Όταν ο Όρσον Γουέλς τρόλαρε τους Αμερικάνους

Ο Όρσον Γουέλς ήταν μόνο 23 ετών όταν η εταιρεία του Mercury Theatre, αποφάσισε να διασκευάσει το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του 19ου αιώνα, "Ο Πόλεμος των Κόσμων" του H.G. Wells, για το εθνικό ραδιόφωνο. Παρά την ηλικία του, ο Γουέλς έκανε ραδιόφωνο για πολλά χρόνια, κυρίως ως η φωνή του πολύ επιτυχούς προγράμματος "Η σκιά".

Το "War of the Worlds" δεν είχε σχεδιαστεί ως ραδιοφωνική φάρσα και o Ουέλς δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το χάος που θα προκαλούσε. Το πρόγραμμα ξεκίνησε την Κυριακή στις 30 Οκτωβρίου στις 8 το βράδυ. Μια φωνή ανακοίνωσε: Το σύστημα μετάδοσης της Columbia και οι συνδεδεμένοι σταθμοί παρουσιάζουν τον Όρσον Γουέλς και το Mercury Theater στον αέρα στο πρόγραμμα "War of the Worlds" του H.G. Wells.

Τα απογεύματα της Κυριακής, το 1938 στη Χρυσή Εποχή του ραδιοφώνου, αποτελούσαν την λεγόμενη ζώνη prime-time και εκατομμύρια Αμερικανοί είχαν ανοιχτούς τους δέκτες τους. Οι περισσότεροι ακροατές, ωστόσο, εκείνο το βράδυ άκουγαν τον εγγαστρίμυθο Edgar Bergen και την κούκλα του, τον Charlie McCarthy, στο NBC και συντονίστηκαν στο CBS μετά τις 8:12 ενώ η "εισβολή" των Αρειανών βρισκόταν σε εξέλιξη.

Ο Γουέλς έκανε μια μικρή εισαγωγή και στη συνέχεια ένας παρουσιαστής διάβασε το δελτίο καιρού. Μετά, ο παρουσιαστής "μετέφερε" τους ακροατές στο "Meridian Room στο ξενοδοχείο Park Plaza της Νέας Υόρκης, όπου θα απολαύσετε μουσική από τον Ramon Raquello και την ορχήστρα του."

Από τους δέκτες ακούστηκε μουσική για λίγη ώρα και μετά η φρίκη ξεκίνησε. Ένας παρουσιαστής διέκοψε το μουσικό πρόγραμμα και ανακοίνωσε ότι "ο καθηγητής Farrell του Mount Jenning Observatory" εντόπισε εκρήξεις στον πλανήτη Άρη. Μετά, η μουσική επανήλθε για να διακοπεί ξανά με μια ανακοίνωση ότι ένας μεγάλος μετεωρίτης είχε συντριβεί στο χωράφι ενός αγρότη στο Grovers Mills, του New Jersey.

Λίγο αργότερα, ένας παρουσιαστής από το σημείο της πρόσκρουσης περιέγραφε έναν Αρειανό να βγαίνει από έναν μεγάλο μεταλλικό κύλινδρο.

"Θεέ μου," είπε, "κάτι έρπει από τη σκιά, σαν γκρίζο φίδι. Να, άλλο ένα , κι άλλο, κι άλλο. Μοιάζουν σαν πλοκάμια ...μπορώ να διακρίνω το σώμα τώρα. Είναι μεγάλο, είναι μεγάλο σαν αρκούδα. Γλιστράει σαν βρεγμένο δέρμα. Όμως το πρόσωπο του, είναι....είναι....κυρίες και κύριοι, είναι απερίγραπτο. Πιέζω τον εαυτό μου να συνεχίσει να το κοιτάζει, είναι απαίσιο. Τα μάτια είναι μαύρα και γυαλιστερά σαν φιδιού. Το στόμα έχει το σχήμα V και στάζει σάλιο από τα χείλη του, που φαίνεται να τρέμουν και να πάλλονται."

Οι Αρειανοί καβαλούσαν πολεμικές μηχανές και πυροβολούσαν με "ακτίνες φωτιάς" τους μικροκαμωμένος ανθρώπους που συγκεντρώθηκαν γύρω από τον τόπο συντριβής. Εκμηδένισαν μια δύναμη 7.000 εθνοφρουρών, και μετά από επίθεση που δέχτηκαν από το αμερικανικό πυροβολικό και βομβαρδιστικά, οι Αρειανοί ψέκασαν με ένα δηλητηριώδες αέριο τον αέρα.
Σύντομα οι "Αρειανοί κύλινδροι" προσγειώθηκαν στο Σικάγο και το St. Louis.

Το ραδιοφωνικό έργο ήταν εξαιρετικά ρεαλιστικό, με τον Ουέλς να κάνει χρήση προηγμένων ηχητικών εφέ και τους ηθοποιούς του να κάνουν εξαιρετική δουλειά αποδίδοντας με ακρίβεια τους ρόλους των τρομοκρατημένων εκφωνητών και άλλους χαρακτήρες. Ένας εκφωνητής ανέφερε ότι πανικός είχε ξεσπάσει στην περιοχή που προσγειώθηκαν οι Αρειανοί, με χιλιάδες ανθρώπους να προσπαθούν απεγνωσμένα να διαφύγουν. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν ήταν μακριά από την αλήθεια.

Ίσως πάνω από ένα εκατομμύριο ακροατές του ραδιοφώνου πίστεψαν ότι μια πραγματική εισβολή από τον Άρη ήταν σε εξέλιξη. Πανικός ξέσπασε σε ολόκληρη τη χώρα. Στο Νιου Τζέρσεϊ, τρομοκρατημένοι πολίτες προκάλεσαν μποτιλιάρισμα τους αυτοκινητόδρομους στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν από τους εξωγήινους επιδρομείς. Άλλοι, ικέτευαν την αστυνομία να τους δώσει μάσκες για να τους σώσει από τα τοξικά αέρια και ζητούσαν από τις εταιρίες ηλεκτροδότησης να κόψουν το ρεύμα έτσι ώστε οι Αρειανοί να μην δουν τα φώτα των σπιτιών τους. Μια γυναίκα έτρεξε σε μια εκκλησία στην Ιντιανάπολη, την ώρα της λειτουργίας και φώναξε, "Η Νέα Υόρκη έχει καταστραφεί! Είναι το τέλος του κόσμου! Πηγαίνετε σπίτι και ετοιμαστείτε να πεθάνετε!"

Όταν τα νέα του αληθινού πανικού έφτασαν στα στούντιο του CBS, ο Γουέλς διέκοψε το πρόγραμμα και θύμισε στους ακροατές ότι επρόκειτο για επιστημονική φαντασία. Υπήρχαν φήμες ότι καταγράφηκαν και αυτοκτονίες εκείνο το βράδυ, ωστόσο δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ.

Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών διενήργησε έρευνα για το πρόγραμμα, αλλά δεν βρήκε κάποια παραβίαση του νόμου. Τα ραδιοφωνικά δίκτυα συμφώνησαν από κοινού να είναι πιο προσεκτικοί στο μέλλον. Ο Όρσον Γουέλς φοβήθηκε ότι το γεγονός αυτό θα έβλαπτε την καριέρα του, όμως η δημοσιότητα τον βοήθησε να κλείσει ένα καλό συμβόλαιο με το Χόλιγουντ και το 1941 να γράψει το σενάριο, να κάνει την παραγωγή, να σκηνοθετήσει και να πρωταγωνιστήσει στον "Πολίτη Κέιν", μια ταινία που θεωρείται το μεγαλύτερο αριστούργημα όλων των εποχών.

Πηγή: history.com