

«Δεν βρήκαμε καμία ένδειξη ότι η εξόρυξη bitcoin γίνεται διαχρονικά πιο βιώσιμη. Τα ευρήματα μας δείχνουν μάλλον το αντίθετο: η παραγωγή bitcoin γίνεται πιο 'βρώμικη' και πιο επιβλαβής για το κλίμα με το πέρασμα του χρόνου. Εν ολίγοις, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του bitcoin κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, αναπληρωτής καθηγητής Μπένζαμιν Τζόουνς.

Από άποψη επιπτώσεων στην κλιματική αλλαγή, η παραγωγή του bitcoin είναι περισσότερο συγκρίσιμη με την άντληση και τη διύλιση του πετρελαίου παρά με την εξόρυξη χρυσού, σημειώνεται στην έρευνα με τους αναλυτές να αναφέρουν ότι αντί το bitcoin να θεωρείται «ψηφιακός χρυσός» - λόγω της θεωρίας πως θα μπορούσε να είναι μια ασφαλής, σταθερή επένδυση, θα πρέπει να συγκρίνεται μάλλον με άλλα προϊόντα όπως η παραγωγή μοσχαρίσιου κρέατος ή τα ίδια τα ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, λόγω της μεγάλης ποσότητας ενέργειας που απαιτούν για την παραγωγή / εξόρυξη τους.

Οι πιο «πράσινες» εναλλακτικές στα κρυπτονομίσματα

Από το 2009 που «δημιουργήθηκε», το bitcoin έχει εμπνεύσει και προκαλέσει την δημιουργία εκατοντάδων άλλων κρυπτονομισμάτων, όπως είναι το Ethereum ή το Dogecoin τα οποία θεωρούνται οι πιο «πράσινες» εναλλακτικές στον χώρο των κρυπτονομισμάτων, καθώς απαιτούν μικρότερο ποσοστό ενέργειας για την παραγωγή τους.

Ειδικά, το ether το token του δικτύου Ethereum πλέον θεωρείται πως είναι μια σημαντικά καλύτερη επιλογή σε σχέση με το bitcoin, αν το κριτήριο είναι η ενεργειακή κατανάλωση. Την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου τέθηκε σε ισχύ η μεγαλύτερη αναβάθμιση για το blockchain. Το επονομαζόμενο «Merge» σχεδιάστηκε για να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας του κρυπτονομίσματος κατά περισσότερο από 99%, με τους ειδικούς του κλάδου να υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μία κίνηση που θα μπορούσε να αλλάξει πλήρως το «παιχνίδι» της κρυπτογράφησης.

Με την αναβάθμιση, το ether έχει μεταβεί σε ένα σύστημα γνωστό ως proof-of-stake, το οποίο ανταλλάσσει τους «ανθρακωρύχους» με «επικυρωτές». Αντί να λειτουργούν μεγάλες τράπεζες υπολογιστών, οι επικυρωτές αξιοποιούν την υπάρχουσα κρυφή μνήμη cloud ως μέσο επαλήθευσης των συναλλαγών και κοπής νέων tokens. Αυτό απαιτεί πολύ λιγότερη ενέργεια από την εξόρυξη και οι ειδικοί λένε ότι θα κάνει το πρωτόκολλο πιο ασφαλές και πιο βιώσιμο.