Τραπεζικές θυρίδες: Πόσο ασφαλείς είναι, πότε ανοίγονται από το ΣΔΟΕ

Ακριβής εικόνα για τις αξίες και τους... θησαυρούς που έχουν μέσα οι θυρίδες δεν υπάρχει, καθώς το περιεχόμενό τους καλύπτεται από το τραπεζικό απόρρητο και «ό,τι μπαίνει ή βγαίνει από αυτές είναι εις γνώσιν του κατόχου του και μόνο», όπως σχολίασε στο CNN Greece αρμόδιο στέλεχος συστημικής τράπεζας.

Ωστόσο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τις εκροές 40 δισ. ευρώ από τις αρχές του έτους και κρίνοντας από την αύξηση της ζήτησης για μισθώσεις θυρίδων», έως και το 25% φυλάχθηκε εκεί.

Τους πρώτους μήνες του έτους, υπήρξε αισθητή αύξηση της ζήτησης για μίσθωση θυρίδων, με κορύφωση το δίμηνο Μαΐου-Ιουνίου, οπότε η ανασφάλεια για την πορεία της οικονομίας, ο φόβος της εξόδου από το ευρώ και του «κουρέματος» των καταθέσεων χτύπησαν «κόκκινο».

Από τις εκτιμήσεις που έγιναν την περίοδο των τεσσάρων εβδομάδων τραπεζικής αργίας στην αρχή των capital controls (29 Ιουνίου – 20 Ιουλίου) σε επίπεδο Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, τα πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν περί τις 325.000 θυρίδες, εκ των οποίων το 60%-70% είναι μισθωμένο.

Υπολογίζεται ότι η Alpha διαθέτει 150.000 θυρίδες, η Eurobank 30.000, η Εθνική 75.000 και η Πειραιώς 70.000.

Οι τραπεζικές θυρίδες προσφέρουν ασφάλεια στη φύλαξη πολυτίμων αντικειμένων (έγγραφα, χρεόγραφα, κοσμήματα), αλλά κατά βάση... ανασφάλιστη.

Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση κλοπής του περιεχομένου μιας θυρίδας ή μιας πλημμύρας, η τράπεζα δεν υποχρεούται να αποζημιώσει τον πελάτη, εκτός κι αν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά.

Στις συμβάσεις μίσθωσης που υπογράφουν οι ενδιαφερόμενοι με τα πιστωτικά ιδρύματα, κατά κανόνα αναγράφεται ότι δεν προσφέρουν τη δυνατότητα κάποιας περαιτέρω ασφαλιστικής κάλυψης, ούτε υπάρχει υποχρέωση για καταβολή αποζημίωσης σε τυχόν απολεσθέντα αντικείμενα, καθώς η τράπεζα δεν γνωρίζει τι θα τοποθετήσει για φύλαξη ο κάθε πελάτης ή εάν έχει μέσα κάτι η θυρίδα στη δεδομένη χρονική στιγμή.

Οι θυρίδες θησαυροφυλακίου διακρίνονται σε μικρές, μεσαίες και μεγάλες ανάλογα το μέγεθος και σε παραδοσιακές ή ηλεκτρονικές/ρομποτικές.

Στις πρώτες, ο πελάτης έχει πρόσβαση στη θυρίδα του με κλειδί, αφού έχει πρώτα ανοίξει το ειδικό δωμάτιο υπάλληλος της τράπεζας, ενώ στις ηλεκτρονικές ή ρομποτικές η εξακρίβωση στοιχείων και η πρόσβαση στη θυρίδα γίνεται είτε με κάρτες είτε με βιομετρικές μεθόδους, όπως η αναγνώριση του δακτυλικού αποτυπώματος, της κόρας οφθαλμών κλπ.

Οι θυρίδες θησαυροφυλακίου μισθώνονται στις περισσότερες περιπτώσεις από τις τράπεζες σε ετήσια βάση, αν και μπορεί να υπάρξει κάποια ευελιξία στην χρονική δέσμευση, κατόπιν συμφωνίας με την τράπεζα. Το κόστος ξεκινά από μόλις 10 ευρώ το μήνα για παραδοσιακές ανάλογα με το μέγεθος και κλιμακώνεται στα 600-700 ευρώ (μπορεί να ξεπερνά σε τετραγωνικά ένα μεγάλο δωμάτιο). Με 40-80 ευρώ ενοικιάζονται οι ηλεκτρονικές.

Ασφάλεια υπό προϋποθέσεις

Οι τραπεζικές θυρίδες προσφέρουν ασφάλεια στη φύλαξη αντικειμένων, αλλά, αν υπάρχουν χρήματα σε αυτές, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων δεν μπορεί να τα εγγυηθεί στην περίπτωση που κάποια τράπεζα καταρρεύσει. Αυτό σημαίνει ότι για το χρηματικό περιεχόμενο μιας θυρίδας δεν ισχύει η ασφάλεια καταθέσεων έως 100.000 ευρώ.

Αυτό συμβαίνει, γιατί αφενός δεν πρόκειται για κατάθεση και αφετέρου γιατί η τράπεζα δεν γνωρίζει τι έχει τοποθετήσει για φύλαξη ο κάθε πελάτης που ενοικιάζει μια θυρίδα.

Στην ιστοσελίδα του ΤΕΚΕ υπάρχει η εξής αναφορά για τις θυρίδες: «Τα χρήματα που είναι τοποθετημένα σε θυρίδες δεν συνιστούν κατάθεση και κατά συνέπεια δεν καλύπτονται από το ΤΕΚΕ».

Σε περίπτωση... ριφιφί σε τράπεζα, υπό κανονικές συνθήκες το περιεχόμενο των θυρίδων δεν αποζημιώνεται, ακριβώς γιατί το περιεχόμενο της θυρίδας είναι άγνωστο στην τράπεζα. Εντούτοις, στα λίγα κρούσματα που υπήρξαν στο παρελθόν, οι τράπεζες κάλυψαν με ένα είδος αποζημίωσης τους πελάτες τους, εφόσον οι μισθωτές της θυρίδας δήλωσαν το περιεχόμενό της στις τραπεζικές και αστυνομικές αρχές.

Πλέον, υπάρχουν τράπεζες που προσφέρουν δωρεάν ασφάλιση του περιεχομένου κάθε θυρίδας μέχρι του ποσού των 3.000 ευρώ, κατά κινδύνων κλοπής κατόπιν διάρρηξης ή ληστείας, καθώς και κατά κινδύνων πλημμύρας, πυρκαγιάς και σεισμού. Για ποσά άνω των 3.000 ευρώ και μέχρι αξίες 30.000 η ασφαλιστική κάλυψη είναι με χρέωση.

Υποχρεωτικό άνοιγμα και κατασχέσεις

Κατασχέσεις σε θυρίδες, στην περίπτωση όπου διαπιστωθεί φοροδιαφυγή, ήδη προβλέπεται εδώ και χρόνια. Δεν αποτέλεσε νέο μέτρο του πολυνομοσχεδίου που πέρασε πρόσφατα η κυβέρνηση στη Βουλή. Αν και δεν αποτελούν την πρώτη επιλογή των ελεγκτών της φορολογικής διοίκησης, θυρίδες ανοίγονται για να γίνουν φορολογικοί ή άλλοι έλεγχοι.

Με βάση το ισχύον πλαίσιο, οι θυρίδες μπορεί να ανοίξουν μόνον με εντολή εισαγγελέα και οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο μπορεί να κατασχεθεί με απόφαση του ΣΔΟΕ, σε περίπτωση που διαπιστωθεί έκνομη δραστηριότητα ή οφειλές προς το δημόσιο. Η πρόσβαση γίνεται μόνο σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής, ή όταν υπάρχουν κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις, όπως ξέπλυμα χρήματος.

Η διάταξη για τη δέσμευση του περιεχομένου των θυρίδων σε ποσοστό 50% του χρηματικού και 100% του μη χρηματικού προβλέπεται με το άρθρο 46 του Ν. 4174/2013.

Ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας προβλέπει τη δυνατότητα της φορολογικής διοίκησης, όταν διαπιστώσει παραβάσεις μεγάλης φοροδιαφυγής άνω των 150.000 ευρώ ή των 300.000 ευρώ. Ειδικά στην περίπτωση εικονικών και πλαστών τιμολογίων, μπορεί να επιβάλλει μετά από ειδική έκθεση ελέγχου τη δέσμευση του 50% των καταθέσεων αλλά και του περιεχομένου των θυρίδων. Εάν οι θυρίδες έχουν άλλα περιουσιακά στοιχεία (κοσμήματα, έργα τέχνης κλπ), πλην μετρητών, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα πλήρους δέσμευσης του περιεχομένου.

Δικαιολογητικά

Θυρίδες θησαυροφυλακίου δεν τηρούνται σε όλα τα τραπεζικά καταστήματα. Οι θυρίδες εγκαθίστανται σε έναν κλειστό χώρο της τράπεζας που δεν αερίζεται. Το συγκεκριμένο δωμάτιο έχει τοίχους επενδεδυμένους με σίδερο και η πόρτα είναι θησαυροφυλακίου.

Γι’ αυτό και οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τις τράπεζες για να δουν ποιο είναι το πλησιέστερό τους κατάστημα με θυρίδες και εφόσον υπάρχει διαθεσιμότητα να εξυπηρετηθούν.

Για την κατάρτιση της Σύμβασης Εκμίσθωσης Θυρίδων, απαιτούνται ορισμένα δικαιολογητικά επαλήθευσης της ταυτότητας του μισθωτή και τυχόν πληρεξουσίων του.

Από τα φυσικά πρόσωπα ζητείται εκκαθαριστικό εφορίας, ταυτότητα ή διαβατήριο σε ισχύ και λογαριασμός ΔΕΚΟ που πιστοποιεί τη διεύθυνση κατοικίας. Από τα νομικά πρόσωπα ζητείται πράξη σύστασης και λοιπά δικαιολογητικά νομιμοποίησης νομικών προσώπων και πιστοποίησης εκπροσώπων του.

Τα παραπάνω έγγραφα πρέπει να επιδεικνύονται πρωτότυπα και το πιστωτικό ίδρυμα υποχρεούται από το νόμο να τηρεί αντίγραφά τους.