Ολυμπιακοί Αγώνες 2016: Στα άδυτα των προπονήσεων της ομάδας των προσφύγων

Από το Κονγκό, τη Συρία, το Σουδάν και την Αιθιοπία, οι αθλητές που απαρτίζουν την ομάδα των προσφύγων συγκεντρώθηκαν για τις προπονήσεις τους στο Ngong, στη νοτιοανατολική άκρη του Great Rift Valley, της Κένυας. Χώρος εκκίνησής τους ένα παλιό ορφανοτροφείο, από όπου ξεκινούν να τρέχουν σε έναν χωμάτινο δρόμο, με μέτριο ρυθμό και συχνά πηδώντας πάνω από εκπόδια. Τρέχουν με πειθαρχία η οποία ήρθε μετά από πολλές προπονήσεις στο νέο αυτό περιβάλλον.

Το μέρος αυτό είναι ο "παράδεισος" των Κενυατών αθλητών, των πιο φημισμένων δρομέων μεσαίων αποστάσεων, στον κόσμο. Όμως αυτοί οι συγκεκριμένοι αθλητές είναι πρόσφυγες. Δεν έχουν σημαία ή χώρα. Διέφυγαν από τον πόλεμο και την πείνα, ξεπερνώντας κάθε ανισότητα και πλέον διεκδικούν τον μεγαλύτερο τίτλο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο.

Ένα ξεχωριστό πείραμα

«Όταν ήρθαν πρώτη φορά εδώ πήγαμε για προπόνηση με τους επαγγελματίες αθλητές στο στάδιο και άρχισαν να τους κοροϊδεύουν λέγοντας “τι κάνουν αυτοί εδώ;” Αυτό ήταν πολύ αποθαρρυντικό» λέει ο John Anzrah, ο προπονητής των προσφύγων.

Ο Anzrah αγωνίστηκε για την Κένυα στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες το 1984 και σε άλλες παγκόσμιες διοργανώσεις, οπότε έχει εμπειρία από την πίεση και τις απαιτήσεις του πρωταθλητισμού. Του δόθηκε περιθώριο 8 μηνών για να μετατρέψει τους ταλαντούχους πρόσφυγες σε διεκδικητές μεγάλων διακρίσεων. Κάτι που συνήθως χρειάζεται πάνω από 5 χρόνια, όπως είπε.

«Ως προπονητής αυτή ήταν η μεγαλύτερη πρόκλησή μου. Αν το καταφέρω, τότε δε νομίζω πως υπάρχει κάτι ακατόρθωτο» πρόσθεσε.

Οι δρομείς είναι μέρος ενός ξεχωριστού πειράματος.

Από τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896, το μεγάλο αθλητικό γεγονός πάντα σηματοδοτούσε τον ανταγωνισμό μεταξύ χωρών. Στο Ρίο όμως, για πρώτη φορά, θα αγωνιστεί μία ομάδα προσφύγων, εκπροσωπώντας όλους όσοι δεν έχουν εθνικότητα και χώρα.

Στις 5 Αυγούστου η ομάδα των προσφύγων θα μπει στο στάδιο Μαρακανά στην παρέλαση των χωρών με την Ολυμπιακή σημαία.

Τρέχοντας για ένα όνειρο.

Η Rose Nathike τρέχει σε όλη της τη ζωή.

Έχει ένα ιδιαίτερο στυλ στο τρέξιμο, κρατώντας ανοιχτές τις παλάμες της και σκίζοντας τον αέρα με τα χέρια. Δεν έχει τον ευκίνητο διασκελισμό ενός αθλητή από την ανατολική Αφρική. Η Nathike είναι μικρόσωμη και ισχυρή. Το άθλημά της είναι τα 800 μέτρα, όπου ένας συνδυασμός ταχύτητας και αντοχής είναι απαραίτητος και η προπόνηση είναι αρκετά σκληρή.

Όχι όμως για τη Nathike.

«Η ζωή ήταν τόσο σκληρή σε σχέση με τις προπονήσεις που κάνω. Η ζωή στο στρατόπεδο της Kakuma ήταν απίστευτα σκληρή.» λέει.

Δεκατρία χρόνια πριν ξέφυγε από στρατιώτες στο Chukudum, στο Νότιο Σουδάν. Πρώτα έφυγε από το χωριό της μαζί με την οικογένειά της με τα πόδια και ταξίδεψε στριμωγμένη μέσα σε ένα φορτηγό. Ο Νότος ήταν παγιδευμένος σε έναν κτηνώδη εμφύλιο πόλεμο με το Χαρτούμ. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια έχασαν τις ζωές τους στις δεκαετίες της σύγκρουσης.

Η Nathike, όμως κατάφερε να φτάσει ζωντανή στο στρατόπεδο των προσφύγων της Kakuma, στην άκρη της νοτιοανατολικής Κένυας.

Το ξεκίνημα του αγώνα στο στρατόπεδο προσφύγων

Κοιτώντας το από ψηλά, το στρατόπεδο μοιάζει με μία παλιά πόλη με τακτοποιημένες σειρές από σπίτια φτιαγμένα με λάσπη ή τούβλα και αστραφτερές στέγες.

Αλλά όπως κάθε προσφυγικό στρατόπεδο, είναι μία οφθαλμαπάτη. Οι άνθρωποι που ζουν εδώ, κυρίως από το νότιο Σουδάν, τρέφονται από αποφάγια. Δεν μπορούν να ταξιδέψουν χωρίς άδεια και η διαδικασία αποκατάστασης είναι πολύ αργή.

«Η ζωή στο στρατόπεδο είναι πολύ σκληρή γιατί αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις. Μερικές φορές υπάρχει και βία. Κάποιες φορές μπορεί να σε κακομεταχειριστούν ενώ άλλες μπορεί ακόμη και να σε κακοποιήσουν», λέει η Nathike.

Αλλά στην Kakuma έμαθε να τρέχει για πρώτη φορά.

«Η Rose πάντα αγαπούσε το τρέξιμο» είπε ο αδερφός της, Τομ. «Συνήθιζε να τρέχει μέχρι έναν κοντινό λόφο κάθε πρωί και μετά γυρνούσε και ξεκουραζόταν. Το απόγευμα θα έκανε ξανά τη διαδικασία.»

Με τη Nathike να λείπει πλέον στις προπονήσεις, ο 18χρονος Τομ φροντίζει τα άλλα τρία αδέρφια ηλικίας 10 με 15 ετών. Ο πατέρας τους είναι στρατιώτης κάπου στο Νότιο Σουδάν.

«Είναι αρκετά δύσκολο να φροντίζουμε τους εαυτούς μας, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο. Εγώ είμαι ο μεγαλύτερος πια», λέει.

"Η Rose είναι νικήτρια, είμαστε πολύ χαρούμενοι που θα πάει στους Ολυμπιακούς" λέει ο αδερφός της Τομ, που φροντίζει την οικογένεια.

Ήρθαν διχασμένοι – Φεύγουν ενωμένοι

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή και το Ίδρυμα Tegla Loroupe διοργάνωσαν μία σειρά προκριματικών αγώνων για τους πρόσφυγες στο στρατόπεδο για να καταλήξουν σε εκείνους που θα συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

«Οδηγούσαμε με ένα μεγάφωνο πάνω στο αυτοκίνητο» λέει ένας από τους διοργανωτές «Υπήρχαν τόσοι πολλοί πρόσφυγες που ήθελαν να ασχοληθούν με τον αθλητισμό και τους δώσαμε ελπίδα».

Έγιναν αγώνες των 400, 800, 5.000 και 10.000 μέτρων μέσα στο στρατόπεδο. Η Rose Nathike συμμετείχε στα 5.000 μέτρα και νίκησε. Σύντομα θα βρισκόταν στο δρόμο για το Ngong.

Οι πρόσφυγες έφτασαν διχασμένοι στο προπονητικό κέντρο, αλλά σύντομα αυτό άλλαξε.

«Όταν πρωτοήρθαν εδώ παρέμεναν στα όρια του γκρουπ τους. Έπρεπε να πάρω έναν αθλητή από τη φυλή Dinka και να τον βάλω να κοιμηθεί στον ίδιο κοιτώνα με έναν αθλητή από τη φυλή Nuer» είπε ο προπονητής Anzrah. Οι φυλές αυτές από το Νότιο Σουδάν ήταν αντίπαλες στον εμφύλιο πόλεμο.

Έτρεξαν μαζί, έκαναν δουλειές μαζί και έτρεχαν μαζί στις προπονήσεις κάθε πρωί.

«Έχουμε γίνει μια ομάδα. Ενωθήκαμε μέσω των προπονήσεων. Ο αθλητισμός φέρνει την ειρήνη» λέει η Nathike.

Οι δρομείς προετοιμάζονται για την πρωινή προπόνηση.

Πολλοί από τους αθλητές δεν είχαν αθλητικά παπούτσια ή εξοπλισμό όταν έφτασαν. Οι περισσότεροι δεν είχαν φύγει ποτέ από τα στρατόπεδα που έμεναν και λίγοι γνώριζαν για τον στίβο. Ήταν ποδοσφαιριστές ή λάτρεις των σπορ, ταλέντα που ακόμα δεν είχαν ανακαλυφθεί, ενώ οι αθλητές από την Κένυα που συμμετέχουν σε εξειδικευμένα προγράμματα ήδη έτοιμοι και λαμπεροί.

«Αν αυτοί οι νεαροί αθλητές ζούσαν στις χώρες τους και είχαν ειρήνη και σωστή προπόνηση, τότε ίσως το ταλέντο τους θα μπορούσε να κερδίσει ένα χρυσό μετάλλιο στο Ρίο. Ίσως είναι ταλέντο που έχει φθαρεί λόγω πολέμου», λέει ο Anzrah.

«Οι πρόσφυγες μπορούν να κάνουν τα πάντα. Όπως κάθε άλλος άνθρωπος» λέει η Nathike.

They came to Kenya as refugees -- and they left as Olympians, By David McKenzie, Briana Duggan and Fabien Muhire, CNN