Δύο χρόνια ΣΥΡΙΖΑ: Δεν είναι ελπίδα, δεν είναι απειλή
Όταν το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου 2015 ο Αλέξης Τσίπρας ανέβαινε στην εξέδρα που είχε στηθεί στα Προπύλαια, προκειμένου να εκφωνήσει τον πανηγυρικό λόγο για τον εκλογικό θρίαμβο του ΣΥΡΙΖΑ, ελάχιστοι μπορούσαν να φανταστούν την εξέλιξη των γεγονότων.
Εκείνη τη νύχτα το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στο κέντρο της Αθήνας, παραληρούσε ακούγοντας τον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ. Είχαν την αίσθηση ότι οι αγώνες και οι θυσίες δεκαετιών δικαιώνονταν. H Αριστερά βρισκόταν στην εξουσία! Για κάποιους ήταν ο θρίαμβος της ελπίδας. Για άλλους αποτελούσε μια απειλή για τον κατεστημένο τρόπο ζωής της ελληνικής κοινωνίας.
Κάθε τέλος, μια αρχή
Δύο χρόνια μετά, δεν έχουν δικαιωθεί οι προσδοκίες ούτε των μεν ούτε των δε. Ο ΣΥΡΙΖΑ του 2017 δεν είναι ούτε απειλή, ούτε ελπίδα. Είναι μια κυβέρνηση σαν τις άλλες που προσπαθεί να πείσει ότι διαχειρίζεται τα πράγματα καλύτερα από τους πολιτικούς αντιπάλους της.
Από την επιδίωξη της ανατροπής του μνημόνιου, έχει περάσει πλέον στην αναζήτηση της πιο ήπιας εφαρμογής του. Και από την αμφισβήτηση των συμφωνιών με την «τρόικα», στην κριτική προς τους «θεσμούς» γιατί δεν τηρούν τις συμφωνίες. Αυτή η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να δυσαρεστεί τα παλιά ριζοσπαστικά ακροατήρια, αλλά, όπως θεωρούν στο Μαξίμου, τους ανοίγει το δρόμο για νέα πιο μετριοπαθή ακροατήρια. "Στη ζωή κάθε τέλος είναι και μια αρχή" λέει ο ποιητής, ανέφερε κορυφαίος επικοινωνιολόγος του ΣΥΡΙΖΑ.
Ικανοποίηση Μαξίμου
Το Μαξίμου, πάντως, εμφανίζεται ιδιαίτερα ικανοποιημένο στον απολογισμό των δεύτερων γενεθλίων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Όπως λένε κατ' ιδίαν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι λίγο ότι ένας σαραντάρης που δεν κρατάει από πολιτικό «τζάκι», έχει καταφέρει να είναι επί δύο συνεχή χρόνια ο ένοικος του μεγάρου της Ηρώδου του Αττικού. Αλλά οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν επιχαίρουν γι’ αυτό, τουλάχιστον δημοσίως.
Η κυβέρνηση βλέπει στα δύο αυτά χρόνια μια μεγάλη «πολιτική ανατροπή». Παραδέχεται, βέβαια, ότι η «ήπια» εφαρμογή του Μνημονίου δεν είναι αυτό που θα επιθυμούσε. Ωστόσο, επισημαίνει ότι χάρη στην πολιτική της:
- Αποτράπηκε η οικονομική καταστροφή που θα συνεπαγόταν η έξοδος από το ευρώ.
- Υπογράφτηκε μια συμφωνία σαφώς ηπιότερη από εκείνη των Σαμαρά-Βενιζέλου.
- Απαλλάχτηκε η χώρα από το «παλιό και διεφθαρμένο» πολιτικό προσωπικό.
- Προωθήθηκαν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις κι εκσυγχρονιστικά μέτρα.
Τα πλεονάσματα
Στον απολογισμό που κάνει το Μαξίμου, δίνεται έμφαση, όχι τυχαία, στη σύγκριση των πρωτογενών πλεονασμάτων που έχει συμφωνήσει αυτή η κυβέρνηση με τα αντίστοιχα των Σαμαρά - Βενιζέλου. Υπενθυμίζει, δηλαδή, ότι το δεύτερο μνημόνιο προέβλεπε πλεονάσματα 3% για το 2015, 4,5% για το 2016, 4,5% για το 2017 και 4,2% για το 2018. Προσθετικά σ' αυτά, υπήρξε δημοσιονομικό κενό ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ, που για να καλυφθεί απαιτούνταν νέα μέτρα, καθώς δεν είχε επιτευχθεί ο στόχος για 1,5% πρωτογενές πλεόνασμα για το 2014. Αντιστοίχως, το τρίτο μνημόνιο προβλέπει -0,25% για το 2015, 0,5% για το 2016, 1,75% για το 2017 και 3,5% για το 2018.
Αυτή η σύγκριση κατά πάσα πιθανότητα θα προβληθεί ξανά από το Μαξίμου όταν ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση, η οποία, όπως φαίνεται, θα περιλαμβάνει πλεονάσματα 3,5% και για μετά το 2018.
Υπερκάλυψη των στόχων
Το δεύτερο σημείο του κυβερνητικού απολογισμού σχετίζεται με όσα έρχονται εν όψει δεύτερης αξιολόγησης και αναφέρεται στις δημοσιονομικές επιδόσεις της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, το Μαξίμου επισημαίνει ότι το 2015 υπερκαλύφθηκε ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα - 0,7% έναντι -0,25% που ήταν ο στόχος. Το 2016, ο προβλεπόμενος στόχος του πρωτογενούς υπερκαλύφθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, διαμορφώθηκε στα 4,437 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,983 δισ.
Πάνω σε αυτήν την υπερκάλυψη των στόχων του προϋπολογισμού οικοδομείται η κυβερνητική αισιοδοξία ότι εντέλει η δαμόκλειος σπάθη του κόφτη δεν θα πέσει πάνω σε συντάξεις και αφορολόγητο όριο. Η εκτίμηση είναι ότι αν συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί, το 3,5% θα επιτευχθεί.
Ο τελευταίος κάβος
Η αίσθηση που μεταδίδει το Μαξίμου είναι ότι θεωρεί τη δεύτερη αξιολόγηση τον τελευταίο κάβο της διακυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αν τον ξεπεράσει, χωρίς να αναγκαστεί να πάρει μέτρα, το Μαξίμου εκτιμά ότι έχει μπροστά του τουλάχιστον άλλα δύο σχετικά «ήσυχα» χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων θα μπορέσει να αντιστρέψει το πολιτικό κλίμα.