Οι ελπίδες και το «όχι» του Βορρά: Παρουσιάζεται η πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης

Η πρόταση αποτελεί ένα μείγμα επιχορηγήσεων, δανείων και εχεγγύων που ξεπερνά το ένα τρισεκατομμύριο ευρώ και έχει χαρακτηριστεί ήδη, πριν από την παρουσίασή του ακόμη, αμφιλεγόμενο.

Σκοπός του σχεδίου είναι να βοηθήσει τις χώρες και τους παράγοντες της οικονομίας που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία της Covid-19 να ανακάμψουν γρήγορα αλλά και να προστατευτεί η ενιαία αγορά της Ε.Ε. και των 450 εκατομμυρίων ανθρώπων της τη στιγμή που τον μπλοκ των 27 χωρών αναδύεται από τις βαθύτερη ύφεση με την οποία ήρθε ποτέ αντιμέτωπη.

Σύμφωνα με το Reuters, «απαιτείται, επειδή χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Πορτογαλία ή η Ισπανία, που έχουν μεγάλο χρέος και εξαρτώνται βαθιά από τον τουρισμό, θα δυσκολεύονται περισσότερο από τις πιο λιτές χώρες του Βορρά να επανακκινήσουν τις οικονομίες τους μέσω δανεισμού».

Η αμφισβητούμενη καινοτομία του σχεδίου είναι η Επιτροπή να δανείζει φθηνά στην αγορά έναντι της ασφάλειας του προϋπολογισμού της ΕΕ και στη συνέχεια να δίνει μερικά από τα δανεισμένα χρήματα σε όσους το χρειάζονται περισσότερο.

Την αναθεωρημένη πρόταση για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και το σχέδιο ανάκαμψης θα παρουσιάσει, σήμερα, στην έκτακτη σύνοδο της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.

Λόγω της κρίσης που έχει προκαλέσει η πανδημία COVID-19, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει την εκ βάθρων αναθεώρηση του σχεδίου για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, ο οποίος θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τη σύσταση Ταμείου Ανάκαμψης, σε ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν στις 17 Απριλίου και στις 15 Μαΐου.

Ο νέος 7ετής προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να καλύψει τις άμεσες ανάγκες των πολιτών με στόχο την κοινωνική συνοχή και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στην ΕΕ, ειδικά όσον αφορά την ψηφιακή και της «πράσινη» μετάβαση, σύμφωνα με το ΕΚ.

Για να κερδίσει την έγκριση του Κοινοβουλίου, το νέο σχέδιο ανάκαμψης θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί μέσω ομολόγων με εχέγγυα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και να αποφευχθούν χρηματοοικονομικοί ελιγμοί που θα κατέληγαν σε παράκαμψη του δημοκρατικού ελέγχου, όπως έχει υπογραμμίσει το ΕΚ.

Όχι επιδοτήσεις, μόνο δάνεια

Παρά την ανάγκη για ένα πακέτο που θα ανακουφίσει ουσιαστικά τις πληγείσες χώρες της Ε.Ε., η σκληρή στάση που τηρούν χώρες του Βορρά προϊδεάζει ότι ο δρόμος για τη συμφωνία δεν θα είναι εύκολος.

«Μόνο ως δάνειο» πρέπει να δίδεται η οποιαδήποτε βοήθεια, επανέλαβε χθες ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, αναφερόμενος στην γερμανογαλλική πρόταση για δημιουργία ευρωπαϊκού «ταμείου ανασυγκρότησης» για τις χώρες που επλήγησαν από την πανδημία.

«Απορρίπτουμε την αμοιβαιοποίηση χρεών», τόνισε ο Μαρκ Ρούτε κατά την διάρκεια ψηφιακής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε με τον πρωθυπουργό της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας Άρμιν Λάσετ και ζήτησε εκ νέου μεταρρυθμίσεις σε κάποιες νοτιοευρωπαϊκές χώρες ώστε να μπορούν, όπως είπε, να ξεπεράσουν μια επόμενη κρίση «χωρίς βοήθεια».

«Χρειαζόμαστε ένα ταμείο έκτακτης βοήθειας προκειμένου να δώσουμε ώθηση στην ανάκαμψη. Πιστεύουμε ότι κάτι τέτοιο θα πρέπει να προβλέπει δάνεια, χωρίς αμοιβαιοποίηση των χρεών», επέμεινε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, η οποία ανήκει στους «τέσσερις οικονόμους» της ΕΕ, μαζί με την Αυστρία, την Δανία και την Σουηδία.

Από την άλλη πλευρά ο Άρμιν Λάσετ, ο οποίος είναι και υποψήφιος πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), εξέφρασε την ελπίδα ότι θα υπάρξει τελικά κοινή λύση στην ΕΕ και στήριξε την πρόταση που κατέθεσαν η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

«Η Ολλανδία και η Γερμανία θα είναι οι ίδιες και πάλι ισχυρές, όταν και η Ιταλία, η Ελλάδα ή η Πορτογαλία είναι επίσης ισχυρές».

Στο πλάι της Ολλανδίας στοιχίζονται η Αυστρία, η Δανία, η Σουηδία, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι κατά την κρίσιμη ώρα των αποφάσεων κάποιοι «μικροί» του Βορρά ενδέχεται να κινηθούν στην ίδια σκληρή γραμμή.

Όσο για τη Γερμανία, που αναλαμβάνει την προεδρία της Ένωσης, μπορεί να μετακινήθηκε από τις αρχικές της θέσεις, αλλά πολλοί θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο έβαλε οριστικά στον «πάγο» τις συζητήσεις περί ευρωομολόγων.