H «bear market», τα μαύρα σύννεφα και ο στασιμοπληθωρισμός

Το «καμπανάκι» που χτύπησε το αμερικάνικο χρηματιστήριο την Παρασκευή, περνώντας έστω και ενδοσυνεδριακά σε «bear market» ακούστηκε στα πέρατα της οικουμένης. Το γεγονός ότι ο δείκτης S&P 500 έφτασε να διαπραγματεύεται κατά 20% και πλέον χαμηλότερα σε σχέση με τα πρόσφατα υψηλά του - που αποτελεί και τον ορισμό της bear market - ήταν και η επιβεβαίωση της αντιστροφής τάσης. Και μπορεί στο κλείσιμο της συνεδρίασης οι απώλειες να περιορίστηκαν, όμως οι αναλυτές δεν είναι διόλου αισιόδοξοι.

Την ίδια στιγμή, επιστρέφοντας στην Ευρώπη, εκφράζονται ήδη βάσιμοι φόβοι ότι η αναμενόμενη άνοδος των επιτοκίων του ευρώ θα οδηγήσει σε μείωση της ούτως ή άλλως ασθενικής ανάπτυξης, χωρίς να αποκλείουν το ενδεχόμενο να περάσουμε ακόμη και σε ύφεση.

Έτσι, σε συνδυασμό με τη διατήρηση των τιμών της ενέργειας σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, που με τη σειρά τους τροφοδοτούν τον πληθωρισμό, μπαίνει στο τραπέζι το εφιαλτικό σενάριο του στασιμοπληθωρισμού. Πρόκειται για το απευκταίο φαινόμενο κατά το οποίο η οικονομική ανάπτυξη παραμένει σταθερή ή και αρνητική, ενώ ταυτόχρονα ο πληθωρισμός «καλπάζει».

Αυτό μεταφράζεται σε τεράστια μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, ενώ σε συνδυασμό με την άνοδο των επιτοκίων εκτροχιάζει και την πορεία του δημόσιου χρέους. Και, με δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε καθεστώς ενιαίου νομίσματος, άρα δεν υπάρχει τόσο μεγάλη νομισματική ευελιξία, τα περιθώρια ελιγμών είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Αν στο «εκρηκτικό» μείγμα αυτό προστεθεί και η επισιτιστική κρίση, η οποία αναμένεται να χτυπήσει τις πιο φτωχές χώρες, η Ευρώπη θα κληθεί να αντιμετωπίσει και μια εκτίναξη μεταναστευτικών ροών, το αργότερο εντός της επόμενης διετίας.

Γίνεται λοιπόν σαφές ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, οι προοπτικές μόνο ευοίωνες δεν θα πρέπει να θεωρούνται. Και οι αγορές, οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις αλλά και οι πολίτες καλούνται να προετοιμαστούν για την «τέλεια καταιγίδα» που ήδη έχει ξεκινήσει, δίχως να μπορούμε να γνωρίζουμε πότε και αν θα σταματήσει.

Υπάρχει εντούτοις μία εξαιρετικά κρίσιμη παράμετρος, η οποία και αποτελεί το «βαρόμετρο» των εξελίξεων. Και αυτή δεν είναι άλλη από την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία. Ο πόλεμος ήταν ο καταλύτης των αρνητικών εξελίξεων, εκτινάσσοντας τις τιμές της ενέργειας και την παγκόσμια αβεβαιότητα. Και ο πόλεμος μπορεί να τις αποκλιμακώσει, εφόσον οι εμπλεκόμενες πλευρές φτάσουν σε κάποια συμφωνία.

Μέχρι στιγμής βέβαια, αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει ούτε να υπάρχουν θετικές προοπτικές στον ορίζοντα. Γεγονός που κάνει τα μαύρα σύννεφα να πολλαπλασιάζονται.